Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 5 marca 2014 r. (I SA/Gl 1008/13).

Stan faktyczny

Podatniczka – osoba fizyczna – jest akcjonariuszem spółki komandytowo-akcyjnej (SKA). Wyjaśniła, że zamierza przystąpić do kolejnych spółek komandytowo-akcyjnych w charakterze akcjonariusza. Walne zgromadzenie w spółce komandytowo-akcyjnej podejmie uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego ze środków własnych spółki poprzez emisję nowych lub podwyższenie wartości nominalnej dotychczasowej akcji. Na ten cel zostaną przeznaczone zyski spółki, w tym z lat ubiegłych, zgromadzone na kapitale zapasowym. Podatniczka podkreśliła, że akcje nabyte w tym trybie nie będą wymagały objęcia. Będą przysługiwały akcjonariuszom w stosunku do ich udziałów w dotychczasowym kapitale zakładowym.

Podatniczka zapytała, czy w przypadku podjęcia opisanej uchwały ona jako akcjonariusz SKA będzie musiała zapłacić PIT. Sama uważała, że nie, gdyż ustawa o PIT nie przewiduje takiego obowiązku. W art. 8 ustawy o PIT wskazano jedynie na opodatkowanie przychodu z udziałów w zyskach osób niebędących osobami prawnymi. Przepis ten nie obejmuje natomiast swoim zakresem opodatkowania przychodu uzyskanego przez akcjonariusza w przypadku podniesienia kapitału zakładowego ze środków własnych SKA.

Fiskus odpowiedział, że gdy walne zgromadzenie SKA podejmie uchwałę o przekazaniu środków zgromadzonych na kapitale zapasowym (bądź zysków) na kapitał zakładowy, w następstwie czego dojdzie do emisji akcji do nieodpłatnego przekazania dotychczasowym akcjonariuszom i w związku z tym podatniczce zostaną przydzielone nowe akcje, uzyska ona przychód z działalności. Jeśli zaś uchwałą zostanie jedynie podwyższona wartość nominalna dotychczasowych akcji, to podatniczka nie uzyska przychodu w rozumieniu ustawy o PIT.

Rozstrzygnięcie

Podatniczka zaskarżyła interpretację i wygrała. W ocenie WSA w Gliwicach stanowisko fiskusa jest nieprawidłowe. Sąd uznał m.in., że nie ma podstaw do przyjęcia, że przyznanie akcjonariuszom akcji można uznać za rodzaj dywidendy rzeczowej, a tym samym za przychód z udziału w SKA.

Sąd podkreślił, że ustawodawca wyraźnie wskazał, kiedy podwyższenie kapitału zakładowego jest przychodem podlegającym opodatkowaniu. Uczynił to w art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy o PIT, zgodnie z którym dochodem (przychodem) z udziału ?w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego. Ustawodawca zawęził zatem stosowanie tego przepisu wyłącznie do spółek kapitałowych. WSA zgodził się ze skarżącą, że w ustawie o PIT nie uregulowano opodatkowania podwyższenia kapitału zakładowego. Chodzi o sytuacje, gdy walne zgromadzenie SKA podejmie uchwałę o przekazaniu środków zgromadzonych na kapitale zapasowym na kapitał zakładowy SKA, a akcjonariuszowi zostaną przydzielone nowe akcje lub nastąpi podwyższenie wartości nominalnej dotychczasowych akcji. Wobec tego dozwolone przepisami kodeksu spółek handlowych podwyższenie kapitału zakładowego z kapitału zapasowego powoduje, że nie jest możliwe zastosowanie ?art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy o PIT, w przypadku gdy uchwała dotyczy spółki osobowej.

Zdaniem WSA milczenie ustawodawcy co do opodatkowania danego stanu faktycznego, niezależnie od tego czy zamierzone, czy wynikające z błędu, powoduje, że dany obszar jest wolny od opodatkowania. Zdarzenie takie jak przydzielenie akcjonariuszowi będącemu osobą fizyczną akcji z nowej emisji w związku z podwyższeniem kapitału zakładowego ze środków własnych SKA nie podlega opodatkowaniu na podstawie art. 11 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 3 i art. 14 ust. 1 ustawy o PIT. Nie jest bowiem przychodem, o którym mowa w wymienionych przepisach.

Zdaniem eksperta

Konrad Filip Turzyński doradca podatkowy z kancelarii KNDP Kolibski Nikończyk Dec & Partnerzy

Omawiany wyrok to kolejny przykład utrwalonej już linii orzeczniczej dotyczącej zagadnienia kapitalizacji zysków i rezerw w spółce komandytowo-akcyjnej. W ten sposób określa się bowiem działania prowadzące do zwiększenia kapitału zakładowego ze środków spółki. Podobne orzeczenia zostały wydane także np. przez WSA ?w Bydgoszczy (wyrok z 16 lipca 2013 r., ?I SA/Bd 398/13) czy WSA w Gdańsku (wyrok z 23 lipca 2013 r., I SA/Gd 683/13). Konsekwencją takiego stanowiska sądów jest brak obowiązku rozpoznania przychodu przez wspólników w momencie przeznaczenia środków spółki komandytowo-akcyjnej, znajdujących się na jej kapitale rezerwowym czy zapasowym, na kapitał zakładowy. Wartość akcji wydawanych ?w ramach takiej transakcji nie jest przychodem otrzymujących je akcjonariuszy.

W konsekwencji istnieje możliwość wytworzenia dodatkowych walorów spółki, którymi wspólnicy mogą następnie dysponować w dowolny sposób. Podwyższenie kapitału zakładowego może zaś poprawić wiarygodność spółki w oczach inwestorów czy też w sytuacji pozyskiwania kredytów bankowych czy innego finansowania.

Należy jednak zwrócić uwagę że orzeczenie to, jak i wszystkie cytowane powyżej, dotyczą stanu prawnego ustaw ?o PIT i o CIT obowiązującego do ?31 grudnia 2013 r. Po 1 stycznia 2014 r. działanie takie jak opisane w niniejszej sprawie z całą pewnością spowoduje powstanie przychodu u akcjonariusza SKA. Spółka ta (z pewnymi wyjątkami wynikającymi z przepisów przejściowych nowelizacji) od nowego roku jest bowiem podatnikiem CIT. W konsekwencji, bez najmniejszych wątpliwości podwyższenie kapitału zakładowego ze środków spółki spowoduje powstanie przychodu z udziału w zyskach osób prawnych. Na takie skutki podatkowe operacji kapitalizacji rezerw czy zysków wprost wskazują art. 10 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT i art. 24 ust. 5 pkt 4 ustawy o PIT.

—oprac. Aleksandra Tarka