Nakłady na składniki majątku przedsiębiorcy często mają charakter remontu, nierzadko jednak w ich wyniku dochodzi do ulepszenia środka trwałego. W przypadku remontu ponoszone przez podatników wydatki mające na celu przywrócenie pierwotnej wartości użytkowej składnika majątku nie powodują szczególnych następstw podatkowych, gdyż na zasadach ogólnych mogą zostać zaliczone w ciężar kosztów podatkowych. Jednak już w przypadku ulepszenia środka trwałego podatnik musi przeanalizować poniesione wydatki pod kątem ich zakwalifikowania do odpowiedniej kategorii.
W tym zakresie regulacje zarówno ustawy o PIT, jak i ustawy o CIT przewidują wspólną zasadę (art. 23 ust. 1 pkt 1 lit. c PIT, art. 16 ust. 1 ?pkt 1 lit. c ustawy o CIT). Mówi ona, że za koszty uzyskania przychodów nie uznaje się wydatków na ulepszenie środków trwałych, które powiększają wartość początkową środków trwałych będącą podstawą ustalania odpisów amortyzacyjnych. Trzeba jednak zauważyć, że podobnie jak wydatki na nabycie środka trwałego, tak również nakłady na jego ulepszenie, pomniejszone o wartość dokonanych odpisów amortyzacyjnych, mogą zostać zaliczone do kosztów w przypadku odpłatnego zbycia środka trwałego. Dlatego należy się zastanowić nad rodzajem nakładów, które traktowane jako ulepszenie środka trwałego wpływają na powiększenie jego wartości będącej podstawą ustalania odpisów amortyzacyjnych.
Zgodnie z art. 22g ust. 17 ustawy o PIT (art. 16g ust. 13 ustawy o CIT) jeżeli środki trwałe zostały ulepszone ?w wyniku przebudowy, rozbudowy, rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji, to wartość początkową tych środków powiększa się o sumę wydatków na ich ulepszenie, w tym także o wydatki na nabycie części składowych lub peryferyjnych, których jednostkowa cena nabycia przekracza 3500 zł. Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację ?w danym roku podatkowym przekracza 3500 zł i wydatki te powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środków trwałych do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji. Wymieniony katalog mierników determinujących wzrost wartości użytkowej środka trwałego ma charakter otwarty i przykładowy. Oznacza to, że za ulepszenie będą uznane także nakłady poczynione na środek trwały, które powodują wzrost jego wartości użytkowej mierzony innym wymiernym parametrem.
Warto jednak szczególnie podkreślić, że nakłady, których wartość w roku podatkowym nie przekracza 3500 zł, nie skutkują zwiększeniem wartości początkowej środka trwałego, nawet jeżeli w ich wyniku dochodzi do zwiększenia jego wartości użytkowej. Takie drobne nakłady mogą więc zostać zaliczone w ciężar kosztów na zasadach ogólnych. ?Z kolei w następstwie nakładów zwiększających wartość początkową środka trwałego zmieni się dotychczasowa wartość dokonywanych przez podatnika odpisów amortyzacyjnych. W procesie amortyzacji podatkowej obowiązuje bowiem reguła, zgodnie z którą po wybraniu jednej z dopuszczalnych metod amortyzacji podatnicy stosują tę metodę do końca procesu amortyzacji ?(art. 22h ust. 2 ustawy o PIT, ?art. 16h ust. 2 ustawy o CIT). Tym samym pomimo zwiększenia wartości początkowej środka trwałego podatnik jest obowiązany do stosowania dotychczasowej metody jego amortyzacji, co w konsekwencji oznacza, że wydatki poniesione na ulepszenie środka trwałego zostaną zamortyzowane według zasad przyjętych dla konkretnej wybranej metody amortyzacji ulepszonego środka trwałego.
Autor jest doradcą podatkowym