We wczorajszym wydaniu „Prawa i Praktyki" pisaliśmy ?o wyborze kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy przez małych podatników i osoby rozpoczynające w 2014 r. działalność gospodarczą. W dzisiejszym numerze omawiamy zaliczki uproszczone. Przez cały 2014 r. korzystający z nich przedsiębiorca będzie płacił miesięczne zaliczki na podatek dochodowy w stałej wysokości. Wysokość zaliczek uproszczonych jest obliczana na podstawie dochodów z lat minionych. Osoba, która wybrała zaliczki uproszczone, wchodzi w kolejny rok podatkowy, wiedząc już na jego początku, w jakiej wysokości będzie płaciła zaliczki przez cały rok. Ostateczne rozliczenie podatku następuje dopiero ?w złożonym zeznaniu rocznym na podstawie rzeczywistego dochodu podatnika w danym roku podatkowym.

Ułatwienie ?nie dla każdego

Do 20 lutego 2014 r. podatnicy, którzy w 2012 r. albo w 2011 r. osiągnęli opodatkowany dochód z działalności gospodarczej, mogą wybrać zaliczki uproszczone na 2014 r. i lata następne. Z uproszczonej formy wpłacania zaliczek nie mogą skorzystać podatnicy, którzy po raz pierwszy podjęli działalność gospodarczą w 2014 r. albo w 2013 r. Osoby te nie osiągnęły bowiem w minionych latach dochodu, który jest podstawą obliczenia wysokości zaliczek na 2014 r.

O wyborze zaliczek uproszczonych podatnicy PIT zawiadamiają urząd skarbowy do 20 lutego 2014 r., a CIT – w terminie wpłaty pierwszej zaliczki ?w roku podatkowym, w którym po raz pierwszy wybrali uproszczoną formę wpłacania zaliczek. Są następnie zobowiązani stosować tę formę wpłacania zaliczek w całym 2014 r. i w latach następnych.

Wysokość miesięcznych zaliczek uproszczonych jest obliczana na podstawie dochodu ?z pozarolniczej działalności gospodarczej wykazanego w zeznaniu podatkowym za minione lata.

Dochód z 2012 r. ?albo z 2011 r.

Podatnicy PIT uwzględniają w 2014 r. zeznania za 2012 r. albo za 2011 r. Uproszczone zaliczki miesięczne oblicza się po zastosowaniu do tego dochodu stawki podatkowej według skali albo 19 proc. stawki podatku liniowego. Najpierw uwzględnia się dochód z 2012 r. Jeżeli takiego dochodu nie było albo był, ale w wysokości nieprzekraczającej kwoty wolnej od podatku, to wtedy podstawą obliczeń wysokości zaliczek na 2014 r. jest dochód z 2011 r. W sprawie wyboru zaliczek na 2006 r. odpowiedział podatnikowi Urząd Skarbowy w Pabianicach w piśmie ?z 1 czerwca 2006 r. (USIA/415/23/?2006): „Przepisy ustawy jednoznacznie wskazują, iż ma to być rok podatkowy poprzedzający dany rok podatkowy (2006 r.), w którym złożono zeznanie podatkowe, tj. rok 2005. W roku 2005 złożył Pan zeznanie podatkowe za 2004 r. i dochody wykazane z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w 2004 r. stanowią podstawę wyliczenia należnych zaliczek na podatek dochodowy opłacanych w 2006 r."

Ustawodawca nie przewidział swobody w wyborze przez podatnika roku podatkowego, z którego dochód będzie podstawą obliczenia miesięcznej zaliczki uproszczonej. Punktem wyjścia jest zawsze dochód z najbliższego roku podatkowego w stosunku do tego z 2014 r.

Podstawą ustalenia wysokości zaliczek uproszczonych jest dochód wykazany w zeznaniu rocznym. 20 lutego 2014 r. podatnicy nie mają jeszcze złożonych zeznań za 2013 r. Dlatego przy ustalaniu wysokości zaliczek nie uwzględnia się roku 2013.

Podobnie dla osób prawnych

Reguły te obowiązują także w CIT przy uwzględnieniu, że rok podatkowy nie musi się tu pokrywać z rokiem kalendarzowym. Wysokość zaliczki uproszczonej to 1/12 podatku należnego wykazanego w CIT-8 złożonym w roku poprzedzającym dany rok podatkowy. Jeżeli w tym zeznaniu podatnicy nie wykazali podatku należnego, to mogą wpłacać zaliczki miesięczne w wysokości 1/12 podatku należnego wynikającego z zeznania złożonego w roku poprzedzającym dany rok podatkowy o 2 lata. Jeżeli również w tym roku podatnicy nie wykazali podatku należnego, to nie są możliwe wpłaty zaliczek w uproszczonej formie.

Można przejść?na liniowy

Przejście w 2014 r. na podatek liniowy przez podatnika rozliczającego się w poprzednich latach według skali nie ma znaczenia dla prawa do zaliczek uproszczonych. Tak odpowiedział 29 marca 2006 r. Urząd Skarbowy w Biłgoraju (PO/415-1/06) podatnikowi, który w okresie 1999–2005 rozliczał się według skali. ?W 2006 r. wybrał jednocześnie opodatkowanie podatkiem liniowym i zaliczki uproszczone. Zmiana od 2006 r. formy opłacania podatku nie miała żadnego wpływu na możliwość skorzystania z zaliczek uproszczonych. Oznacza to też, że oświadczenie o wyborze podatku liniowego w styczniu 2014 r. nie jest jednocześnie rezygnacją z zaliczek uproszczonych, jeżeli takie zaliczki podatnik wybrał przed 2014 r. Takie stanowisko zajęła 30 lipca 2009 r. Izba Skarbowa w Warszawie (IPPB1/415-403/09-2/JB).

Kwartalne wykluczone

W przypadku wpłacania zaliczek uproszczonych ustawodawca przewidział jedynie miesięczną formę ich uiszczania. Kwartalne zaliczki, z których tak chętnie korzystają mali podatnicy, są obliczane na bazie rzeczywistego dochodu w 2014 r. Wybierając kwartalne zaliczki, nie można więc skorzystać z zaliczek uproszczonych. Przykładowe stanowisko fiskusa w tej sprawie to interpretacja Izby Skarbowej w Gdańsku z 13 czerwca 2007 r. (BI/4117-0023/07).

Jeden dokument, dwie sprawy

Załóżmy, że podatnik wie, że z zaliczek uproszczonych będzie korzystał tylko w 2014 r. Czy wybierając tę formę płatności 20 lutego 2014 r. może ograniczyć się tylko do 2014 r.?

Przykład

Podatnik w 2013 r. osiągnął bardzo wysoki dochód ?z działalności gospodarczej ?i w 2015 r. wyliczenie na tej podstawie zaliczek uproszczonych spowoduje zawyżone płatności do urzędu skarbowego w stosunku do przewidywanych dochodów, które podatnik osiągnie w 2015 r. Składając ?w terminie do 20 lutego 2014 r. zawiadomienie o wyborze zaliczek uproszczonych podatnik już wie, że nie chce ich płacić ?w 2015 r. Zaznaczył więc ?w zawiadomieniu z 20 lutego 2014 r., że zaliczki uproszczone chce płacić tylko do końca 2014 r. Takie zawiadomienie może jednak nie zostać uznane przez organ podatkowy za skuteczne.

W interpretacji z 7 września ?2011 r. Izba Skarbowa w Poznaniu (ILPB4/423-189/11-2/MC) w sytuacji podobnej do tej, która została przedstawiona w przykładzie, uznała nieskuteczność ograniczenia wyboru zaliczek uproszczonych tylko do 2010 r. przez podatnika CIT. Organ podatkowy zajął następujące stanowisko: „zawiadomienie ?o rezygnacji z uproszczonej formy wpłacania zaliczek na poczet podatku dochodowego od osób prawnych nie może być złożone z rocznym wyprzedzeniem, a także jednocześnie ?z pismem o wyborze formy uproszczonej w roku poprzednim. Zatem oświadczenie spółki z dnia 15 lutego 2010 r., zgodnie z którym w roku 2010 wybrała ona uproszczoną formę wpłaty zaliczek – na zasadach określonych w art. 25 ust. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z zaznaczeniem, iż dotyczy to wyłącznie roku 2010, nie może być traktowane jako rezygnacja ?z uproszczonej formy wpłacania zaliczek w latach następnych".

Zmiana wysokości udziału w spółce

Zmiana wysokości udziału w zyskach spółki osobowej nie ma wpływu na wysokość zaliczki uproszczonej. Takie stanowisko zajął 4 maja 2005 r. Urząd Skarbowy w Przemyślu (USVI-1/415-1/05). Urząd oceniał następującą sytuację. Podatnik w 2005 r. wybrał zaliczki uproszczone, miesięczną zaliczkę wyliczył na podstawie dochodu osiągniętego w 2003 r. Podatnik był udziałowcem spółki jawnej, w której udział podatnika w 2003 r. wynosił ?50 proc., a od 1 stycznia 2005 r. udział w spółce wynosił 70 proc. Dlatego, wpłacając zaliczki uproszczone w 2005 r., podatnik chciał do dochodu spółki ?z 2003 r. zastosować wskaźnik 70 proc. Jest to nieprawidłowe postępowanie. Należy zastosować wskaźnik 50 proc. udziału w zysku spółki.

Straty nie oznaczają rezygnacji

Zawiadomienie złożone do 20 lutego 2014 r. o wyborze uproszczonej formy wpłacania zaliczek dotyczy również roku 2015 i lat następnych. Podatnik może wycofać się z tego systemu rozliczania zaliczek przed zapłatą pierwszej zaliczki w kolejnym roku podatkowym. Rezygnacja także odbywa się poprzez złożenie pisma w urzędzie skarbowym.

Uwaga! Nie znika obowiązek płacenia zaliczek uproszczonych z tego powodu, że firma przez kilka lat ponosiła straty. Jeżeli podatnik wybrał zaliczki uproszczone w 2014 r. i w następnych latach nie będzie mógł wskazać dochodu do opodatkowania, to powoduje to zawieszenie wpłat zaliczek. Ale w momencie, kiedy firma zacznie osiągać zyski, pojawi się też obowiązek płacenia zaliczek uproszczonych. W interpretacji z 19 sierpnia 2011 r. Izba Skarbowa w Bydgoszczy (ITPB3/423-242/11/AM) wskazała, że żaden przepis nie przewiduje wygaśnięcia obowiązku rozliczania się w ten sposób bez złożenia zawiadomienia przez podatnika o rezygnacji, nawet gdyby powodem zaprzestania opłacania zaliczek np. w 2015 r. były straty firmy.

Wniesienie aportu nie pozbawia preferencji

Podatnik wniósł w 2014 r. aportem jednoosobowe przedsiębiorstwo osoby fizycznej do spółki komandytowej albo jawnej, stając się jej wspólnikiem. Zaliczki uproszczone wybrał w 2012 r. Czy ma prawo kontynuować korzystanie z zaliczek uproszczonych? Twierdząco na takie pytanie nowego wspólnika spółki komandytowej odpowiedziała Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 18 maja 2012 r. (ITPB1/415-189/12/WM). Organ podatkowy wskazał, że po wniesieniu aportem działającego przedsiębiorstwa do spółki komandytowej dla osoby fizycznej wnoszącej aport nie zmienia się źródło przychodów w podatku dochodowym. Dlatego wspólnik dalej stosuje zasady kontynuacji uproszczonego sposobu opłacania zaliczek, na podstawie art. 44 ust. 6d ustawy o PIT.