Różnice kursowe: PIT a zmiana waluty kredytu

Podatnicy podatku dochodowego, w tym podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych, obowiązani są rozpoznawać różnice kursowe (zob. art. 14b ust. 1 ustawy o PIT). Różnice te – jeżeli podatnicy nie zdecydowali się na ich ustalanie na podstawie przepisów o rachunkowości (z treści pytania nie wynika, aby zadający pytanie podatnik zdecydował się na takie rozwiązanie) – ustalane są na podstawie art. 24c ustawy o PIT.

Czynność neutralna podatkowo

Z art. 24c ust. 1 ustawy o PIT wynika, że – zależnie od rodzaju – różnice kursowe zwiększają przychody (dotyczy to dodatnich różnic kursowych) albo zwiększają koszty uzyskania przychodów (dotyczy to ujemnych różnic kursowych).

Kolejne przepisy, tj. art. 24c ust. 2 i 3 ustawy o PIT, określają 5 par różnic kursowych, a każda para składa się z dodatniej oraz ujemnej różnicy kursowej. Z przepisów tych (ani z żadnych innych przepisów) nie wynika jednak, aby w związku z przewalutowaniem pożyczek lub kredytów dochodziło do powstawania różnic kursowych. Prowadzi to do wniosku, że w związku z przewalutowaniem pożyczek czy kredytów nie dochodzi do powstawania podatkowych różnic kursowych. Przewalutowania takie są zatem czynnościami obojętnymi podatkowo.

Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, np. Izba Skarbowa w Bydgoszczy w interpretacji z 26 marca 2010 r. (ITPB3/423-832/09/PS). W interpretacji tej czytamy, że „przewalutowanie kredytu jest neutralne pod względem podatkowym, tj. nie wywołuje skutków ani po stronie przychodów, ani po stronie kosztów uzyskania przychodu. Powstałe dodatnie różnice kursowe mają natomiast charakter wyłącznie rachunkowy".

Następstwa przy zwrocie

Należy jednak zauważyć, że do powstawania różnic kursowych dochodzi, między innymi jeżeli:

1.

wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest niższa lub wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni (zob. art. 24c ust. 2 pkt 4 oraz art. 24c ust. 3 pkt 4 ustawy o PIT),

2.

wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest wyższa lub niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni (zob. art. 24c ust. 2 pkt 5 oraz art. 24c ust. 3 pkt 5 ustawy o PIT).

Istnienie tych przepisów powoduje, że spłacanie pożyczek oraz kredytów udzielonych w walucie obcej skutkuje powstawaniem różnic kursowych (zarówno u podatników, którzy pożyczki lub kredytu udzielili, jak i podatników, którzy pożyczkę lub kredyt otrzymali).

Przepisy te od momentu przewalutowania mają zastosowanie również w przypadku spłacania kredytów i pożyczek udzielonych lub otrzymanych pierwotnie w złotych, a następnie przewalutowanych na walutę obcą.

Potwierdził to Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 20 czerwca 2013 r. (I SA/Wr 398/13). W orzeczeniu tym czytamy, że „zgadzając się z organem co do tego, że sama czynność przewalutowania jest podatkowo obojętna, sąd ocenia jednak, że po jego dokonaniu pożyczka jest już pożyczka udzieloną w walucie obcej. Oznacza to tym samym, że po dacie przewalutowania mogły wystąpić - oczywiście w momencie otrzymania spłaty – u skarżącej różnice kursowe, które mają wpływ na uzyskany dochód". Wyrok ten dotyczy co prawda skutków u podatnika, który udzielił pożyczki, lecz ma on odpowiednie zastosowanie do podatników, którzy takie pożyczki otrzymali. A zatem jeżeli w związku z samym przewalutowaniem pożyczki różnice kursowe u podatnika zadającego pytanie nie powstaną, to różnice takie będą u niego powstawać w związku ze spłacaniem pożyczki po przewalutowaniu.

W różne strony

Problem różnic kursowych powstaje nie tylko w przypadku przewalutowania kredytów i pożyczek udzielonych w złotych na walutę obcą. Powstaje również w przypadku przewalutowania kredytów i pożyczek udzielonych w walucie obcej na złote (zob. przykładowo interpretację Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 26 marca 2010 r., ITPB3/423-832/09/PS, czy interpretację Izby Skarbowej w Poznaniu z 22 marca 2013 r., ILPB4/423-448/12-3/MC). W tej sytuacji po przewalutowaniu różnice kursowe w związku ze spłacaniem pożyczki lub kredytu przestają powstawać.

A jak jest w przypadku przewalutowania kredytów i pożyczek udzielonych w walucie obcej na inną walutę obcą? W tej sytuacji różnice kursowe w związku ze spłacaniem pożyczki powstają nadal po przewalutowaniu (zob. przykładowo interpretację Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 13 stycznia 2010 r., ITPB3/423-607/09/AW).

Pozwala to stwierdzić, że w każdym przypadku sama operacja przewalutowania kredytu lub pożyczki nie skutkuje powstaniem podatkowych różnic kursowych. I to zarówno u kredytodawcy/pożyczkodawcy, jak i u kredytobiorcy/pożyczkobiorcy.