Firma budowlana będzie mogła „regulować” obowiązkiem zapłaty VAT

Zmiany w zakresie obowiązku podatkowego zostały wprowadzone ustawą z 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Od 1 stycznia 2014 r. w ustawie o VAT uchylony zostanie art. 19, a w jego miejsce zostanie wprowadzony nowy art. 19a.

Zasady ogólne...

Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w ust. 1 tego artykułu, obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi.

W odniesieniu do usług przyjmowanych częściowo, usługę uznawać się będzie również za wykonaną, w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę (art. 19a ust. 2).

Otrzymanie zapłaty po wykonaniu usługi budowlanej nie będzie od przyszłego roku powodowało obowiązku podatkowego

Z kolei, na podstawie art. 19a ust. 3 ustawy o VAT, usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalone będą następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznawać się będzie za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznawać się będzie za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.

Zatem według nowych przepisów podatnik będzie zobowiązany do rozliczenia transakcji w okresie, w którym nastąpi jej wykonanie. Wystawienie faktury, co do zasady, nie wpłynie na przesunięcie momentu powstania obowiązku podatkowego.

Przykład

MALOWANIE POD KONIEC MIESIĄCA

Firma G wykonała 31 maja 2014 r. usługę tłumaczenia tekstu. Faktura zostanie wystawiona 2 czerwca 2014 r. Obowiązek podatkowy powstanie w rozliczeniu za maj 2014 r. Natomiast według obecnych zasad obowiązek podatkowy powstałby w czerwcu 2014 r.

...i szczególne

W przypadku usług budowlanych lub budowlano-montażowych, podobnie jak obecnie, w sposób szczególny będzie od 1 stycznia 2014 r. określony moment powstania obowiązku podatkowego. Zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wystawienia faktury z tytułu świadczenia usług budowlanych lub budowlano-montażowych (z wyjątkiem usług, do których stosować się będzie art. 28b, stanowiących import usług, w przypadku których obowiązek podatkowy powstanie według zasad ogólnych).

Natomiast, w myśl art. 19a ust. 7 ustawy o VAT, gdy podatnik nie wystawi faktury lub wystawi ją z opóźnieniem, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą upływu terminów do wystawienia faktury.

Najpóźniej 30. dnia

Również od przyszłego roku zmianie ulegną przepisy dotyczące fakturowania. Zostaną określone nowe terminy wystawiania faktur. Zasadą będzie, że faktury będą wystawiane nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonana będzie dostawa towaru lub wykonana usługa, a jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymana zostanie całość lub część zapłaty, fakturę będzie należało wystawić nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymana zostanie całość lub część zapłaty od nabywcy (art. 106i ustawy o VAT).

Natomiast w przypadku usług budowlanych lub budowlano-montażowych, podatnik będzie zobowiązany stosować art. 106i ust. 3 ustawy o VAT. W myśl tego przepisu fakturę trzeba będzie wystawić nie później niż 30 dnia od dnia wykonania tych usług.

Zatem od przyszłego roku obowiązek podatkowy będzie powiązany tylko z datą wystawienia faktury, tj. inaczej niż jest obecnie. Tym samym podatnik będzie mógł „regulować" obowiązkiem podatkowym – poprzez przesunięcie wystawienia faktury do ostatniego możliwego momentu, tj. 30 dnia od dnia wykonania usług budowlanych. Brak faktury lub wystawienie jej po tym terminie i tak spowoduje, że obowiązek podatkowy powstanie w tym 30 dniu od dnia wykonania usługi.

Śpiesz się powoli

Wobec tego, w porównaniu do obecnego stanu prawnego, podatnik wystawiając fakturę wcześniej niż w 30 dniu od dnia wykonania usług budowlanych, będzie zobowiązany szybciej wykazać obowiązek podatkowy, tj. w chwili wystawienia faktury. Natomiast może wystąpić przypadek, w którym podatnik wystawi fakturę w ostatnim możliwym terminie, tj. 30 dniu od dnia wykonania usług budowlanych. Wówczas moment deklarowania czynności pokryje się z obecnym momentem powstania obowiązku podatkowego.

Ponadto, biorąc pod uwagę brzmienie nowego przepisu, otrzymanie zapłaty po wykonaniu usługi budowlanej nie będzie już powodowało obowiązku podatkowego. Wpływ należności będzie bowiem oznaczał konieczność opodatkowania, na podstawie art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, tylko w przypadku, gdy otrzymanie całości lub części zapłaty nastąpi przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi (o czym poniżej).

Przykład

FAKTURA W TERMINIE

Firma H wykona 20 stycznia 2014 r. usługę budowlaną, którą udokumentuje fakturą wystawioną w tym samym dniu. Wobec tego, że faktura zostanie wystawiona w terminie, obowiązek podatkowy powstanie w rozliczeniu za styczeń 2014 r.

Firma K wykona 20 lutego 2014 r. usługę budowlaną, którą udokumentuje fakturą wystawioną 5 marca 2014 r. Zatem obowiązek podatkowy powstanie w rozliczeniu za marzec 2014 r., czyli z chwilą wystawienia faktury.

Przykład

FAKTURA PO TERMINIE

Firma L wykona 20 stycznia 2014 r. usługę budowlaną, którą udokumentuje fakturą wystawioną po terminie, tj. 15 kwietnia 2014 r. Wobec tego, że faktura zostanie wystawiona po terminie, obowiązek podatkowy powstanie w rozliczeniu za luty 2014 r., tj. z chwilą upływu terminu do wystawienia faktury, który według nowych przepisów będzie wynosił przy robotach budowlanych 30 dni od ich wykonania.

Przykład

OTRZYMANIE ZAPŁATY

Firma Z wykona 20 stycznia 2014 r. usługę budowlaną, którą udokumentuje fakturą wystawioną 5 lutego 2014 r. Zapłata nastąpi 20 stycznia 2014 r. Wobec tego, że otrzymanie zapłaty po wykonanej usłudze budowlanej nie będzie powodowało obowiązku podatkowego, firma powinna rozliczyć transakcję w deklaracji za luty 2014 r. (okres, w którym faktura będzie wystawiona w terminie).

Przedpłata

Moment opodatkowania otrzymanej zaliczki będzie regulowany przez art. 19a ust. 8 ustawy o VAT. Stosownie do tego nowego przepisu, jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstanie z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty.

Przepis ten dotyczy opodatkowania zaliczki otrzymanej z tytułu wszystkich czynności objętych VAT, w tym również otrzymanej całości lub części zapłaty na poczet usług budowlanych.

Przykład

OTRZYMANIE ZALICZKI

Firma Y wykona roboty budowlane 15 czerwca 2014 r. Na poczet tej usługi otrzyma 15 lutego 2014 r. zaliczkę. Wobec tego obowiązek podatkowy powstanie w rozliczeniu za luty 2014 r.