Rz: Na jakich zasadach będziemy płacili VAT od usług najmu po 1 stycznia 2014?

Magdalena Jaworska: Od przyszłego roku nastąpi istotna zmiana w zasadach powstawania obowiązku podatkowego. Dziś w przypadku takich usług powstaje on z chwilą otrzymania części lub całości zapłaty, ale nie później niż w terminie płatności wynikającym z umowy lub faktury. Według nowych przepisów data wystawienia faktury zyska na znaczeniu. Co do zasady to właśnie w dniu wystawienia faktury za usługę najmu będzie powstawał obowiązek podatkowy. Ma to spore znaczenie, bo zazwyczaj najpierw wystawia się fakturę, a dopiero potem następuje płatność. Może się zatem okazać, że w sytuacjach gdy termin płatności przypada w następnym miesiącu po wystawieniu faktury, podatek trzeba będzie płacić o miesiąc wcześniej niż dziś. Na dodatek może się zdarzyć, że trzeba go będzie pokrywać z własnej kieszeni, nie otrzymawszy jeszcze zapłaty od najemcy.

Może udałoby się tego uniknąć, gdyby odsunąć w czasie termin wystawienia faktury?

Ustawodawca starał się to przewidzieć. Jest nowy przepis art. 19a ust. 7, który określa dla wybranych przypadków skutki niewystawienia faktury lub wystawienia jej z opóźnieniem. W takich przypadkach obowiązek podatkowy będzie powstawał z chwilą upływu terminów wystawienia faktury. Jeśli nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności. Tu dochodzimy jednak do pewnego problemu. Zasadniczo bowiem, według nowych reguł, fakturę można wystawić najpóźniej 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wykonano usługę. Jednak jeśli faktury w ogóle nie wystawiono, a także nie określono terminu płatności, to powstaje niepewność co do tego, kiedy wykazujemy obowiązek podatkowy. Nie da się ukryć, że mamy tu do czynienia z pewną wątpliwością.

Może zatem w takiej sytuacji obowiązek podatkowy w ogóle nie powstanie, a więc VAT nie trzeba płacić?

Teoretycznie można dojść do takiego wniosku, ale byłoby to ryzykowne, bo organy podatkowe raczej nie dopuszczą takiej interpretacji. Wynajmujący i najemca zazwyczaj zawierają umowę, w której określają terminy płatności. Prawdopodobnie urzędnicy skarbowi właśnie na ten termin zwróciliby uwagę jako na decydujący dla powstania obowiązku podatkowego.

Jakie wyjście byłoby zatem optymalne?

W praktyce zapewne najlepiej będzie wystawiać faktury po zakończeniu każdego miesiąca z krótkim terminem płatności. W ten sposób wynajmujący może dość szybko otrzymać zapłatę, z której sfinansuje płatność podatku.