Zastosowanie art. 16 ust.1 pkt 28 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (uznanie, że poniesione wydatki stanowią koszt reprezentacji) przy ocenie wydatków na próbki towarów prowadzi do skutku, że nie można ich uznać za koszty uzyskania przychodu. Zdaniem organów skarbowych elementem decydującym dla dokonania właściwej oceny czy przekazanie próbek towarów to działanie reklamowe czy też reprezentacyjne ma być dookreślenie grupy odbiorców tych próbek. Konsekwentnie zatem, gdy próbki towaru przekazywane są ograniczonej grupie podmiotów (zwłaszcza partnerom handlowym) wydatki na ich zakup należy traktować jako poniesione na reprezentację, a nie na reklamę.

W tym zakresie organy skarbowe są dość restrykcyjne. Dla przykładu można wskazać sytuację, w której przedsiębiorca przekazał pojedyncze egzemplarze towarów do redakcji gazet i czasopism oraz innych mediów (portalom internetowym) wraz z materiałami reklamowymi na temat danego produktu.

W efekcie tych przekazań pojawiły się w mediach publikacje o towarach. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie nie zgodził się jednak z argumentacją podatnika. W interpretacji z 21 listopada 2012 roku (sygn. IPPB5/423-780/12-2/AB) uzasadnił swoje stanowisko tym, że „Działania polegające na przekazaniu pojedynczych egzemplarzy pełnowartościowych towarów do redakcji gazet i czasopism oraz innych mediów kierowane są do wyselekcjonowanego grona odbiorców. Należy stwierdzić, że przeważa tu aspekt reprezentacyjny, bowiem bez wątpienia celem tych czynności jest wykreowanie pozytywnego obrazu Spółki".

Stanowisko to było już wcześniej prezentowane przez organy skarbowe, np. w interpretacji Dyrektora  Izby Skarbowej w Katowicach  z 27 sierpnia 2010 roku (sygn. IBPBI/2/423-1092/10/JD). Na podstawie podobnej argumentacji odmówiono producentowi i dystrybutorowi sprzętu oświetleniowego uznania wydatków poniesionych na przekazywane swoim ówczesnym i potencjalnym kontrahentom produktów i towarów handlowych jako kosztów uzyskania przychodu.

Taki nurt interpretacji wydaje się być pokłosiem oceny wydatków na cele reklamowe według poprzednio obowiązujących przepisów, tj. kiedy wydatki na cele reklamowe były dzielone na reklamę publiczną i niepubliczną, kiedy podstawowym rozróżnieniem było przede wszystkim określenie kręgu odbiorców danego działania.

Biorąc pod uwagę cel przekazań próbek towarów zamierzony przez przedsiębiorców trudno jest zgodzić się z wyżej prezentowanym stanowiskiem. Po pierwsze, podział na reklamę publiczną i niepubliczną nie jest tożsamy z podziałem na koszty reprezentacji i reklamy. Stosowanie zatem takiego samego sposobu rozumowania przy analizie wyżej opisanych stanów faktycznych może prowadzić do nieprawidłowych wniosków.

Po drugie należy uznać, że przekazanie próbek do nieograniczonego czy też ograniczonego kręgu odbiorców ma ten sam cel – prezentację danego produktu, zwiększenie jego rozpoznawalności na rynku i wreszcie zachęcanie obecnych i potencjalnych klientów do nabywania tego produktu. Przedsiębiorcy dążą do osiągnięcia takiego samego efektu, bez względu na to czy wydadzą próbki towarów przypadkowym potencjalnym klientom (jak w przypadku akcji skierowanych bezpośrednio do konsumentów), swoim zindywidualizowanym kontrahentom (jak w przypadku przekazań od producentów do dystrybutorów) czy też innym konkretnym podmiotom, które wspierają działania marketingowe (jak w przypadku przesyłania próbek towarów do gazet i czasopism). Charakter, przedmiot oraz cel próbek towarów wskazuje na to, że wydatki poniesione na ich przekazanie nie powinny być utożsamiane z działaniami o charakterze reprezentacyjnym.

Piotr Kwaśny szef działu doradztwa podatkowego ASB Ta