Tak orzekł WSA w Gliwicach w wyroku z 26 kwietnia 2013 r. (III SA/Gl 1926/12).

Spółka skorygowała VAT należny za sierpień 2011 r. Korekta dotyczyła wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona zgodnie z art. 89a ust. 1 ustawy o VAT w brzmieniu obowiązującym w 2011 r. Na dzień korekty spółka zawiadomiła dłużników o zamiarze skorygowania podatku, a ci nie uregulowali należności w ciągu 14 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. Z otrzymanych przez spółkę w sierpniu 2011 r. potwierdzeń odbioru zawiadomień przez dłużników wynikało, że w stosunku do niektórych dłużników 14-dniowy okres na uregulowanie długu upływał na początku września. Na dzień dokonania przez spółkę korekty termin ten upłynął w stosunku do wszystkich dłużników.

Spółka wystąpiła do organu podatkowego z wnioskiem o interpretację. Spytała, czy prawidłowo dokonała korekty podatku należnego w deklaracji za sierpień 2011 r. Spółka podkreśliła jednocześnie, że nawet w przypadku uznania przyjętego przez nią podejścia za nieprawidłowe będzie miała prawo do późniejszego skorygowania swoich rozliczeń. Na ograniczenie tego prawa może wpłynąć jedynie upływ terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych. Organ nie zgodził się ze spółką i stwierdził, że korekta może być dokonana dopiero po spełnieniu wszystkich przesłanek zawartych w art. 89a ustawy o VAT. W stosunku do nieściągalnych wierzytelności, dla których 14-dniowy termin na spłatę długu upłynął we wrześniu, korekty podatku należało dokonać w rozliczeniu za ten miesiąc. Konkluzji takiej nie zmienia wcześniejsze dysponowanie przez spółkę potwierdzeniami odbioru zawiadomień.

Sąd oddalił skargę spółki i w pełni podzielił stanowisko organu podatkowego. Ponadto wskazał, że jeżeli wierzyciel, na podstawie otrzymanego potwierdzenia odbioru, dokonał korekty podatku należnego, nie zważając na upływ terminu na uregulowanie należności przez dłużnika, to powinien skorygować złożoną deklarację. Skutecznie skorzystać z ulgi będzie mógł w rozliczeniu za ten okres, w którym termin faktycznie upłynął. Korekta ta musi nastąpić w ciągu dwóch lat od końca roku, w którym została wystawiona faktura dokumentująca nieuregulowaną należność.

—Jakub Gorwa, współpracownik Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Natalia Kamińska, doradca podatkowy, konsultantka w firmie Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o. (biuro w Warszawie)

Od 1 stycznia 2013 r. istotnie zmieniły się zasady korzystania z ulgi na złe długi w VAT. Realizacja ulgi przebiega obecnie w uproszczony sposób.

Przed wprowadzeniem nowych regulacji za nieściągalne uznawane były wierzytelności nieuregulowane w ciągu 180 dni od upływu terminu ich płatności. Możliwość skorzystania z ulgi była uzależniona od spełnienia licznych wymogów, w tym w szczególności zachowania złożonej procedury informacyjnej. W konsekwencji korekta podatku należnego mogła nastąpić w wyznaczonej przepisami deklaracji, tj. deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym upłynął 14-dniowy termin od doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o zamiarze skorygowania podatku, pod warunkiem posiadania potwierdzenia odbioru takiego zawiadomienia przez dłużnika.

Zgodnie z nowymi przepisami, które znoszą obowiązki informacyjne wierzyciela wobec dłużnika, wierzyciel może dokonać korekty podstawy opodatkowania i podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną. W praktyce oznacza to, że wierzyciel ma możliwość korekty jedynie w konkretnej, ściśle określonej deklaracji dotyczącej okresu rozliczeniowego, w którym minął 150. dzień od upływu terminu płatności wierzytelności określonego w umowie lub na fakturze.

W świetle nowych regulacji, jeżeli wierzyciel nie skorzysta z przysługującego mu prawa w tym terminie (dokonując korekty podstawy opodatkowania i po- datku należnego „na bieżąco"), to będzie mógł skorygować rozliczenia w terminie późniejszym, jednak jedynie w deklaracji za okres, w którym upłynął 150. dzień od ustalonego terminu płatności. Dla skuteczności, korekta taka musi zostać złożona w ciągu 2 lat, licząc od końca roku, w którym została wystawiona faktura dokumentująca nieuregulowaną wierzytelność. Warunki, aby wierzyciel i dłużnik byli podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni oraz aby dłużnik nie był w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji, muszą być spełnione również na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji korygującej, w której wierzyciel dokona korekty podatku należnego z tytułu nieściągalnych wierzytelności.

Brak swobody wierzyciela w wyborze terminu skorzystania z ulgi na złe długi i dokonania stosownej korekty podatku należnego, jak również możliwość późniejszego korygowania nieprawidłowych rozliczeń potwierdził WSA w Gliwicach w komentowanym wyroku. Konkluzja ta jest aktualna również po zmianie przepisów.