Podatnicy, po dokonaniu wyboru jednej z dopuszczalnych metod amortyzacji, stosują tę metodę do końca procesu amortyzacji (art. 22h ust. 2 ustawy o PIT i art. 16h ust. 2 ustawy o CIT). Skoro zatem nakłady na ulepszenie środka trwałego wpływają na zwiększenie wartości początkowej, to ulepszony środek trwały podlega amortyzacji według reguł właściwych dla przyjętej pierwotnie metody amortyzacji. Zatem sam fakt podwyższenia wartości początkowej w wyniku ulepszenia środka trwałego pozostaje bez wpływu na przyjętą metodę amortyzacji.
Liniowa czy degresywna
Na tym tle dochodzi jednak do wątpliwości. Jak bowiem postąpić w sytuacji, w której ulepszony środek trwały został uprzednio całkowicie zamortyzowany? Sytuacja taka może mieć miejsce zarówno w przypadku, gdy środek trwały podlegał amortyzacji na zasadach ogólnych (metoda liniowa, degresywna ), jak i przy jednorazowym odpisie, uznawanym za pomoc de minimis. (art. 22k ust. 7 -13 ustawy o PIT, art. 16 k ust. 7 - 13 ustawy o CIT ).
Gdy ulepszony, a całkowicie zamortyzowany środek trwały był pierwotnie amortyzowany metodą liniową lub degresywną, to amortyzacja dokonywana w wyniku jego ulepszenia będzie przebiegała według zasad amortyzacji liniowej. Wniosek taki wynika z tego, że nawet w przypadku amortyzacji degresywnej, poczynając od roku podatkowego, w którym określona degresywnie roczna kwota amortyzacji byłaby niższa od rocznej kwoty amortyzacji ustalonej liniowo, podatnicy dokonują dalszych odpisów amortyzacyjnych według zasad amortyzacji liniowej (art. 22k ust. 1 ustawy o PIT, art. 16k ust. 1 ustawy o CIT).
Tym samym podwyższenie wartości początkowej całkowicie zamortyzowanego środka trwałego będzie stanowiło niejako o kontynuacji procesu jego amortyzacji, a ta powinna być dokonywana według reguł amortyzacji liniowej.
Ważny moment
Odmienna kwalifikacja wystąpi jednak w przypadku amortyzacji jednorazowej środka trwałego na zasadach określonych w art. 22k ust. 7–13 ustawy o PIT (art. 16k ust. 7–13 ustawy o CIT ). Otóż w tym przypadku można wskazać na dwie możliwe sytuacje:
- ulepszenie nastąpiło w roku podatkowym, w którym środek trwały został jednorazowo zamortyzowany, albo
- ulepszenie nastąpiło w następnym lub kolejnym roku podatkowym.
Podatnicy mogą dokonywać jednorazowych odpisów amortyzacyjnych nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych, lub stosować zasady ogólne (art. 22 k ust. 8 ustawy o PIT i art. 16k ust. 8 ustawy o CIT). Zarazem, w myśl tego przepisu, od następnego roku podatkowego podatnicy dokonują odpisów amortyzacyjnych według zasad z art. 22k ust. 1 lub art. 22i ustawy o PIT (art. 16k ust. 1 lub art. 16i ustawy o CIT), tj. metodą degresywną lub liniową.
Tym samym, jeżeli ulepszenie środka trwałego nastąpi w roku podatkowym, w którym został on poddany amortyzacji jednorazowej, to podatnik – w razie spełnienia warunków dla tego typu amortyzacji – może dokonać również jednorazowego odpisu amortyzacyjnego ulepszenia. Natomiast, jeżeli zdarzenie to ma miejsce w latach następnych, to konieczne będzie wtedy dokonywanie odpisów amortyzacyjnych wynikających ze zwiększenia wartości początkowej środka trwałego według wskazanych zasad ogólnych.
