W takiej sytuacji, jeżeli samochód po naprawie ma być nadal wykorzystywany w firmie, powstaje pytanie, czy koszty poniesione w związku z naprawą powypadkową można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Liczy się cel działania

Zgodnie z ogólnymi zasadami, do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć wydatek, który został poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Konieczność poniesienia wydatku powinna być racjonalnie związana z prowadzoną przez firmę działalnością i należycie udokumentowana.

Przykładowo, w orzecznictwie wskazuje się, że wymogu działania w celu osiągnięcia przychodu nie spełniają wydatki na powypadkową naprawę samochodu, jeżeli wypadek został spowodowany przez nietrzeźwego kierowcę.

Prowadzenie samochodu w stanie nietrzeźwości jest bowiem postępowaniem zakazanym przez odpowiednie przepisy prawa i jako takie nie może zmierzać do osiągnięcia przychodu (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 1 czerwca 2011 r., II FSK 75/10).

Uwaga na wyłączenia

Zarówno ustawa o PIT (art. 23 ust. 1 pkt 48), jak i ustawa o CIT (art. 16 ust. 1 pkt 50) nakazuje wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na remonty powypadkowe samochodów, jeżeli samochody te nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym.

Ustawy podatkowe nie zawierają definicji ubezpieczenia dobrowolnego, jednak panuje zgoda co do tego, że przede wszystkim dotyczy to ubezpieczenia autocasco. Istotne jest natomiast to, że nawet bez dobrowolnego ubezpieczenia, podatnik może zaliczyć do kosztów inne wydatki, niezwiązane bezpośrednio z samą naprawą powypadkową, np. koszty holowania.

Osobowe, ciężarowe i specjalne

Warto wskazać, że warunek objęcia dobrowolnym ubezpieczeniem dotyczy wyłącznie samochodów w rozumieniu Klasyfikacji Środków Trwałych (por. interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 21 lutego 2012 r., ILPB3/423-548/11-2/JG). Pojęcie samochodu będzie zatem obejmowało samochody osobowe, ciężarowe oraz specjalne.

Pojęciem samochodu nie są objęte natomiast pojazdy samochodowe przeznaczone konstrukcyjnie do przewozu dziewięciu lub więcej osób, włączając kierowcę. Oznacza to, że inne pojazdy mechaniczne, np. autobusy czy mikrobusy, nie muszą być objęte dobrowolnym ubezpieczeniem, aby możliwe było zaliczenie wydatków poniesionych na ich naprawę do kosztów uzyskania przychodów.

Nie należy jednak zapominać, że także i w tym przypadku konieczne jest spełnienie ogólnych warunków zaliczenia danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów. A zatem, jak już była o tym mowa wcześniej, kosztem podatkowym nie będzie wydatek na naprawę, jeżeli wypadek został spowodowany przez nietrzeźwego kierowcę (por. interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 2 lutego 2012 r., IBPBI/1/415-1261/11/AP).

Modernizacja wyłączona

Trzeba pamiętać, że zaliczeniu bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów nie będą podlegać wydatki na modernizację samochodu. Wartość takich wydatków będzie bowiem podlegać zaliczeniu do wartości początkowej samochodu, a kosztem podatkowym będzie wartość odpisu amortyzacyjnego.

Jako modernizację samochodu należy potraktować podniesienie jego wartości technicznej, użytkowej, jak i przystosowanie składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu niż na to wskazuje jego pierwotne przeznaczenie albo nadanie temu składnikowi innych cech użytkowych.

Przykład

Pan Antoni S. będący właścicielem niewielkiej firmy transportowej, wstawił w swoich autobusach dodatkowe fotele. Wymienił także niektóre części na bardziej wytrzymałe, posiadające lepsze parametry.

Poniesione wydatki są wydatkami na modernizację. Oznacza to, że pan Antoni nie może ich zaliczyć bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów.

Autorka jest prawnikiem w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy