Zgodnie z art. 41 ust. 12 ustawy o VAT 8-proc. stawkę stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym (patrz ramka).
Bardzo istotne jest więc, które usługi można uznać za remont lub modernizację. Pozwala to bowiem uniknąć wystawienia faktury z 23-proc. VAT. Problem ten pojawia się m.in. w firmach, które montują klimatyzację w domach i mieszkaniach. Świadczą o tym pytania zadawane fiskusowi. Jednym z nich zajmowała się Izba Skarbowa w Warszawie w piśmie z 16 listopada 2011 r. (IPPP3/443-1391/11-2/RD).
Z wnioskiem o interpretację wystąpił przedsiębiorca, który zajmuje się sprzedażą i naprawą urządzeń klimatyzacyjnych. Urządzenia oraz materiały dodatkowe do montażu kupowane są od producentów. Firma instaluje klimatyzację m.in. w obiektach budownictwa mieszkaniowego (mieszkania, domy jednorodzinne, budynki w zabudowie bliźniaczej i szeregowej).
Przedsiębiorca wyjaśnił, że montaż klimatyzacji wymaga trwałego połączenia jej z budynkiem. Na usługę składa się m.in. przymocowanie wewnętrznej części urządzenia do ściany lub sufitu i montaż zewnętrznej części klimatyzatora na elewacji budynku, balkonie lub dachu (w obu wypadkach muszą być wiercone otwory). Konieczne jest również połączenie obu jednostek miedzianą instalacją rurową w izolacji termicznej z czynnikiem chłodniczym. Wiąże się z tym konieczność wykonania bruzd w ścianach lub podłogach. Monter musi także połączyć obie jednostki instalacją sterującą.
Przedsiębiorca zapytał, według jakiej stawki powinien opodatkować swoje usługi wykonywane w domach i mieszkaniach. Jego zdaniem, co do zasady, należy wystawiać faktury z 8-proc. VAT.
Definicje
Izba skarbowa zgodziła się z tym stanowiskiem. Zauważyła, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęć: budowa, remont, modernizacja, termomodernizacja oraz przebudowa. Należy więc odwołać się do ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. DzU z 2010 r. nr 243, poz. 1623 ze zm.).
Zgodnie z art. 3 pkt 6 tej ustawy przez budowę należy rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego. Z kolei w świetle pkt 7a tego przepisu przebudowa to wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji.
Remont został zdefiniowany w art. 3 pkt 8 prawa budowlanego. Jest to wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych, niż użyto w stanie pierwotnym.
Natomiast przy pojęciu „modernizacja” izba skarbowa odwołała się do jego rozumienia słownikowego. Powołując się na Wikipedię, wskazała, że jest to unowocześnienie, uwspółcześnienie produktu, trwałe ulepszenie np. istniejącego obiektu budowlanego, prowadzące do zwiększenia jego wartości użytkowej.
Wyższy komfort
W podsumowaniu Izba Skarbowa w Warszawie wyjaśniła, że „montaż urządzeń klimatyzacyjnych zaliczyć należy do usług modernizacyjnych. Bowiem ma on na celu unowocześnienie, trwałe ulepszenie istniejącego obiektu budowlanego prowadzące do zwiększenia jego wartości użytkowej”.
Izba podkreśliła jedynie, że zgodnie z art. 41 ust. 12b ustawy o VAT do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym nie zalicza się:
- budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 mkw.,
- lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 mkw.
Jeśli mieszkanie lub dom jest większy, to 8-proc. stawkę stosuje się tylko do części podstawy opodatkowania.
Takie samo stanowisko zajęła Izba Skarbowa w Łodzi w odpowiedzi z 14 września 2011 r. (IPTPP3/443-31/11-4/IB).
Decyduje powierzchnia
Budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym to obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (dalej PKOB) w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w PKOB w klasie ex 1264 – wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych.
Artykuł 41 ust. 12b ustawy o VAT mówi jednak, że do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym nie zalicza się:
- budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 mkw.,
- lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 mkw.
W przypadku budownictwa mieszkaniowego o powierzchni przekraczającej te limity 8-proc. stawkę VAT stosuje się tylko do części podstawy opodatkowania odpowiadającej udziałowi powierzchni użytkowej kwalifikującej do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym w całkowitej powierzchni użytkowej.