Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargi kasacyjne fiskusa w sprawach dotyczących kosztów uzyskania przychodów. Sąd uznał, że kosztem dla spółki zbywającej odpłatnie wierzytelności jest kwota razem z VAT.

Sprawa dotyczyła dwóch interpretacji podatkowych wydanych na wniosek spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Podatniczka wyjaśniła, że nie zajmuje się obrotem długami. Jednak zamierza zbyć wierzytelność własną na rzecz podmiotu zajmującego się profesjonalnym obrotem nimi.

Wnioskodawca podkreślił, że zbywana należność wcześniej była przez niego zaliczona do przychodów należnych w kwocie netto. Cena sprzedaży została ustalona na poziomie niższym niż wartość wierzytelności. Z tego powodu po stronie spółki powstała strata z tytułu jej zbycia.

Spółka chciała potwierdzenia, że kosztem uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności będzie jej nominalna wartość brutto. W ocenie podatniczki w związku ze sprzedażą powinna rozpoznać przychód na poziomie wartości ceny sprzedaży (określonej w umowie) oraz koszt podatkowy odpowiadający nominalnej wartości wierzytelności (tj. brutto, czyli z VAT).

Fiskus nie zgodził się z tym stanowiskiem. Wyjaśnił, że w razie odpłatnego zbycia wierzytelności uprzednio zaliczonych do przychodów należnych, podatnik może uwzględnić w kosztach uzyskania przychodów jedynie stratę powstałą w wyniku tej transakcji. Podkreślił, że podatek należny VAT nie stanowi przychodu podatkowego. W związku z tym, w ocenie organu, przychód należny, o którym mowa w art. 12 ust. 3 ustawy o CIT, stanowi kwota netto sprzedaży, tj. kwota brutto pomniejszona o VAT.

Dlatego jeśli wnioskodawca zbywa wierzytelność „własną", zaliczoną uprzednio do przychodu należnego, stratą u niego jest różnica między ceną określoną w zawartej umowie sprzedaży (ceną sprzedaży), a kwotą zaliczoną do przychodu należnego (wartością netto wierzytelności). Strata ta zarazem stanowić będzie u wnioskodawcy koszt uzyskania przychodów.

Odpłatne zbycie wierzytelności powoduje powstanie przychodu w CIT

Z interpretacją fiskusa nie zgodził się jednak Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu. Uwzględniając skargi podatniczki, sąd podkreślił, że dla oceny kosztów przychodu z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności zarachowanej do przychodów z działalności gospodarczej, nie ma znaczenia to, czy została ona do nich zaliczona w kwocie netto, tj. z pominięciem należnego VAT. W tym wypadku bowiem występują odrębne źródła przychodu, a zbywana wierzytelność nie jest tym samym, co przychód należny z działalności gospodarczej. Wierzytelność obejmuje całą kwotę należności, w tym należny VAT.

Wątpliwości co do tego nie miał też sąd kasacyjny.

– Kosztem uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, która wcześniej była zarachowana jako przychód należny, jest nominalna wartość brutto – tłumaczył sędzia NSA Jacek Brolik.

W ocenie NSA to, że VAT jest obojętny na gruncie podatku dochodowego, nie ma znaczenia. Chodzi o efektywne poniesienie kosztu.

Wyroki są prawomocne.

sygnatura akt: II FSK 2272- -2273/10