Wydane 14 września przez Naczelny Sąd Administracyjny wyroki (sygn. I GSK 1/10 i I GSK 263/10
), które dotyczą zwrotu nadpłaty nienależnie zapłaconego podatku akcyzowego przez producentów energii elektrycznej w okresie od 1 stycznia 2006 r. do 28 lutego 2009 r., są niespodzianką.
To pierwsze orzeczenia NSA po uchwale pełnej Izby Gospodarczej NSA z 22 czerwca, w której uznano, że nadpłata w podatku akcyzowym u producenta energii elektrycznej zaistnieje wyłącznie wówczas, gdy poniósł on ciężar ekonomiczny tego podatku (czyli nie uwzględnił go w cenie sprzedawanej energii). Pomijając istotne wątpliwości co do treści i skutków tej uchwały (prawotwórczy charakter, wejście w kompetencje Trybunału Konstytucyjnego przez NSA, zastrzeżenia co do trybu jej wydania), stanowiła ona zwrot w sporze. Mówiąc wprost, Izba Gospodarcza NSA dała podstawę do orzekania w podobnych sprawach na korzyść Skarbu Państwa, tj. do odmowy zwrotu nadpłaty.
W takim otoczeniu prawnym komentowane wyroki NSA zawierają dość zaskakujące tezy. Sąd przyjął bowiem stanowisko, że w spornym okresie producenci byli podatnikami akcyzy, albowiem taka była treść polskich przepisów, które pomimo ich ewidentnej niezgodności z przepisami wspólnotowymi należy stosować w sprawie. Innymi słowy, nadpłaty mogło w ogóle nie być. Temat nie jest nowy, gdyż już wielokrotnie rozstrzygały go sądy administracyjne, w tym również NSA, a także Trybunał Sprawiedliwości UE (sygn. C-475/07). Jednak do dnia wydania komentowanych wyroków nie było już w zasadzie większych wątpliwości, że przepisy wspólnotowe mają czy też powinny mieć w omawianym zakresie pierwszeństwo. Dziwi więc, że kwestia ta, obok zwrotu nadpłaty, staje się ponownie przedmiotem sporu.
Niezależnie od tych wątpliwości prawnych jeszcze jedna kwestia warta jest zaznaczenia. Spór dotyczy ponad 10 mld zł, które to pieniądze Skarb Państwa uzyskał bez niewadliwej podstawy prawnej. Ciężar ekonomiczny tej kwoty ponieśli w różnych proporcjach producenci energii, dystrybutorzy oraz konsumenci. W razie braku zwrotu tych środków żaden z tych podmiotów nie odzyska nadpłaconego podatku. —oprac. olat
Autor jest menedżerem w Accreo Taxand
Zobacz serwisy:
» Akcyza » Zwrot akcyzy