Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 30 czerwca 2011 (IPPP1-443-812/11-4/IGo).

Z pytaniem zwróciła się spółka z o.o., która zajmuje się dystrybucją napojów alkoholowych. Zdarza się, że musi wystawiać faktury korygujące zmniejszające podstawę opodatkowania. Przyczyny są różne, np. zwroty towarów, pomyłki na fakturze, rabaty potransakcyjne. Zwykle faktury korygujące są wysyłane kontrahentom listami poleconymi za potwierdzeniem odbioru. Na tzw. zwrotce pocztowej znajduje się informacja o numerze faktury korygującej zawartej w przesyłce. Kiedy kontrahent otrzymuje list, potwierdza jego odbiór umieszczając na zwrotce swój podpis i datę. Następnie zwrotka jest przesyłana do spółki. Izba skarbowa zgodziła się, że posiadanie takiej zwrotki pozwala na obniżenia podstawy opodatkowania VAT. Przepisy nie wymagają bowiem od takiego potwierdzenia żadnej szczególnej formy.

Ta sama spółka zapytała również, czy wystarczającym potwierdzeniem otrzymania przez kontrahenta faktury korygującej jest jego podpis złożony na kopii faktury posiadanej przez sprzedawcę. W interpretacji z 30 czerwca 2011 (IPPP1-443-813/11-4/IGo) Izba Skarbowa w Warszawie uznała, że tak. Korzystne dla podatników są także inne odpowiedzi fiskusa dotyczące tego problemu. Przykładem jest interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 12 stycznia 2010 (ILPP2/443-1460/09-2/SJ), w której uznała, że wystarczy m.in. potwierdzenie przesłane pocztą elektroniczną lub faksem.

Czy potwierdzenie jest konieczne

Problem wynika z art. 29 ust. 4a ustawy o VAT. Reguluje on zasady postępowania, gdy podstawa opodatkowania ulega zmniejszeniu w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze. Wtedy podatnik obniża podstawę opodatkowania pod warunkiem posiadania, przed upływem terminu na złożenie deklaracji za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługi otrzymał korektę faktury, potwierdzenia otrzymania korekty faktury przez kontrahenta. Uzyskanie tego dokumentu po terminie złożenia deklaracji za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia korekty faktury za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskał.

Zasady te są dość jasne. Od dawna toczy się jednak spór, czy polski ustawodawca mógł uzależnić prawo do obniżenia VAT należnego od posiadania potwierdzenia odbioru. Sądy zwykle stawały po stronie podatników. Przykładem jest wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 31 marca 2010 (III SA/Wa 2100/09). Uznał on, że art. 29 ust. 4a ustawy o VAT jest sprzeczny z prawem UE, bo narusza zasadę proporcjonalności >patrz ramka.

Wątpliwości do ETS

W praktyce istotny jest jeszcze jeden argument: zdarzają się  sytuacje, kiedy ze względu na rygorystyczne polskie przepisy podatnik w ogólne nie będzie miał prawa do uwzględnienia faktury korygującej, np. spółka, która była odbiorcą, została zlikwidowana.

Orzecznictwo nie było jednak jednolite, np. WSA w Poznaniu w wyroku z 9 września 2009 (I SA/Po 632/09) uznał, że polskie przepisy są zgodne z dyrektywą. Ostatecznie sprawa trafiła do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Tak postanowił 16 września 2010  Naczelny Sąd Administracyjny (I FSK 104/10).  ETS ma odpowiedzieć na pytanie, czy wymogi zawarte w art. 29 ust. 4a ustawy o VAT naruszają zasady neutralności VAT oraz proporcjonalności.  Do czasu rozstrzygnięcia tego sporu podatnicy powinni starać się uzyskać od kontrahentów potwierdzenia odbioru faktur korygujących. Jeśli  ETS uzna, że polskie przepisy są zgodne z dyrektywą, to bez nich obniżenie podstawy opodatkowania nie będzie możliwe.

Orzecznictwo:

Podatnik nie powinien płacić zawyżonego VAT

WSA w Warszawie uznał, że art. 29 ust. 4a ustawy o VAT jest sprzeczny z prawem UE, bo narusza zasadę proporcjonalności. Sąd zauważył, że „brak posiadania przez sprzedawcę potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę powoduje, że jest on zobowiązany do odprowadzenia do Skarbu Państwa kwoty VAT wyższej niż powinien. Podatek ten jest odprowadzany wówczas od kwoty niestanowiącej wynagrodzenia w zamian za dostawę towarów czy świadczenie usług. Podatnik tym samym ponosi ciężar VAT. Należy zauważyć, że podatnik mający wolę działania, zgodnie z przepisami regulującymi VAT, pomimo woli korekty podstawy opodatkowania nie może tego uczynić na skutek formalnego braku posiadania potwierdzenia odbioru faktury korygującej przez nabywcę. Z jednej strony podatnik nie może skorygować podatku należnego. Z drugiej strony jest on wręcz stawiany w sytuacji nie tylko przymusowego akceptowania faktury niezgodnej ze stanem rzeczywistym, lecz również do zapłaty podatku na niej wykazanego".

Czytaj również:

Zobacz serwisy:

VAT » Faktury VAT » Faktury korygujące

Podatki i księgi » VAT » Podstawa opodatkowania i podatek należny