[b]Tak uznała Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 28 września 2010 r. (IPPP3/443-627/10-2/SM).[/b]
We wniosku o jej wydanie spółka doradztwa podatkowego wskazała, że w ramach swojej działalności gospodarczej świadczy także usługi przedstawiciela podatkowego dla zagranicznych przedsiębiorców nieposiadających w Polsce stałej siedziby (stałego miejsca prowadzenia działalności lub stałego zamieszkania), podlegających obowiązkowi zarejestrowania się jako czynni podatnicy VAT.
Pytała, czy odpowiedzialność solidarna przedstawiciela podatkowego, wynikająca z art. 15 ust. 9 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link] i dotycząca zobowiązań podatkowych podatnika VAT (klienta spółki) powstałych w trakcie obowiązywania umowy o ustanowienie przedstawiciela, trwa również po jej rozwiązaniu.
Zdaniem spółki ustaje ona z chwilą rozwiązania umowy, bo od tego momentu przedstawiciel nie reprezentuje podatnika. Świadczy o tym wykładnia celowościowa.
Izba nie zgodziła się z tym. Wskazała, że za zobowiązania klienta powstałe w trakcie obowiązywania umowy przedstawiciel odpowiada także po jej rozwiązaniu.
[i]Autor jest konsultantem w Zespole Zarządzania Wiedzą PricewaterhouseCoopers[/i]
[ramka][b]Komentuje Barbara Majerczyk, konsultantka w Dziale Prawnopodatkowym PricewaterhouseCoopers[/b]
Omawiana interpretacja narusza zarówno przepisy prawa procesowego, jak i materialnego (m.in. art. 14c § 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=582ECDA0581859658EA2BD1E83B507D8?id=176376]ordynacji podatkowej[/link] i art. 15 ust. 9 ustawy o VAT).
Izba nie przedstawiła przekonującego uzasadnienia prawnego przemawiającego za zgodnością z prawem przedstawionych przez nią poglądów. Nie wzięła pod uwagę argumentów przemawiających za uznaniem, że z chwilą rozwiązania umowy o ustanowienie przedstawiciela podatkowego ustanie także jego solidarna odpowiedzialność za zobowiązania ciążące na podatniku.
Stanowisko izby budzi poważne wątpliwości w kontekście zasad ogólnych prawa, w tym zwłaszcza zasady pewności prawa, gdyż bez wyraźnej podstawy prawnej domniemuje odpowiedzialność byłego przedstawiciela podatkowego.
Zgodnie z art. 15 ust. 9 ustawy o VAT „przedstawiciel podatkowy odpowiada solidarnie z podatnikiem za zobowiązanie podatkowe podatnika, którego reprezentuje”. A contrario, skoro w momencie rozwiązania umowy traci status przedstawiciela podatkowego (od tego momentu nie reprezentuje już podatnika), należy uznać, że nie ponosi odpowiedzialności solidarnej za zobowiązania podatkowe reprezentowanego, w tym powstałe w trakcie trwania umowy.
Podmiot niebędący przedstawicielem podatkowym nie może być adresatem przepisu, którego hipoteza odnosi się do przedstawiciela.
Gdyby ustawodawca chciał, aby były przedstawiciel podatkowy odpowiadał solidarnie z podatnikiem za jego zobowiązania powstałe w okresie obowiązywania umowy, wyraźnie przewidziałby takie rozwiązanie w przepisach, tak jak uczynił to przykładowo w art. 111 § 1 ordynacji podatkowej (członek rodziny podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą za zaległości podatkowe wynikające z tej działalności i powstałe w okresie, w którym stale współdziałał z podatnikiem w jej wykonywaniu, osiągając korzyści z prowadzonej przez niego działalności) czy w art. 116 § 2 ordynacji podatkowej (odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich tej funkcji).
Zatem, wbrew twierdzeniom izby, ze względu na brzmienie art. 15 ust. 9 ustawy o VAT i brak odmiennego zastrzeżenia ustawodawcy, po rozwiązaniu umowy przedstawiciel podatkowy nie odpowiada solidarnie z podatnikiem za jego zobowiązania podatkowe, w tym powstałe w trakcie trwania umowy. Odpowiada jedynie za zobowiązania podatnika, którego reprezentuje.
Niemniej, w razie niedochowania w trakcie obowiązywania umowy należytej staranności przy wykonywaniu obowiązków podatkowych za podatnika, po ustaniu umowy może ponosić wobec niego odpowiedzialność cywilnoprawną.[/ramka]
