Niezależnie od technicznych szczegółów transakcji samo formalne zawarcie umowy (wzajemne złożenie oświadczeń woli przez strony) nie ma bezpośredniego przełożenia na powstanie obowiązku podatkowego w VAT.

Ten moment oceniany jest na podstawie innych zdarzeń:

- otrzymania zapłaty przez sprzedającego,

- wydania przez niego towaru bądź

- wystawienia faktury.

[srodtytul]Płatność w chwili odbioru...[/srodtytul]

Zgodnie z zasadami ogólnymi wynikającymi z art. 19 ust. 1 i 4 ustawy o VAT obowiązek podatkowy powstaje w momencie wydania towaru nabywcy, a jeżeli sprzedaż powinna być udokumentowana fakturą, to z chwilą jej wystawienia, nie później jednak niż siódmego dnia od wydania towaru.

Ta reguła w rzadkich sytuacjach znajdzie zastosowanie do sprzedaży przez Internet:

- gdy nabywca odbiera kupiony towar osobiście, jednocześnie płacąc cenę, oraz

- gdy kupujący po otrzymaniu towaru od przewoźnika płaci cenę bezpośrednio sprzedawcy, np. na jego rachunek bankowy.

W praktyce ten drugi model rozliczenia, jako nader ryzykowny dla sprzedającego, stosowany jest rzadko.

[srodtytul]...za pobraniem...[/srodtytul]

Jeśli sprzedający wysyła towar do nabywcy za zaliczeniem pocztowym („dostawa wysyłkowa za zaliczeniem pocztowym”), obowiązek podatkowy powstanie z chwilą otrzymania przez sprzedawcę zapłaty za wysłany towar (art. 19 ust. 13 pkt 6 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawy o VAT[/link]).

Użyty w ustawie zwrot „za zaliczeniem pocztowym” może sugerować, że przepis dotyczy wyłącznie dostawy towaru za pośrednictwem Poczty Polskiej (inni operatorzy posługują się zwrotem „za pobraniem” bądź równoważnym).

Jednak interpretacje organów podatkowych wskazują, że ta regulacja dotycząca szczególnego momentu powstania obowiązku podatkowego znajdzie zastosowanie do wszystkich sytuacji, w których kupujący w momencie odbioru towaru uiszcza cenę do rąk doręczyciela, a ten przekazuje należność sprzedawcy.

Obowiązek podatkowy powstaje w momencie otrzymania pieniędzy przez sprzedawcę, nawet jeśli wystawił on wcześniej fakturę VAT czy też paragon dokumentujący tę sprzedaż.

[srodtytul]...i z góry[/srodtytul]

Natomiast jeżeli kupujący płaci za towar z góry przed jego wysyłką przez sprzedającego, obowiązek podatkowy w VAT powstanie w chwili otrzymania płatności przez sprzedawcę, zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy o VAT.

W takim wypadku należy bowiem uznać, że otrzymał on należność (cenę) przed wydaniem towaru i to zdarzenie powoduje powstanie obowiązku podatkowego. Jeżeli dana transakcja powinna być udokumentowana fakturą bądź paragonem – gdy sprzedający nie korzysta ze zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy na podstawie odrębnych przepisów – wystawia fakturę lub paragon i może wysłać go razem z towarem.

Wtedy sam moment wydania towaru, w tym sposób jego dostarczenia do kupującego, nie ma już znaczenia.

[ramka][b]Sprzedaż w sieci[/b]

Jako „sprzedaż przez Internet” zwyczajowo rozumie się sprzedaż prowadzoną z wykorzystaniem komunikacji elektronicznej, najczęściej za pośrednictwem strony internetowej, na której sprzedawca zamieszcza ofertę sprzedaży swoich towarów bądź zaprasza potencjalnych nabywców do składania ofert transakcji. Może to być własna strona sprzedawcy, związana z prowadzeniem przedsiębiorstwa, ale również sprzedaż za pośrednictwem np. serwisu aukcyjnego.

Warto przy tym zauważyć, że najpopularniejsze serwisy aukcyjne są traktowane przez przedsiębiorców jako stałe miejsce prowadzenia sprzedaży, a wystawiane przez nich towary oferowane są po sztywnych, z góry ustalonych cenach, bez elementu licytacji.

Oświadczenia woli stron umowy mogą również zostać przesłane pocztą elektroniczną. Nawiasem mówiąc, przedstawione obok regulacje znajdą zastosowanie do wszystkich umów sprzedaży towarów zawieranych na odległość, w tym także telefonicznie. [/ramka]

[i]Autor jest doradcą podatkowym, wspólnikiem w Kancelarii Prawniczej Włodzimierz Głowacki i Wspólnicy sp.k. z siedzibą w Poznaniu[/i]