W efekcie podatnicy mają trudności z ustaleniem właściwej stawki VAT dla produktów leczniczych niewskazanych wyraźnie w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=17D1F175CBC1000681743E9D550EDE8C?n=1&id=172827&wid=337454]ustawie o VAT[/link] i jej przepisach wykonawczych.

[srodtytul]Konieczny wpis do rejestru...[/srodtytul]

Zgodnie z załącznikiem nr 3 do ustawy o VAT (poz. nr 79) preferencyjnej stawce VAT w wysokości 7 proc. podlega dostawa produktów leczniczych (PKWiU 24.4) wpisanych do rejestru produktów leczniczych dopuszczonych do obrotu na terytorium Polski, o którym mowa w przepisach[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=5B633797D1024A347290B7B4D93296E9?id=262765] prawa farmaceutycznego[/link]. Przepis ten wskazuje, że jednym z kluczowych warunków zastosowania preferencyjnej stawki VAT jest wpisanie produktu leczniczego do rejestru produktów leczniczych.

Na mocy art. 28 prawa farmaceutycznego produkt leczniczy dopuszczony do obrotu na podstawie tzw. pozwolenia na dopuszczenie do obrotu podlega wpisowi do rejestru produktów leczniczych dopuszczonych do obrotu na terytorium Polski (dalej: rejestr). Oznacza to, że do rejestru wpisywane są produkty lecznicze, które otrzymały pozwolenie na dopuszczenie do obrotu.

[srodtytul]...ale są wyjątki[/srodtytul]

Prawo farmaceutyczne przewiduje jednak sytuacje, w których produkty lecznicze są dopuszczone do obrotu w Polsce, mimo braku wpisu do rejestru. Minister finansów umożliwił stosowanie w stosunku do niektórych z nich preferencyjnej stawki VAT, wprowadzając odpowiednią regulację w rozporządzeniu.

Zgodnie z § 6 ust. 5 pkt 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=336380]rozporządzenia z 24 grudnia 2009 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług stawkę VAT[/link] w wysokości 7 proc. stosuje się również do dostawy, wewnątrzwspólnotowego nabycia i importu produktów leczniczych:

- dopuszczonych do obrotu w Polsce bez konieczności uzyskania pozwolenia, o którym mowa w art. 4 prawa farmaceutycznego, czyli produktów leczniczych sprowadzanych z zagranicy dla ratowania życia lub zdrowia pacjenta, pod warunkiem że dany produkt leczniczy jest dopuszczony do obrotu w kraju, z którego jest sprowadzany, i ma aktualne pozwolenie dopuszczenia do obrotu (tzw. import docelowy),

- dopuszczonych do obrotu w Polsce, o których mowa w art. 29 ust. 5 – 7 prawa farmaceutycznego, czyli m.in. produktów leczniczych, których pozwolenie na dopuszczenie do obrotu wygasło, ale zgodnie z prawem farmaceutycznym mogą być wytwarzane i wprowadzane do obrotu przez sześć miesięcy i pozostawać w obrocie do czasu upływu terminu ważności,

- dopuszczonych do obrotu w Polsce, które uzyskały pozwolenie wydane przez Radę Unii Europejskiej lub Komisję Europejską.

[srodtytul]Wyjątki nieobjęte rozporządzeniem[/srodtytul]

Warto jednak zauważyć, że są i inne kategorie produktów leczniczych niewpisanych do rejestru, które mogą być przedmiotem obrotu w Polsce, a które nie spełniają przesłanek objęcia ich preferencyjną 7-proc. stawką VAT, określonych w rozporządzeniu. Dotyczy to m.in.

- produktów leczniczych, o których mowa w art. 3 ust. 4 prawa farmaceutycznego (np. leki recepturowe, leki apteczne),

- produktów leczniczych będących przedmiotem importu równoległego, które pozostają w obrocie przez okres roku po wygaśnięciu pozwolenia na dopuszczenie do obrotu na terytorium Polski produktu leczniczego, w stosunku do którego produkt jest importowany równolegle (art. 21a ust. 3a prawa farmaceutycznego),

- produktów leczniczych, o których mowa w art. 5 prawa farmaceutycznego (np. wykorzystywanych wyłącznie do badań naukowych prowadzonych przez jednostki naukowe lub do badań klinicznych),

- tzw. niezharmonizowanych produktów leczniczych wprowadzonych do obrotu przed końcem 2008 r., które mogą pozostawać w obrocie do końca terminu ich ważności.

Powyższe przykłady dotyczą sytuacji, gdy mimo braku pozwolenia na dopuszczenie do obrotu (i w efekcie braku wpisu do rejestru) określone produkty lecznicze mogą być przedmiotem obrotu w Polsce. Rodzi się tu pytanie: czy pomimo niespełnienia wymogów określonych w ustawie o VAT lub rozporządzeniu te produkty lecznicze będą korzystały z 7-proc. stawki VAT?

[srodtytul]Preferencja dla każdego leku w obrocie[/srodtytul]

Naszym zdaniem w każdej sytuacji, gdy pomimo braku pozwolenia na dopuszczenie do obrotu (i w efekcie braku wpisu danego produktu leczniczego do rejestru) przepis szczególny umożliwia obrót tym produktem, powinna mieć zastosowanie 7-proc. stawka VAT.

Skoro bowiem ustawodawca zezwala na obrót danym produktem leczniczym mimo niespełnienia określonych wymogów formalnych, nie jest uzasadnione uzależnienie stosowania preferencyjnej stawki VAT od tych właśnie wymogów formalnych.

Są to bowiem wymogi, które zostały potraktowane jako nieistotne z punktu widzenia możliwości obrotu tymi kategoriami produktów leczniczych. Innymi słowy te produkty lecznicze są na tyle istotne, że mogą być przedmiotem obrotu mimo braku pozwolenia na dopuszczenie do obrotu.

[srodtytul]Sąd potwierdza[/srodtytul]

Na uwagę zasługuje tu [b]orzeczenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 13 października 2009 r. (I SA/Gd 592/09)[/b], wydane w wyniku skargi na niekorzystną dla podatnika interpretację podatkową.

Sprawa dotyczyła możliwości zastosowania 7-proc. stawki VAT do dostawy produktów leczniczych, w stosunku do których wygasło pozwolenie na dopuszczenie do obrotu, przy czym, na podstawie art. 29 ust. 6 prawa farmaceutycznego, wycofany lek pozostał w obrocie do czasu wygaśnięcia terminu jego ważności.

Co istotne, w tym czasie nie obowiązywała jeszcze regulacja rozporządzenia pozwalająca na stosowanie obniżonej stawki do takich produktów leczniczych (obecnie § 6 ust. 5 pkt 2 lit. a tiret drugie rozporządzenia).

Zdaniem sądu skoro prawo farmaceutyczne przewidywało możliwość pozostawania w legalnym obrocie leków niewpisanych do rejestru (niemających już pozwolenia na dopuszczenie do obrotu), to sytuacja taka powinna znaleźć odzwierciedlenie w przepisach podatkowych.

Sąd uznał wręcz jako spóźnione wprowadzenie preferencyjnej stawki VAT 7 proc. dla produktów leczniczych, o których mowa w art. 29 ust. 6 prawa farmaceutycznego dopiero od 1 grudnia 2008 r., skoro przepis ten obowiązywał już od 1 stycznia 2007 r. W konsekwencji sąd uznał, że produkty lecznicze pozostające w obrocie mimo niewpisania do rejestru korzystają z preferencyjnej stawki VAT w wysokości 7 proc.

[srodtytul]Co wynika z dyrektywy[/srodtytul]

Ponadto sąd wskazał, że przepisy dyrektywy VAT 2006/112/ WE (art. 98 i załącznik nr III, poz. 3) umożliwiające zastosowanie obniżonej stawki VAT do produktów farmaceutycznych nie uzależniają jej stosowania od spełnienia warunku w postaci wpisu do jakiegokolwiek rejestru.

Co istotne, zdaniem sądu, w momencie akcesji Polski do Unii Europejskiej stosowanie stawek obniżonych możliwe jest wyłącznie w odniesieniu do konkretnie wymienionych w dyrektywie rodzajów towarów i usług, a państwa członkowskie, w tym Polska, mają jedynie względną swobodę w stosowaniu stawek obniżonych.

Sąd powołał się także na orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (np. sprawa C-267/99), z którego, zdaniem sądu, jednoznacznie wynika, że „(…) co prawda państwo członkowskie ma możliwość stosowania obniżonych stawek podatku, jednak z poszanowaniem zasad konkurencji, co wymusza stosowanie jednolitych stawek podatkowych do tych samych towarów” (konkluzja ta jest istotna, bo w sprawie rozstrzyganej przez polski sąd w obrocie znajdowały się jednocześnie produkty lecznicze pakowane po 10 sztuk i po 6 sztuk, przy czym tylko w stosunku do tych ostatnich wygasło pozwolenie na dopuszczenie do obrotu).

[srodtytul]Organ zmienia zdanie[/srodtytul]

Naszym zdaniem powyższe tezy powinny mieć zastosowanie do wszystkich przypadków, gdy produkty lecznicze mogą znajdować się w obrocie w Polsce pomimo braku wpisu do rejestru.

Na zakończenie warto dodać, że w następstwie [b]wyroku WSA Izba Skarbowa w Bydgoszczy wydała 16 lutego 2010 r. nową interpretację podatkową (ITPP1/443-123/09/10-S/MN),[/b] w której w całości zaakceptowała orzeczenie sądu i uznała stanowisko podatnika za prawidłowe. Niewątpliwie jest to pozytywny sygnał dla podatników mających problemy z ustaleniem właściwej stawki VAT dla produktów leczniczych niewpisanych do rejestru.

[i]Autorka jest doradcą podatkowym, partnerem w Kancelarii Salans

Autor jest doradcą podatkowym w tej kancelarii[/i]