Postępowanie można będzie wznowić, jeśli urzędnicy popełnili błędy

O tym, kiedy tak będzie, mówią przepisy [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=F1323509406CB4A1CBF8D906C48C063E?id=176376]ordynacji podatkowej[/link] (art. 240). Co do zasady jest to możliwe, gdy urzędnicy popełnili błędy, które mogły mieć wpływ na treść wydanej decyzji, przy czym chodzi tu o taką decyzję, od której nie przysługuje już odwołanie (a więc ostateczną).

[srodtytul]Aż 11 powodów[/srodtytul]

W ordynacji podatkowej znajdziemy aż 11 powodów skutkujących wznowieniem postępowania. Jednym z nich są dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne. Jeśli okażą się fałszywe, jest szansa na wznowienie postępowania.

Kolejny powód uzasadniający ponowne zajęcie się sprawą to sytuacja, kiedy decyzję wydano w wyniku przestępstwa. Wznowienie uzasadnia również wydanie decyzji przez pracownika albo organ podatkowy, który podlega wyłączeniu stosownie do art. 130 – 132 (bo np. stroną w sprawie był ktoś z najbliższej rodziny pracownika, z najbliższej rodziny naczelnika urzędu skarbowego itp.).

Jednym z powodów wznowienia postępowania jest też to, że strona nie brała udziału w sprawie i to bez swej winy. Taka sytuacja jest równoznaczna z pozbawieniem możliwości obrony. [b]Może mieć to miejsce w razie niedopuszczenia podatnika albo jego pełnomocnika do udziału, przede wszystkim wskutek niezawiadomienia o wszczęciu postępowania albo o terminie rozprawy.[/b]

Postępowanie może być wznowione, gdy wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, ale nieznane organowi, który wydał decyzję, a także wtedy, gdy decyzję wydano bez uzyskania wymaganego stanowiska innego organu (np. decyzję o umorzeniu podatku spadkowego wydano bez zgody gminy).

[srodtytul]Gdy uchylono przepis[/srodtytul]

W sprawie zakończonej ostateczną decyzją postępowanie zostanie wznowione również wtedy, gdy:

- decyzję wydano na podstawie innej decyzji lub orzeczenia sądu, które następnie uchylono lub zmieniono w sposób mający wpływ na treść kwestionowanej decyzji (chodzi o sytuację, gdy wyrok lub inne orzeczenie było prawną, a nie tylko faktyczną podstawą do wydania tej decyzji, np. postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku przez określoną osobę, które potem uchylono, bo osoba ta nie była spadkobiercą);

- decyzję wydano na podstawie przepisu, o którego niezgodności z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, ustawą lub ratyfikowaną umową międzynarodową orzekł Trybunał Konstytucyjny (co powoduje utratę mocy obowiązującej takiego przepisu);

- ratyfikowana umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania albo inna ratyfikowana umowa międzynarodowa, której Polska jest stroną, ma wpływ na treść wydanej decyzji (chodzi o sytuację, gdy umowa taka wywołuje wstecznie skutki korzystne dla strony postępowania podatkowego);

- na treść wydanej decyzji ma wpływ wynik zakończonej procedury wzajemnego porozumiewania lub procedury arbitrażowej, prowadzonych na podstawie ratyfikowanej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innej ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której Polska jest stroną (jeśli np. uzgodnienie doprowadzi do tego, że dany podatnik ma płacić podatek tylko za granicą, a nie w Polsce);

- na treść wydanej decyzji ma wpływ orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

[srodtytul]Czasem z urzędu, czasem na wniosek[/srodtytul]

Wznowienie postępowania jest możliwe na żądanie podatnika, z urzędu oraz w wyniku sprzeciwu złożonego przez prokuratora. Nie zawsze jednak urząd podejmie decyzję sam. Czasem potrzebny będzie wniosek.

Tylko na żądanie strony wznawiane jest postępowanie z powodu niebrania przez nią udziału w postępowaniu, a także z powodu uznania przez Trybunał Konstytucyjny przepisu, na podstawie którego wydano decyzję, za niezgodny z konstytucją. W obu tych wypadkach podatnik powinien zgłosić żądanie w ciągu miesiąca. W pierwszym wypadku od dnia powzięcia wiadomości o wydaniu decyzji, w drugim – od wejścia w życie orzeczenia TK, tj. od dnia ogłoszenia go w Dzienniku Ustaw, albo od terminu utraty jego mocy obowiązującej wskazanego w orzeczeniu.

[srodtytul]Rozstrzygnięcie fiskusa[/srodtytul]

Jeśli wznowienie jest dopuszczalne, [b]wydaje się postanowienie o wznowieniu. Odmowa wznowienia musi mieć formę decyzji[/b], co oznacza, że można się od niej odwołać, a potem wnieść skargę do sądu administracyjnego. Jeśli decyzja jest dla ubiegającego się o wznowienie pozytywna, organ podatkowy musi zbadać przede wszystkim, czy istnieją przesłanki do wznowienia. W [b]postępowaniu o wznowienie obowiązują wszystkie zasady odnoszące się do zwykłego postępowania podatkowego.[/b]

W razie wznowienia postępowania następuje powrót do sprawy. Rozpatruje się ją jeszcze raz. Od nowej decyzji rozstrzygającej sprawę co do istoty można się odwołać do II instancji, a jeśli jest to decyzja II instancji – wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Nie zawsze jednak możliwe będzie ponowne rozpatrzenie sprawy. W praktyce przyjmuje się, że nie jest powodem wznowienia nowa wykładnia przepisów (inne ich rozumienie) przeprowadzona np. przez ministra finansów ani też w orzecznictwie sądowym.[b] Stwierdził tak WSA w wyroku z 8 czerwca 2004 r. (III SA 275/03).[/b]

[ramka][b]Do kogo z podaniem[/b]

Podanie o wznowienie postępowania przedsiębiorca wnosi do organu ostatniej instancji, tj. tego, który ostatni wydał decyzję w sprawie. Jeśli od decyzji nie wniesiono odwołania, wznowienie należy do kompetencji organu I instancji, jeśli odwołanie było – do organu II instancji. Jeżeli jednak przyczyną wznowienia jest działanie tego organu, o wznowieniu decyduje organ wyższego stopnia.

On wyznacza też organ, który przeprowadzi postępowanie zmierzające do ustalenia, czy występują przesłanki do wznowienia. Nie dotyczy to sytuacji, gdy w ostatniej instancji decyzję wydał minister finansów, dyrektor izby skarbowej lub celnej oraz samorządowe kolegium odwoławcze. Jeśli przyczyną wznowienia są działania tych organów, wniosek o wznowienie będą rozpatrywać one.[/ramka]