W obrocie gospodarczym zdarzają się sytuacje, w których podatnik zamierza zlecić wystawienie faktury firmie zewnętrznej. Możliwość taka nie wynika bezpośrednio z przepisów podatkowych. Dlatego często pojawiają się wątpliwości, czy powierzenie wystawienia faktury innemu podmiotowi wiąże się dla podatnika z ryzykiem zakwestionowania takiej czynności przez organy podatkowe.

[srodtytul]Co mówią przepisy...[/srodtytul]

Zgodnie z art. 106 ust. 8 pkt 3 ustawy o VAT minister właściwy do spraw finansów publicznych w drodze rozporządzenia może określić przypadki, w których faktury mogą być wystawione przez inne podmioty niż podatnicy dokonujący sprzedaży, o których mowa w art. 106 ust. 1 i ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=2F57DBA897900CD5587D19EEDFED8651?id=291169]ustawy o VAT.

Przepisy rozporządzenia w sprawie faktur (DzU z 2008 r. nr 212, poz. 1337) [/link]wskazują możliwość przeniesienia obowiązku wystawiania faktur na nabywcę. Przepisy wykonawcze do ustawy o VAT nie przewidują jednak możliwości wystawiania faktur przez inny podmiot niż sprzedawca lub nabywca (w przypadku tego drugiego – przy spełnieniu określonych warunków).

Niezależnie od braku przepisów w zakresie VAT wprost określających możliwość wystawiania faktur przez podmiot trzeci, moim zdaniem podatnik na podstawie przepisów kodeksu cywilnego może upoważnić agenta do wystawiania faktur w jego imieniu i na jego rzecz.

[srodtytul]... a jaka jest praktyka...[/srodtytul]

Art. 758 § 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0411D13316BD7DBE3D9C2905E39D7C9F?id=70928]kodeksu cywilnego[/link] mówi, że agent jest uprawniony do dokonywania czynności prawnych, tzn. do składania i odbierania oświadczeń woli w imieniu dającego zlecenie, gdy ma do tego umocowanie, czyli zostało mu udzielone pełnomocnictwo. Pełnomocnictwo udzielone do wystawiania faktur może zostać objęte treścią umowy agencyjnej lub zostać udzielone odrębnie w formie pisemnej.

[srodtytul]... i regulacje unijne[/srodtytul]

W tym miejscu warto wskazać również na treść art. 220 dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada 2006 r. Określa on przypadki, w których „każdy podatnik upewnia się, że faktura została wystawiona przez niego, nabywcę lub usługobiorcę, lub w jego imieniu i na jego rzecz, przez osobę trzecią”. Zatem dyrektywa 112 dopuszcza wprost wystawianie faktur przez osobę trzecią w imieniu i na rzecz innego podmiotu. W konsekwencji w sytuacji braku jasnych uregulowań na gruncie prawa krajowego w zakresie możliwości wystawiania faktur przez osobę trzecią należy przyjąć interpretację spójną z treścią dyrektywy. A to oznacza, że prawo do wystawiania faktur w imieniu i na rzecz innego podmiotu nie powinno być kwestionowane.

Warto podkreślić, że [b]przepisy polskiego prawa podatkowego nie zawierają wyłączenia możliwości udzielenia pełnomocnictwa do wystawiania faktur VAT przez osobę trzecią.[/b] Stanowisko to potwierdził [b]dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 19 grudnia 2007 r. (IPPP1-443-600/07-2/RK).[/b]

[srodtytul]Co na to fiskus[/srodtytul]

W aktualnych interpretacjach organów podatkowych potwierdzenie znajduje również stanowisko, że „nie można uznać, aby użycie przez ustawodawcę sformułowania, że fakturę wystawia podatnik (w art. 106 ust. 1 ustawy czy § 8 ust. 1 rozporządzenia w poprzednio obowiązującym stanie prawnym), było tożsame z koniecznością technicznego wypisania tego dokumentu wyłącznie osobiście przez samego podatnika”. Wynika tak [b]z interpretacji dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 12 grudnia 2007 r. (IBPP1/443-167/07/AS/KAN-790/09/07).[/b]

Przedstawione stanowisko budziło jednak wcześniej wątpliwości organów podatkowych. Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego wskazał, że „podatnicy nie są zatem uprawnieni do dowolnego cedowania tego obowiązku na inne podmioty (osoby trzecie) w trybie przepisów prawa cywilnego o pełnomocnictwie. W tym miejscu wskazać należy, iż przepisy innych dziedzin prawa, np. prawa cywilnego, ze względu na autonomię prawa podatkowego mogą być stosowane i wywoływać skutki w przypadkach i zakresie określonym w przepisach prawa podatkowego.

Z tych względów instytucja pełnomocnictwa, także dalszego, przyjęta w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=0411D13316BD7DBE3D9C2905E39D7C9F?id=70928]ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (DzU nr 16, poz. 93 ze zm.)[/link], znajduje zastosowanie jedynie w zakresie określonym w przepisach prawa podatkowego. W konsekwencji „na gruncie aktualnie obowiązujących przepisów prawa podatkowego wykluczyć należy możliwość wystawiania (i podpisywania) faktur przez inne podmioty niż podatnik czy – w ściśle określonych sytuacjach – ich kontrahenci” – czytamy [b]w interpretacji naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z 27 grudnia 2006 r. (1471/NTR2/443-390a/06/MP). Potwierdził to też dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w decyzji z 5 czerwca 2007 r. (1401/PH-I/4407/14-5/07/KO).[/b]

Biorąc pod uwagę aktualne interpretacje organów podatkowych oraz brzmienie przepisów dyrektywy 112, moim zdaniem zlecenie przez podatnika wystawiania faktur firmie zewnętrznej na podstawie udzielonego pisemnego upoważnienia nie jest obarczone istotnym ryzykiem podatkowym.

[ramka][b]Jak uniknąć problemów[/b]

Ewentualne zakwestionowanie przez organy podatkowe faktur wystawionych przez firmę zewnętrzną w imieniu i na rzecz podatnika wywołałoby negatywne konsekwencje po stronie nabywcy/odbiorcy towarów i usług, dla którego wystawiona została faktura. Zgodnie bowiem z art. 88 ust. 3a pkt 1a ustawy o VAT podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku w przypadku, gdy sprzedaż została udokumentowana fakturami lub fakturami korygującymi wystawionymi przez podmiot nieistniejący lub nieuprawniony do wystawiania faktur lub faktur korygujących. Wydaje się jednak, że ryzyko takie nie jest duże. A gdyby nawet taki zarzut się pojawił, podatnik, wobec którego zostałby on sformułowany, miałby duże szanse obrony swego stanowiska przed sądem administracyjnym. [/ramka]

[i]Autor jest doradcą podatkowym w MDDP[/i]