W przypadku sprzedaży dokumentowanej fakturami sposób postępowania wynika pośrednio z § 16 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=291169]rozporządzenia o fakturach (DzU z 2008 r. nr 212, poz. 1337)[/link].

Jeśli zatem podatnik sprzedaje towar w opakowaniu zwrotnym, pobierając lub określając w umowie za to opakowanie kaucję, to nie uwzględnia wartości opakowania w treści faktury dokumentującej sprzedaż (dotyczy to uwzględniania wartości opakowań w zasadniczej części faktury; nie ma przeszkód, aby pobranie kaucji za opakowania zwrotne, w tym wartość opakowań, zostało określone w formie adnotacji na fakturze). W konsekwencji wydawane za kaucją opakowania zwrotne nie stanowią sprzedaży (czynności tych podatnicy nie wykazują w ewidencji VAT ani w składanych deklaracjach).

[srodtytul]Sprzedaż udokumentowana[/srodtytul]

Jeśli opakowania zwrotne zostaną zwrócone w terminie określonym w umowie, to nie dzieje się nic (nie występują żadne skutki w VAT). Jeżeli jednak opakowania te nie zostaną zwrócone w terminie, to przepisy nakazują wystawić fakturę dokumentującą kwotę należności z tytułu niezwrócenia opakowań zwrotnych przez odbiorcę. Fakturę taką należy wystawić:

- nie później niż siódmego dnia po dniu, w którym umowa przewidywała zwrot opakowań zwrotnych – jeśli umowa zawarta między stronami określała taki termin (należy dodać, że może to być termin dłuższy niż 60 dni),

- nie później niż 60. dnia od dnia wydania opakowań zwrotnych, jeśli umowa zawarta między stronami nie określała terminu zwrotu tych opakowań.

Przyjmuje się przy tym, że jeżeli faktury dokumentujące kwotę należności z tytułu niezwrócenia przez odbiorcę opakowań zostały wystawione w terminie, to obowiązek podatkowy powstaje w dniu ich wystawienia ([b]np. postanowienie Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście z 20 kwietnia 2005 r., PP/443-10/05/PK[/b]). Powoduje to, że faktury te należy ująć w ewidencji VAT oraz uwzględnić w deklaracji VAT-7/VAT-7K/VAT-7D za miesiąc/kwartał, w którym zostały wystawione.

Natomiast gdy faktury te nie zostały wystawione w terminie, obowiązek podatkowy powstaje w siódmym dniu po dniu, w którym umowa przewidywała zwrot opakowań zwrotnych (jeżeli umowa określała termin ich zwrotu) lub w 60. dniu po dniu wydania opakowań zwrotnych (jeśli umowa nie przewidywała takiego terminu). W konsekwencji faktury te należy ująć w ewidencji VAT oraz uwzględnić w deklaracji VAT-7/VAT-7K/VAT-7D za miesiąc/kwartał, w którym upłynął ten dzień.

Może się zdarzyć, że po wystawieniu faktury dokumentującej kwotę należności z tytułu niezwrócenia przez odbiorcę opakowań zwrotnych zostaną one przez nabywcę zwrócone. W takich przypadkach należy wystawić (i rozliczyć na zasadach określonych w art. 29 ust. 4a ustawy o VAT) fakturę korygującą dokumentującą zwrot sprzedawcy towarów. Potwierdził to [b]dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 31 lipca 2008 r. (IPPP1-443-1165/08-4/MP)[/b].

[srodtytul]Odliczenie podatku naliczonego[/srodtytul]

Faktura dokumentująca kwotę należności z tytułu niezwrócenia przez odbiorcę opakowań zwrotnych stanowi podstawę do odliczenia podatku na niej naliczonego (a jednocześnie kwota netto z tej faktury stanowi koszt uzyskania przychodów dla odbiorcy opakowań – np. [b]postanowienie naczelnika Łódzkiego Urzędu Skarbowego z 17 stycznia 2006 r., ŁUS-II-2 423/3/06/JB[/b]).

Potwierdzają to organy podatkowe w udzielanych wyjaśnieniach, np. [b]postanowienie Łódzkiego Urzędu Skarbowego z 18 stycznia 2006 r. (ŁUS-III-2-443/260/05/MJS) czy interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 16 października 2008 r. (ILPP1/443-741/08-4/BD)[/b].

W pierwszym ze wspomnianych pism czytamy: „podatnikowi będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego w fakturach dokumentujących kwotę należności z tytułu niezwrócenia w określonym terminie opakowań zwrotnych – na zasadach określonych w art. 86 i następnych ustawy o podatku od towarów i usług”.

Ewentualne dokonanie zwrotu opakowań po wystawieniu faktury rodzi konieczność wystawienia przez sprzedawcę faktury korygującej do tej faktury. Również taka faktura korygująca rozliczana jest przez nabywcę na zasadach ogólnych, tj. w ramach deklaracji za miesiąc/kwartał jej otrzymania nabywca powinien zmniejszyć kwotę podatku naliczonego o kwotę wynikającą z otrzymanej faktury korygującej.

Wątpliwości dotyczą sposobu postępowania w przypadku kaucji za opakowania zwrotne (choćby za butelki w sklepie) w sprzedaży bezfakturowej.

[srodtytul]Handel detaliczny[/srodtytul]

Organy podatkowe wskazują, że kaucji za opakowania zwrotne nie należy traktować jako obrotu podatników, a w konsekwencji – nie należy ich ewidencjonować za pomocą kas fiskalnych (tak np. [b]Urząd Skarbowy w Jarosławiu w interpretacji z 2 maja 2005 r., US-VII-443/12/05[/b]).

Moim zdaniem postępowanie takie nie jest prawidłowe. Należy bowiem zauważyć, że bardzo często opakowania zwrotne nie są sprzedawcom przez klientów zwracane. Z tego względu wydawanie opakowań zwrotnych za kaucją w sprzedaży detalicznej należy traktować jako sprzedaż tych opakowań (i ewidencjonować za pomocą kasy fiskalnej na zasadach ogólnych). Takiemu postępowaniu powinno towarzyszyć prowadzenie ewidencji zwrotu opakowań zwrotnych (traktując zwrot opakowań jako normalny zwrot towarów). Pozwoli to uniknąć wątpliwości, jak rozliczyć wydane za kaucją, lecz niezwrócone opakowania zwrotne.

Co istotne, postępowanie takie jest akceptowane przez część organów podatkowych (np. [b]pismo Pierwszego Urzędu Skarbowego w Radomiu z 6 grudnia 2004 r., US 24/1110/443/119/2004/IW[/b]).

[i]Autor jest doradcą podatkowym[/i]