Jak obliczyć kwoty należne fiskusowi

Ustawa o PIT przewiduje odrębne zasady ustalania dochodu z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej środków trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz składników majątku niezaliczonych do środków trwałych ze względu na wartość nieprzekraczającą 3500 zł. W sytuacji sprzedaży tych ostatnich dochodem jest po prostu przychód z odpłatnego zbycia składników majątku. To dlatego, że w momencie nabycia zostały one zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

W pozostałych przypadkach dochodem lub stratą jest różnica między przychodem z odpłatnego zbycia a:

- wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych dokonanych od tych środków i wartości lub

- wartością wynikającą z dokumentu stwierdzającego nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego lub udziału w takim prawie, którego wartość początkową dla celów dokonywania odpisów amortyzacyjnych ustalono w sposób uproszczony, mnożąc powierzchnię przez 988 zł, powiększoną o sumę odpisów amortyzacyjnych dokonanych od tego prawa lub udziału w takim prawie.

Przepisy mówią, że suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy o PIT nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

[srodtytul]Sprzedaż drogiego auta [/srodtytul]

Przepisy te sformułowane są w dość skomplikowany sposób, ale w większości przypadków nie są trudne do zastosowania (patrz przykład).Błąd łatwo popełnić m.in. przy sprzedaży samochodu osobowego, którego wartość początkowa przekraczała równowartość 20 tys. euro. [b]Problemem tym zajmowała się Izba Skarbowa w Katowicach w interpretacji z 5 sierpnia 2008 r. (IBPB3/423-250/07/BG).[/b]

Z pytaniem zwróciła się firma, która zamierzała sprzedać samochód osobowy wprowadzony do ewidencji środków trwałych, którego wartość początkowa przekroczyła 20 tys. euro. Nie została ona w całości zamortyzowana, a ponadto w trakcie jego użytkowania do kosztów uzyskania przychodów nie były zaliczone odpisy amortyzacyjne od części wartości początkowej przekraczającej 20 tys. euro. Nie zezwala na to bowiem art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT (oraz odpowiadający mu co do treści art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT). Spółka spytała więc, czy przy sprzedaży samochodu niezamortyzowana wartość środka trwałego w całości zaliczana jest do kosztów uzyskania przychodów.

[srodtytul]Wszystkie odpisy[/srodtytul]

Izba skarbowa zgodziła się ze stanowiskiem wnioskodawcy, że przy ustalaniu kosztów podatkowych w związku z określeniem podstawy opodatkowania uwzględnia się zarówno odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów podatkowych, jak i te niestanowiące kosztów podatkowych. Nie wynika to z jednego przepisu – aby dojść do takiego wniosku, trzeba jednak przeanalizować kilka artykułów.

[srodtytul]Co mówią przepisy [/srodtytul]

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy. W myśl art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT nie są do nich zaliczane odpisy z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywane według zasad określonych w art. 16a – 16m ustawy o CIT, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 000 euro przeliczonej na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez NBP z dnia przekazania samochodu do używania.

Ponadto zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o CIT nie uważa się za koszty podatkowe wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części. Wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów w przypadku odpłatnego zbycia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na czas ich poniesienia.

Artykuł 16h ust. 1 pkt 1 stanowi natomiast, że odpisów amortyzacyjnych dokonuje się od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór. Wynika z niego także, że suma odpisów amortyzacyjnych obejmuje również odpisy, których zgodnie z art. 16 ust. 1 nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

[ramka][b]Uwaga[/b]

W księdze przychodów i rozchodów kwotę otrzymaną w związku ze sprzedażą środka trwałego należy wpisać w kolumnie 8. „Pozostałe przychody”. Wartość początkową pomniejszoną o dokonane odpisy należy wykazać w kolumnie 13. „Pozostałe wydatki”.[/ramka]

[ramka][b]Przykład[/b]

W czerwcu 2008 r. spółka cywilna zajmująca się działalnością budowlaną kupiła wibromłot za 9000 zł. Zastosowała amortyzację liniową według stawki 25 proc. Miesięczny odpis amortyzacyjny wynosi więc 187,50 zł. W grudniu 2008 r. sprzedała to urządzenie za 5500 zł. [/ramka]

W takiej sytuacji suma odpisów amortyzacyjnych za siedem miesięcy wynosiła 1312,50 zł. Do kolumny 13. księgi przychodów i rozchodów musi więc zaliczyć 7687,50 zł. Tyle wynosi bowiem wartość początkowa pomniejszona o wysokość dokonanych odpisów amortyzacyjnych. W kolumnie 8. należy natomiast wpisać przychód ze sprzedaży, czyli 5500 zł. Oznacza to, że w związku z tą sprzedażą firma poniosła stratę.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora

[link=mailto:k.pilat@rp.pl]k.pilat@rp.pl[/link]