Takie zasady opodatkowania określonych pojazdów wynikają wprost z art. 9 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. W praktyce nie wszyscy jednak zgłaszają się do opodatkowania, a samorządowe organy podatkowe przymykają oko na takie postępowanie.
[srodtytul]Konsekwencje wspólnoty majątkowej[/srodtytul]
W przypadku tzw. współwłasności cywilnej przepis nie nastręcza żadnych problemów interpretacyjnych, każdy ze współwłaścicieli jest podatnikiem podatku od środków transportowych i powinien płacić podatek. Natomiast szczególne znaczenie ma to przy istniejącej małżeńskiej wspólności majątkowej, czyli współwłasności małżeńskiej wynikającej z przepisów kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny) – art. 31 § 1 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=71706]kodeksu rodzinnego i opiekuńczego[/link].
[srodtytul]Jak ustalić zobowiązanych[/srodtytul]
Niestety, z dowodu rejestracyjnego nie wynika współwłasność w zakresie środka transportowego – organ podatkowy ma utrudnioną możliwość weryfikacji prawa własności w stosunku do obojga małżonków. Należy mieć jednak na uwadze, że umowa sprzedaży, na której widnieje tylko jeden małżonek, czy też dowód rejestracyjny nie przesądza o prawie własności pojazdu i ciążącym obowiązku podatkowym. Najczęściej dowód rejestracyjny wystawiany jest na wnioskodawcę rejestracji pojazdu, co wcale nie musi oznaczać wyłączności w zakresie przymiotu bycia podatnikiem. Z punktu widzenia gminy opodatkowanie małżonków ma istotne znaczenie w kwestiach związanych z poborem i windykacją należności. Posiadanie deklaracji podatkowej obojga małżonków pozwala na prowadzenie egzekucji administracyjnej w pełnym zakresie, również poprzez wystawienie tytułu wykonawczego na oboje małżonków i bezproblematyczne dokonanie wpisu hipoteki przymusowej na nieruchomości objętej wspólnością małżeńską.Z punktu widzenia podatnika taki tryb postępowania – wzywanie współmałżonka do złożenia deklaracji podatkowej – może zostać uznany za zbytni formalizm. Można w tym miejscu postulować do ministra finansów o zmianę deklaracji i dostosowanie jej do sytuacji współwłasności małżeńskiej. Nie chodzi tutaj jednak o niezgodne z prawem wprowadzenie zasady wspólnego opodatkowania małżonków, gdyż w podatku od środków transportowych każdy z małżonków będzie odrębnym podatnikiem. Zasadne byłoby wprowadzenie możliwości złożenia przez nich jednej deklaracji, obejmującej ich dane i podpis tak, aby wspólne informacje nie były przepisywane dwukrotnie, tak jak należałoby to zrobić aktualnie.
[srodtytul]Decyzja dla dwojga[/srodtytul]
W przypadku, gdy pojazd został nabyty w trakcie małżeństwa, należy domniemywać, że stanowi współwłasność małżeńską i żądać złożenia deklaracji przez oboje małżonków. Małżonek, który nie został wpisany w dowodzie rejestracyjnym, może obalić domniemanie współwłasności poprzez przedstawienie odpowiednich dokumentów, w szczególności umowy w formie aktu notarialnego dotyczącej rozdzielności majątkowej. Należy również pamiętać, że pojazd otrzymany w spadku bądź w drodze darowizny – wchodzi wyłącznie do majątku odrębnego otrzymującego pojazd małżonka. Nie ma wówczas podstaw do opodatkowania współmałżonka.
Na uwagę zasługuje jeszcze jeden fakt – w przypadku prowadzenia postępowania podatkowego, dotyczącego określenia wysokości zobowiązania podatkowego – fiskus decyzję określającą musi kierować do obojga małżonków, oczywiście, jeżeli ustali, że pojazd został nabyty w trakcie trwania małżeństwa (można to sprawdzić w ewidencji ludności, gdzie figuruje data zawarcia związku).
[b]Podstawa prawna:[/b]
– ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jednolity [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=182297]DzU z 2006 r. nr 121, poz. 844 ze zm.[/link])
[ramka][b]Uwaga[/b]
Wydając postanowienie w sprawie wszczęcia postępowania podatkowego wobec małżonka, który w dowodzie rejestracyjnym nie został uwzględniony, należy dołączyć do niego wezwanie do przekazania dokumentów potwierdzających rozdzielność majątkową między małżonkami. W ten sposób nie zostanie naruszona zasada zaufania podatnika do organu podatkowego.[/ramka]
