Firmy najczęściej decydują się na korzystanie z usług biegłego rewidenta, gdy zmuszają je do tego przepisy ustawy o rachunkowości. Jednak nie tylko. Zdarza się, że spółka zleca audyt, ponieważ chce potwierdzić prawidłowość rozliczeń i ograniczyć ryzyko. Co więcej, często dotyczy to weryfikacji rachunkowości prowadzonej przez inną spółkę.

[srodtytul]W spółkach zależnych[/srodtytul]

Ciekawym problemem zajmowała się [b]Izba Skarbowa w Warszawie w decyzji z 2 stycznia 2007 r. (nr 1401/BP-I/4230Z-135/06/ZO)[/b]. Zmieniła ona wcześniejszą, niekorzystną dla podatnika, interpretację Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie.

Z wnioskiem wystąpiła spółka akcyjna, która ponosi wydatki na audyt w spółkach zależnych (posiada w nich bezpośrednio lub pośrednio 100 proc. udziałów). Polegał on na przeglądzie wybranych procedur w zakresie kontroli wewnętrznej spółek zależnych. Chodzi o sprawdzenie m.in. prawidłowości ponoszenia i kwalifikowania kosztów ogólnych, stosowania procedur w zakresie akceptacji i zatwierdzania faktur kosztowych, prawidłowości ewidencjonowania i rozliczania zaliczek pracowniczych.

W związku z tym pojawiło się pytanie, czy spółka może zaliczyć poniesione wydatki do kosztów. Zdaniem wnioskodawcy przysługiwało mu takie prawo. Wydatki te były bowiem pośrednio związane z przychodami spółki. Ich celem było bowiem zabezpieczenie źródeł przychodów poprzez ograniczenie ryzyka wystąpienia ewentualnych strat związanych z działalnością spółek zależnych.

Drugi Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie nie zgodził się ze stanowiskiem podatnika. Jego zdaniem nie było związku między wydatkami a przychodami. Na tę interpretację spółka złożyła zażalenie. Izba Skarbowa w Warszawie je uwzględniła.

Jej zdaniem nie można z góry założyć, że skoro wydatki dotyczą obszarów działalności spółek zależnych (w których podatnik posiada 100 proc. udziałów), to pozostają w związku wyłącznie z przychodami tylko tych podmiotów. Izba wskazała, że istnieją sytuacje, kiedy spółka może wykazać związek z przychodami wydatków na audyt finansowy i prawny w spółkach zależnych. Tak będzie np. gdy udziałowiec planuje dofinansowanie działalności spółki zależnej lub rozważa zbycie udziałów. Izba Skarbowa podkreśliła jednak, że w takich sytuacjach ciężar dowodu spoczywa na podatniku.

[srodtytul]Nabycie udziałów w innej jednostce[/srodtytul]

Zdarza się, że firma zleca audyt innej spółki przed zakupem w niej udziałów. Także wtedy pojawia się problem, czy poniesione wydatki są kosztem, a jeśli tak, to kiedy należy je ująć. Zajmowała się nim [b]Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 20 lutego 2008 r. (nr ILPB3/423-263/07-3/MC)[/b]. Z pytaniem zwróciła się spółka z o.o., która poniosła wydatki związane z nabyciem udziałów w innej spółce z o.o. Chodziło m.in. o zapłatę za ocenę audytorską, doradztwo prawne i podatkowe oraz podatki i opłaty związane z zakupem.

Celem spółki było przejęcie współkontroli nad innymi firmami działającymi w tej samej branży. Izba skarbowa zgodziła się ze stanowiskiem podatnika, że wydatki związane z audytem i doradztwem są kosztem w momencie ich poniesienia. Są to bowiem koszty pośrednie dotyczące całokształtu działalności podatnika, związane z ogólnym funkcjonowaniem firmy. To dlatego, że nabycie udziałów wiąże się z przyjętą przez spółkę polityką inwestycyjną polegającą na przejęciu współkontroli nad innymi spółkami prawa handlowego, co z kolei wiąże się z możliwością zwiększenia przychodów. Dlatego należy zastosować art. 15 ust. 4d ustawy o CIT.

W myśl tego przepisu koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w momencie poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, to stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. To jednak nie dotyczy sytuacji opisanej we wniosku o interpretację.

Jednocześnie w myśl art. 15 ust. 4e ustawy o CIT za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku) z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych.

[srodtytul]Inne wydatki[/srodtytul]

Inaczej należy rozliczyć podatki i opłaty, których spółka nie może uniknąć przy nabyciu udziałów. Te wydatki można zaliczyć do kosztów dopiero w momencie zbycia tych udziałów. Wynika to z art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT.

W myśl tego przepisu nie zalicza się do kosztów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych. Są one jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych.

masz pytanie, wyślij e-mail do autora [mail=k.pilat@rp.pl]k.pilat@rp.pl[/mail]

[ramka][b]Wynagrodzenie biegłego jest jawne[/b]

W sprawozdaniu finansowym firma musi podać wynagrodzenie biegłego rewidenta lub podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, wypłacone lub należne za rok obrotowy odrębnie za:

- obowiązkowe badanie rocznego sprawozdania finansowego,

- inne usługi poświadczające,

- usługi doradztwa podatkowego,

- pozostałe usługi. [/ramka]