W czasie kontroli podatkowej w firmie naszego czytelnika urząd skarbowy stwierdził kilka nieprawidłowości. Spowodowały one, że zapłacony podatek był niższy od ustalonego potem w decyzji urzędu skarbowego. Zaniżenie podatku urząd uznał za naruszenie kodeksu karnego skarbowego i zaproponował czytelnikowi dobrowolne poddanie się karze. Czytelnik nie jest jednak pewien, czy musi się na to zgodzić i jakie będą tego konsekwencje.

[srodtytul]Mandat albo decyzja sądu [/srodtytul]

Ponieważ czytelnik nie opisał zarzutów, nie wiadomo, czy w rachubę wchodzi postępowanie mandatowe czy zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. W obu wypadkach istotą procedury jest zgoda sprawcy na pociągnięcie do odpowiedzialności. Postępowanie mandatowe jest stosowane, gdy naruszenie przepisów zakwalifikowano jako wykroczenie skarbowe. Karę za nie stanowi grzywna określona kwotowo. Mandatem karnym można wymierzyć grzywnę w granicach nieprzekraczających dwukrotności minimalnego wynagrodzenia, czyli aktualnie 2552 zł (minimalne wynagrodzenie w 2009 r. to 1276 zł).

Jeśli jednak byłyby podstawy do dobrowolnego podania się odpowiedzialności, czyli procedurze, w której musi uczestniczyć sąd, postępowania mandatowego się nie stosuje. Słowem, to postępowanie dotyczy tylko drobniejszych wykroczeń. Jeśli sprawca wykroczenia odmawia przyjęcia mandatu, sprawa trafia do sądu. Urząd skarbowy kieruje wówczas akt oskarżenia do sądu karnego, z zaznaczeniem, że sprawca odmówił przyjęcia mandatu. Wtedy sprawę rozpoznaje w całości sąd.

Natomiast zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności wchodzi w rachubę, gdy sprawa nie może być rozstrzygnięta w postępowaniu mandatowym.

[srodtytul]Na wniosek sprawcy [/srodtytul]

Tę procedurę musi poprzedzić wniosek sprawcy przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, złożony zanim urząd wniesie akt oskarżenia do sądu. [b]Urząd ma obowiązek pouczyć sprawcę o prawie złożenia takiego wniosku.[/b] Zapewne tak się stało w przypadku czytelnika.

Jeśli zatem czytelnik zdecyduje się na złożenie takiego wniosku, musi po pierwsze uiścić należny podatek (chyba że w chwili zgłoszenia wniosku już go zapłacił), wpłacić tytułem grzywny kwotę odpowiadającą co najmniej 1/3, a za wykroczenie – co najmniej 1/10 minimalnego wynagrodzenia, uiścić co najmniej zryczałtowaną równowartość kosztów postępowania (1/10 minimalnego wynagrodzenia za zgłoszenie wniosku w sprawie o przestępstwo skarbowe i 1/12 tego wynagrodzenia za zgłoszenie tego wniosku w sprawie o wykroczenie skarbowe).

Nie ma takiej możliwości w stosunku do najpoważniejszych przestępstw skarbowych, za które grozi kara ograniczenia lub pozbawienia wolności albo gdy w danej sprawie wchodzi w rachubę nadzwyczajne obostrzenie kary.

[srodtytul]Zezwolenie po negocjacjach [/srodtytul]

Zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności wydaje sąd. Poprzedzają je negocjacje między urzędem skarbowym (innym finansowym organem dochodzenia prowadzącym postępowanie, np. dyrektorem urzędu kontroli skarbowej, dyrektorem urzędu celnego) a sprawcą dotyczące warunków, na jakich urząd wystąpi do sądu o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności.

Jak z tego wynika, [b]dobrowolne poddanie się odpowiedzialności jest możliwością, wręcz rodzajem przywileju odnoszącego się do spraw mniejszej wagi, z którego sprawca może, ale nie musi korzystać.[/b] Różne względy i argumenty mogą tkwić u podstaw takiej decyzji. Zapewne w sytuacji, gdy sprawca jest przekonany o swej niewinności czy choćby o bezpodstawności części zarzutów, nie powinien z niej korzystać. Wtedy warto, by sprawa trafiła do niezawisłego sądu.

Co istotne, wniosek o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności wolno cofnąć, ale nie wcześniej niż po upływie miesiąca od jego złożenia. Nie wchodzi to w rachubę, jeśli sąd wydał już zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. W razie cofnięcia wniosku kwoty wpłacone przez sprawcę w momencie jego składania będą zatrzymane do zakończenia postępowania jako zabezpieczenie grożących mu kar oraz kosztów postępowania.

Czytelnik nie podał, jakie nieprawidłowości wykazała kontrola skarbowa i jakiego podatku one dotyczyły. Zasadniczo jednak, po zakończeniu kontroli podatkowej, podatnik może – godząc się z wynikami kontroli – skorygować deklaracje podatkowe. Jeśli wpłaci uszczuplony podatek, nie można go pociągnąć do odpowiedzialności karnej skarbowej. Nie wchodzą więc również w rachubę procedury związane z zaniechaniem ukarania sprawcy.

[ramka][b]Niezwłocznie na posiedzeniu [/b]

[b]Sąd wedle kodeksu karnego skarbowego ma wydać zezwolenie niezwłocznie, na posiedzeniu.[/b] W takim posiedzeniu ma prawo uczestniczyć sprawca lub jego obrońca. Sąd nie zgodzi się na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności, jeśli nie zostały spełnione warunki, od których zależy takie zakończenie sprawy. Wtedy zwraca sprawę urzędowi skarbowemu czy innemu finansowemu organowi dochodzenia, który musi przygotować akt oskarżenia. Oznacza to, że sprawa będzie rozpoznana przez sąd.[/ramka]