Niezależnie od powyżej przedstawionych podstawowych form opodatkowania, warty rozważenia jest także ryczałtowy system podatku dochodowego. W przypadku opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podstawą opodatkowania jest osiągnięty przez podatnika przychód, co zarazem prowadzi do wniosku, że podatnik nie odlicza poniesionych kosztów uzyskania przychodów.

Efektem tej formy opodatkowania jest zatem uproszczenie prowadzenia księgowości. Z kolei same stawki podatku kształtują się w przedziale od 3 proc. do 20 proc., a tym samym dla wielu typów działalności ta forma opodatkowania może okazać się mało opłacalna (np. wolne zawody – 20 proc., usługi parkingowe – 17 proc.).

Ważna jest wartość przychodów

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych nie jest formą opodatkowania dostępną dla wszystkich przedsiębiorców. Otóż, w roku 2013 z tej metody mogą korzystać wyłącznie ci przedsiębiorcy, u których wartość przychodu za rok 2012 nie przekroczyła równowartości 150 000 euro, tj. kwoty 615 300,00 zł.

Ryczałtu od przychód ewidencjonowanych nie mogą również stosować podatnicy prowadzący działalność określoną bądź spełniającą warunki określone w art. 8 ustawy o zryczałtowanym podatku, czyli ci, w stosunku do których stosowanie tej formy opodatkowania zostało wyłączone.

Warto jednak zauważyć, że ta metoda opodatkowania może okazać się wyjątkowo korzystna dla tych drobnych przedsiębiorców, którzy nie ponoszą znacznych kosztów działalności. Przykładem takiej działalności może być prowadzenie usług budowlanych z materiałów powierzonych, bowiem w przypadku usług remontowo-budowlanych stawka podatku wynosi 5,5 proc., a z uwagi na to, że podatnik nie ponosi kosztów materiałów, znaczna część osiąganego przez niego przychodu stanowi czysty zysk przedsiębiorcy.

Jeżeli jednak podatnik w związku z prowadzeniem działalności ponosi znaczne koszty (np. zakup surowców, materiałów, towarów, usług, koszty pracownicze), to pomimo relatywnie niskiej stawki podatku może okazać się, że w ujęciu rocznym wartość podatku zapłaconego z tytułu ryczałtu przekracza kwotę podatku płaconego na zasadach ogólnych bądź w formie liniowej.

Trzeba także dodać, że wybór ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych bądź karty podatkowej w zakresie działalności gospodarczej wyklucza możliwość wspólnego rozliczenia małżonków w zakresie innych dochodów lub w sposób właściwy dla osób samotnie wychowujących dzieci, a także korzystania z ulg podatkowych, za wyjątkiem prawa do odliczeń składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Szerzej na temat ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych – w artykule Wiesławy Moczydłowskiej >D5.

Propozycja dla drobnych firm

Najprostszą forma opodatkowania jest karta podatkowa. Jest to forma stosowana wyłącznie w stosunku do wskazanych przez ustawodawcę przedmiotów działalności, która charakteryzuje się opłacaniem stałej wartości podatku ustalonej w decyzji naczelnika urzędu skarbowego, którego wartość uzależniona jest od przedmiotu działalności, wielkości miejscowości, w której działalność jest prowadzona oraz liczby zatrudnionych w ramach tej działalności pracowników.

Ubocznym efektem wyboru tej formy opodatkowania jest brak obowiązku prowadzenia urządzeń księgowych z tytułu podatku dochodowego, co stanowi o jej niewątpliwej atrakcyjności. Jest to jednak forma zarezerwowana wyłącznie dla drobnych przedsiębiorców o charakterze rzemieślników spełniających ustalone w art. 23 i 25 ustawy o zryczałtowanym podatku warunki dla stosowania tej metody opodatkowania.

Jej ewentualny wybór powinien więc zostać poprzedzony gruntowaną analizą możliwości stosowania tej formy opodatkowania przez danego przedsiębiorcę.

Stosowanie tej formy opodatkowania wymaga złożenia przez podatnika sformalizowanego wniosku o opodatkowanie według karty podatkowej PIT 16, w terminie do 20 stycznia danego roku podatkowego (w 2013 roku – do 21 stycznia), a jeżeli podatnik rozpoczyna działalność w roku podatkowym – przed rozpoczęciem działalności (art. 29 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku).

Szerzej na temat karty podatkowej – w artykule Wiesławy Moczydłowskiej >D4.

—Marek Piotrowski jest prawnikiem, doradcą podatkowym, prowadzi w Krakowie własną kancelarię.