Dochody osiągnięte przez podatników z pozarolniczej działalności gospodarczej są opodatkowane według skali podatkowej, chyba że podatnicy złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemny wniosek lub oświadczenie o zastosowanie form opodatkowania określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym. Wniosek lub oświadczenie o zastosowanie tych form podatnicy mogą złożyć za pośrednictwem Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej z zastosowaniem wzoru określonego przez ministra finansów publicznych (zob. art. 9a ust. 1 i 9 ustawy o PIT).

Uwaga! W przypadku rozpoczęcia działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego i niezłożenia w określonym terminie oświadczenia (wniosku) o wyborze ryczałtu ewidencjonowanego lub karty podatkowej, podatnik jest obowiązany do założenia właściwych ksiąg i opłacania podatku na zasadach określonych w ustawie o PIT (zob. art. 9 ust. 3 ustawy o PIT).

Przed podjęciem decyzji warto rozważyć, która forma opodatkowania będzie najlepsza w konkretnej sytuacji – w zależności od rozmiarów działalności, wysokości ponoszonych kosztów, itp.

1. Ryczałt ewidencjonowany

Przychody z sezonowego wynajmu domków letniskowych mogą być opodatkowane w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (jeżeli podatnik nie jest opodatkowany w formie karty podatkowej i spełnia pozostałe warunki do objęcia ryczałtem ewidencjonowanym określone w art. 6 – 8 ustawy o ryczałcie).

Konieczne jest pisemne oświadczenie

Warunkiem jest tu złożenie pisemnego oświadczenia naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu według miejsca zamieszkania podatnika (wspólników spółki niebędącej podatnikiem CIT). Oświadczenie te może być złożone za pośrednictwem CEiDG (zob. art. 9 ust. 1, 2 i 7 ustawy o ryczałcie).

Na wybór tej formy opodatkowania podatnicy, stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy o ryczałcie, mają czas:

- do 20 stycznia roku podatkowego – w przypadku podatników prowadzanych działalność (np. najem domków letniskowych) w latach poprzednich,

- nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu – w przypadku podatników rozpoczynających działalność (np. najem domków letniskowych) w trakcie roku.

Podatnik, który w kolejnym roku chce dalej korzystać z tej formy opodatkowania, nie musi składać ponownego oświadczenia, jeśli nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej lub nie wybrał innej formy opodatkowania (zob. art. 9 ust. 1 ustawy o ryczałcie), bądź nie utracił prawa do korzystania z opodatkowania w formie ryczałtu ewidencyjnego (zob. art. 22 ustawy o ryczałcie).

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 lit. e ustawy o ryczałcie, stawka ryczałtu dla usług krótkotrwałego zakwaterowania wynosi 17 proc. niezależnie od wysokości uzyskiwanych przychodów (por. interpretację Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 22 kwietnia 2013 r., ITPB1/415-119A/13/IG).

Nie ma kosztów

Podatek zryczałtowany pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania (zob. art. 12 ust. 2 ustawy o ryczałcie). Odpisy amortyzacyjne od domków letniskowych oraz wydatki związane z eksploatacją tych domków, np. remonty, ubezpieczenia, opłaty za prąd i wodę nie obniżają zatem podatkowy opodatkowania.

Dodatkowe obowiązki

Podatnicy oraz spółki, których wspólnicy są opodatkowani w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, są obowiązani posiadać i przechowywać dowody zakupu towarów, prowadzić wykaz środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, ewidencję wyposażenia oraz, odrębnie za każdy rok podatkowy, ewidencję przychodów (zob. art. 15 ustawy o ryczałcie).

W trakcie roku należy opłacać zaliczki (miesięczne albo kwartalne), a po zakończeniu roku podatkowego złożyć zeznanie o wysokości uzyskanego przychodu i należnego ryczałtu w terminie do końca stycznia roku następnego (PIT-28) (zob. art. 21 ustawy o ryczałcie).

Uwaga! W zeznaniu PIT-28 podatnik wykazuje jedynie przychody opodatkowane ryczałtem ewidencjonowanym. Jeżeli podatnik, obok przychodów z najmu domków letniskowych, uzyskuje także dochody opodatkowane na zasadach ogólnych (np. ze stosunku pracy czy z emerytury), to powinien dodatkowo złożyć PIT-37.

2. Karta podatkowa

Sezonowy wynajem pokoi może być opodatkowany również w postaci karty podatkowej, jeżeli łączna liczba pokoi nie przekracza 12 (por. interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 5 stycznia 2009 r., IPPB1/415-1159/08-4/AŻ).

Jak bowiem wynika z art. 23 ust. 1a w zw. z lp. 4 części XII załącznika nr 3 do ustawy o ryczałcie, usługi hotelarskie polegające na wynajmie pokoi gościnnych i domków turystycznych (w tym wydawanie posiłków), jeżeli łączna liczba pokoi (w tym także w domkach turystycznych) nie przekracza 12, mogą być opodatkowane kartą podatkową w przypadku osób fizycznych, w tym rolników równocześnie prowadzących gospodarstwo rolne.

Podatnik może zastosować kartę podatkowa do wynajmu domków letniskowych, jeżeli spełnione zostaną warunki określone w art. 23 ustawy o ryczałcie, w szczególności jeśli złoży wniosek o zastosowanie opodatkowania w tej formie (tj. PIT-16).

Wniosek PIT-16 na dany rok podatkowy podatnik składa właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego (w przypadku spółek niebędących podatnikami CIT wniosek składa jeden ze wspólników) nie później niż do 20 stycznia roku podatkowego, a jeżeli podatnik rozpoczyna działalność – przed rozpoczęciem działalności. Wniosek o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej podatnik może dołączyć do wniosku o wpis do CEiDG. Jeżeli do 20 stycznia roku podatkowego podatnik nie zgłosił likwidacji działalności gospodarczej lub nie wybrał innej formy opodatkowania, to uważa się, że prowadzi nadal działalność opodatkowaną w tej formie (zob. art. 29 ust. 1 ustawy o ryczałcie).

Prawa i obowiązki

Karta podatkowa jest bardzo wygodną formą opodatkowania, gdyż stosownie do art. 24 ust. 1 ustawy o ryczałcie podatnicy prowadzący działalność opodatkowaną w formie karty podatkowej są zwolnieni od obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań podatkowych oraz wpłacania zaliczek na podatek dochodowy. Podatnicy ci są jednak obowiązani wydawać na żądanie klienta rachunki i faktury, stwierdzające sprzedaż wyrobu, towaru lub wykonanie usługi, oraz przechowywać w kolejności numerów kopie tych rachunków i faktur w okresie pięciu lat podatkowych, licząc od końca roku, w którym wystawiono rachunek lub fakturę.

Wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej ustala w drodze decyzji naczelnik urzędu skarbowego (zob. art. 26 i art. 30 ustawy o ryczałcie).

Ponadto podatnik:

- może zrzec się zastosowania opodatkowania w formie karty podatkowej w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wysokość (zmieniającej wysokość) podatku dochodowego w formie karty podatkowej (zob. art. 32 i art. 38 ustawy o ryczałcie),

- ma obowiązek zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego o zmianach, jakie zaszły w stosunku do stanu faktycznego podanego w złożonym wniosku o zastosowanie opodatkowania w formie karty podatkowej, które powodują utratę warunków do opodatkowania w formie karty podatkowej, bądź mają wpływ na wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej (zob. art. 36, art. 37 i art. 39 ustawy o ryczałcie).

Autor jest doradcą podatkowym

podstawa prawna: Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 200 ze zm.)

podstawa prawna: Ustawa z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (tekst jedn. DzU z 2017 r, poz. 2157 ze zm.)