Zmiany wprowadzone przez Polski Ład sprawiają, że wielu przedsiębiorców kalkuluje, który sposób opodatkowania będzie dla nich najbardziej opłacalny. Dla tych, którzy nie ponoszą wysokich kosztów, najkorzystniejszy może być ryczałt. To dlatego, że daninę płaci się od przychodów, bez możliwości odliczenia kosztów ich uzyskania.
Ważna zachętą może być obniżka stawek dla niektórych zawodów.
„Dla lekarzy, dentystów, pielęgniarek, położnych oraz dla inżynierów stawka ryczałtu spadnie z 17 proc. do 14 proc. Dla informatyków, programistów i innych zawodów z branży IT stawka zmniejszy się z 15 proc. do 12 proc." – wyjaśnia wiceminister finansów Jan Sarnowski.
Zachęty dla lekarzy i informatyków
Zgodnie z nowelizacją ustawy o ryczałcie od 2022 r. przychody osiągane ze świadczenia usług w zakresie opieki zdrowotnej (PKWiU dział 86) będą opodatkowane 14 proc. ryczałtu niezależnie od tego, czy świadczone będą osobiście, czy też z pomocą osób zatrudnionych. Stawka 14 proc. obejmie też zawody techniczne: architektów, inżynierów budownictwa, rzeczoznawców budowlanych. Obecnie dla wolnych zawodów wynosi ona 17 proc. Jednak ryczałt w tej wysokości nadal będą płacić np. prawnicy. Obniżka nie obejmie więc wszystkich.
Wprowadzona zostanie również nowa 12-proc. stawka dla niektórych przychodów związanych ze świadczeniem usług IT, np. związanych z oprogramowaniem (PKWiU ex 62.01.1). Obecnie usługi te są opodatkowane stawką 15 proc.
To kolejna zmiana, która ma zachęcić przedsiębiorców do przechodzenia na ryczałt. Już w 2021 r. ta forma opodatkowania stała się bardziej dostępna. Limit przychodów uprawniających do ryczałtu wzrósł wówczas ośmiokrotnie – do 2 mln euro. Zniesiono też ograniczenia dla wolnych zawodów, wcześniej wykluczonych z ryczałtu, i jednocześnie obniżono stawkę z 20 do 17 proc. Teraz resort finansów liczy, że kolejna obniżka pomoże niektórym przedsiębiorcom wyjść z pandemii.
Składka na nowych zasadach
Zachętą dla części podatników może być też nowy sposób obliczania składki zdrowotnej. Ryczałtowcy zapłacą 9 proc. składki zdrowotnej od przeciętnego wynagrodzenia, ale podstawa obliczenia składki będzie zależała od ich rocznych przychodów. W 2022 r. prognozowane przeciętne wynagrodzenie r. wyniesie 5922 zł. Ci o rocznych przychodach do 60 tys. zł zapłacą 9 proc. od 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia. Będzie to ok. 320 zł. Przy przychodach rocznych od 60 tys. do 300 tys. zł podstawa wyniesie 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia, czyli ok. 533 zł. Przy przychodach ponad 300 tys. zł podstawa wyniesie 180 proc. Będzie to ok. 959 zł.
Tak jak dotychczas warunkiem wyboru ryczałtu będzie złożenie naczelnikowi urzędu skarbowego oświadczenia o wyborze ryczałtu do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód w roku podatkowym. Jeśli pierwszy przychód osiągną w styczniu 2022 r., oświadczenie powinni złożyć do 20 lutego.
Pułapka na etatowców
Uważać muszą jednak osoby, które dopiero planują założenie działalności opodatkowanej ryczałtem, a obecnie pracują na podstawie umowy o pracę. Polski Ład nie zmienił bowiem dwuletniego okresu karencji, który muszą w takich przypadkach zastosować etatowcy.
Zgodnie z przepisami prawo do ryczałtu tracą osoby, które świadczą usługi na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadające czynnościom wykonywanym w ramach stosunku pracy. Okres karencji dotyczy danego roku podatkowego oraz roku poprzedzającego rok podatkowy. Jeśli podatnik uzyska przychody ze świadczenia takich usług na rzecz pracodawcy, traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w formie ryczałtu i – od dnia uzyskania tego przychodu do końca roku podatkowego – opłaca podatek dochodowy na ogólnych zasadach.
Przykład:
Pan Józef jest zatrudniony na umowę o pracę w firmie architektonicznej, dla której wykonuje projekty instalacji. Zamierza od 2022 r. zarejestrować działalność gospodarczą i wykonywać podobne projekty jako przedsiębiorca. Chce rozliczać się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, by skorzystać z obniżonej stawki 14 proc. Jeśli pan Józef chce wykonywać podobne projekty dla dotychczasowego pracodawcy, będzie mógł przejść na ryczałt dopiero od 2023 r. Może też od razu płacić ryczałt, jeśli projekty będzie wykonywał dla innego podmiotu.
Stawka zależy od branży
Od 2022 r. przedsiębiorcy zapłacą ryczałt według stawek:
- 17 proc. od przychodów uzyskiwanych w wolnych zawodach,
- 15 proc. ze świadczenia usług, np. reklamowych, rozrywkowych, finansowych (innych niż w wolnych zawodach),
- 14 proc. od przychodów w zakresie opieki zdrowotnej, architektonicznych i inżynierskich, usług badań i analiz technicznych, usług w zakresie specjalistycznego projektowania,
- 12 proc. m.in. ze świadczenia usług związanych z oprogramowaniem, usług związanych z doradztwem w zakresie sprzętu komputerowego,
- 10 proc. od handlu nieruchomościami na własny rachunek,
- 8,5 proc. m.in. z działalności usługowej, w tym gastronomicznej, ze sprzedaży napojów o zawartości alkoholu powyżej 1,5 proc.,
- 5,5 proc. od przychodów m.in. z działalności wytwórczej, robót budowlanych,
- 3 proc. m.in. z działalności handlowej i gastronomicznej (z wyjątkiem sprzedaży napojów powyżej 1,5 proc. alkoholu).
Czytaj więcej
Polski Ład "PiS" wejdzie w życie 1 stycznia 2022 r. Podpowiadamy Czytelnikom, co ich czeka. Kto z...
