Sprzedaż bitcoinów nie może być opodatkowana 3-proc. ryczałtem

Od 2014 r. izby skarbowe potwierdzały, że podatnicy prowadzący działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży bitcoinów mogą wybrać opodatkowanie przychodów z tej działalności zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 3 proc. przychodu ze sprzedaży (m.in. Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 29 października 2015 r., IPPB1/4511-1078/15-2/EC oraz Izba Skarbowa w Łodzi w interpretacji z 14 lipca 2014 r., IPTPB1/415-221/14-10/KSU).

Było to możliwe dzięki temu, że organy podatkowe traktowały sprzedaż bitcoinów jako działalność usługową w zakresie handlu. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. b ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, przychody z działalności usługowej w zakresie handlu są opodatkowane ryczałtem z zastosowaniem stawki 3 proc. Podstawą opodatkowania nie jest wówczas dochód, ale przychód przedsiębiorcy. Przychód ten nie jest pomniejszony o koszty jego uzyskania. Taka forma opodatkowania jest szczególnie korzystna dla przedsiębiorców, którzy spodziewają się osiągać wysokie marże.

W zależności od klasyfikacji w PKWiU

W wielu wydawanych interpretacjach izby skarbowe zastrzegały jednak, że zastosowanie 3-proc. ryczałtu będzie możliwe, jeżeli działalność polegająca na sprzedaży bitcoinów zostanie kwalifikowana do grupowania PKWiU 47.00.89.0 – Sprzedaż detaliczna towarów niekonsumpcyjnych, nieżywnościowych, gdzie indziej niesklasyfikowanych (Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 21 lipca 2016 r., IPPB1/4511-532/16-6/EC oraz Izba Skarbowa w Poznaniu w interpretacji z 30 października 2014 r., ILPB1/415-746/14-4/AA). Urząd Statystyczny w Łodzi w wydawanych przez siebie opiniach potwierdzał możliwość takiej korzystnej dla podatników klasyfikacji (Urząd Statystyczny w Łodzi w opinii statystycznej z 28 sierpnia 2015 r., LDZ-OKN.4221.2413.2015.KU.1, powołanej w interpretacji Izby Skarbowej w Warszawie z 29 października 2015 r., IPPB1/ 4511-1078/15-2/EC).

Urząd zmienił zdanie

12 grudnia 2016 r. GUS opublikował informację o zmianie interpretacji, z której wynika zmiana podstawowej klasyfikacji dla działalności polegającej na obrocie bitcoinami. Opinia GUS wskazuje, że usługi kupna i sprzedaży waluty bitcoin nie są zaliczane do usług, które mogą być opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Od 1 grudnia 2016 r., zdaniem GUS, obrót Bitcoinami jest klasyfikowany jako usługa finansowa, w grupowaniu PKWiU 64.19.30.0 - Pozostałe pośrednictwo pieniężne, gdzie indziej niesklasyfikowane.

Świadczenie usług finansowych zostało wprost wymienione jako działalność niepodlegająca opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowych. Wykaz rodzajów działalności, które nie są objęte ryczałtem, zawiera załącznik nr 2 do ustawy zryczałtowanym podatku dochodowym. W części VIII lp. 36 załącznika nr 2 wyłączono z opodatkowania ryczałtem wszystkie usługi zaliczane przez GUS do sekcji K PKWiU. Sekcja ta obejmuje usługi finansowe oraz ubezpieczeniowe, w tym usługi pośrednictwa pieniężnego opisane w grupowaniu 64.19.30.0 PKWiU. Jeżeli usługi polegające na sprzedaży i obrocie bitcoinami są kwalifikowane do PKWiU 64.19.30.0, to nie mogą być opodatkowane ryczałtem.

Skutki nowej opinii

Informacja o zamianie stanowiska GUS prezentowana w serwisie internetowym GUS nie zawiera uzasadniania. GUS wskazuje jedynie, że zmiana jest wynikiem realizacji ustaleń państw członkowskich UE w ramach klasyfikacji NACE/CPA Eurostatu, będącymi odpowiednikiem polskich PKD oraz PKWiU. W związku z modyfikacją klasyfikacji GUS zmienia wydawane wcześniejszej, korzystne dla podatników opinie.

Opinie interpretacyjne wydawane przez GUS i Urząd Statystyczny w Łodzi nie wiążą podatników ani organów podatkowych. W postępowaniach podatkowych organy skarbowe występują jednak po opinie urzędu statystycznego i na ich podstawie oceniają, czy podatnik prawidłowo zaklasyfikował i opodatkował swoją działalność. W praktyce zatem przyjęcie opisanego stanowiska GUS w odniesieniu do bitcoinów może wykluczyć możliwość opodatkowania takiej działalności zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

podstawa prawna: art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. b ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 2180 ze zm.)

Zdaniem autora

Teraz będzie bardzo trudno wygrać z fiskusem - Rafał Bartosik, radca prawny w Kancelarii Czarnik i Wspólnicy

Opinia urzędu statystycznego nie ma formalnej mocy prawnej. Nie wiąże podatników ani władz skarbowych. W postępowaniu podatkowym jest natomiast dowodem. Oznacza to, niestety, że aby ją podważyć, podatnik musi przedstawić inną opinię urzędu statystycznego lub uzyskać korzystną opinię biegłego. Dlatego wykazanie, że sprzedaż bitcoinów nie jest usługą finansową i może być opodatkowana 3-proc. ryczałtem, w trakcie postępowania podatkowego lub przed sądem może okazać się bardzo trudne.

Nowe stanowisko GUS wydaje się być logiczną konsekwencją tego, że w obrocie prawnym bitcoin zaczyna być traktowany podobnie jak oficjalne waluty. Początek temu trendowi dał Trybunał Sprawiedliwości UE, który uznał, że dla celów opodatkowania VAT sprzedaż Bitcoinów należy traktować jako działalność finansową zbliżoną do usług świadczonych przez kantory wymiany walut. O ile jednak traktowanie sprzedaży bitcoinów jako waluty w VAT miało korzystne skutki dla przedsiębiorców zajmujących się obrotem kryptowalutami, o tyle taka sama kwalifikacja dla celów statystycznych może przekreślić możliwość stosowania zryczałtowanego podatku dochodowego.