O obowiązku w VAT decyduje wystawienie faktury

Spółka zajmuje się produkcją i sprzedażą czasopism specjalistycznych w formie prenumeraty w okresach półrocznych, rocznych i dwuletnich, w formie dostaw wersji drukowanych (PKWiU 58.14.1) oraz udostępnienia ich w wersji online. Czy w przypadku sprzedaży czasopism w formie prenumeraty dla firm prawidłowe jest rozpoznawanie obowiązku podatkowego w dniu wysyłki czasopism, pomimo braku fizycznej wpłaty należności za prenumeratę? – pyta czytelnik.

Zgodnie z zasadą ogólną wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dostawy towarów lub wykonania usługi. Od tej ogólnej zasady istnieją wyjątki – ustawodawca określił w sposób odmienny szczególne momenty powstania obowiązku podatkowego. I tak, stosownie do art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. b ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury w przypadkach, o których mowa w art. 106b ust. 1 ustawy o VAT (tj. najogólniej mówiąc na udokumentowanie sprzedaży na rzecz innego podatnika VAT, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem VAT), z tytułu dostawy książek drukowanych (PKWiU ex 58.11.1) – z wyłączeniem map i ulotek – oraz gazet, czasopism i magazynów, drukowanych (PKWiU ex 58.13.1 i PKWiU ex 58.14.1).

Jako zaliczka

Z kolei, zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT, jeżeli przed dostawą towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty, z zastrzeżeniem art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT.

W sytuacji, gdy spółka nie otrzyma fizycznej wpłaty należności za prenumeratę, to nie powstanie obowiązek podatkowy w sposób przewidziany dla zaliczek.

Przepis szczególny

Tym samym, w sytuacji, kiedy klient (firma) nie zrealizuje wpłaty należności za zamówioną prenumeratę czasopism drukowanych o PKWiU 58.14.1, to dla określenia obowiązku podatkowego należy zastosować przepis szczególny zawarty w art. 19a ust. 5 pkt 3b ustawy o VAT, tj. rozpoznać obowiązek podatkowy w momencie wystawienia faktury z tytułu sprzedaży. Przepis ten obejmuje bowiem m.in. dostawę czasopism drukowanych (PKWiU 58.14.1) bez względu na to czy dostawa następuje w wyniku jednorazowego zamówienia, czy w wyniku prenumeraty.

Obowiązek podatkowy z tytułu sprzedaży czasopism specjalistycznych w formie prenumeraty w okresach półrocznych, rocznych, dwuletnich, w formie dostaw wersji drukowanych (PKWiU 58.14.1) na rzecz firm powstaje zatem z chwilą wystawienia faktury (zakładam, że faktura zostanie wystawiona terminowo >patrz ramka), w sytuacji gdy klient nie płaci przed realizacją dostawy.

Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe, np. Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji z 25 czerwca 2015 r. ( IPPP1/4512-295/15-2/KC).

Uwaga! Gdyby spółka otrzymywała zapłatę przed zrealizowaniem dostawy towaru, to obowiązek podatkowy powstałby z chwilą otrzymania tej zapłaty (zob. art. 19a ust. 8 ustawy o VAT). Spółka byłaby zobowiązana do wystawienia faktury nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymała całość lub część zapłaty od nabywcy (zob. art. 106i ust. 2 ustawy o VAT i  interpretację Izby Skarbowej w Warszawie z 17 kwietnia 2014 r., IPPP1/443-110/14-3/AP).

—Marcin Szymankiewicz, doradca podatkowy

W PRZEPISACH NIE MA DEFINICJI

Ustawa o VAT nie definiuje pojęć: „prenumerata", „przedpłata" i „zaliczka".

W znaczeniu słownikowym:

- „prenumerata" to „zapłacenie z góry za pewną liczbę kolejnych numerów czasopisma lub za kolejne tomy książki w zamian za gwarancję ciągłości ich otrzymywania; też: kwota, jaką płaci się w zamian za taką usługę";

- „przedpłata" to „określona suma pieniędzy, stanowiąca część ceny towaru, wpłacana z góry w celu uzyskania gwarancji jego zakupu w określonym terminie";

- „zaliczka" to „część należności wpłacana lub wypłacana z góry na poczet tej należności"

(zob.: http://sjp.pwn.pl)/.

Zatem i zaliczka, i przedpłata, jako zapłata na poczet przyszłej należności, musi być powiązana z konkretną transakcją.

W JAKIM TERMNIE WYSTAWIĆ FAKTURĘ

Na udokumentowanie sprzedaży czasopism specjalistycznych w formie prenumeraty w okresach półrocznych, rocznych, dwuletnich, w formie dostaw wersji drukowanych (PKWiU 58.14.1) dla firm należy obowiązkowo wystawić fakturę. Fakturę tę wystawia się nie później niż 60. dnia od dnia wydania towarów. Gdy umowa przewiduje rozliczenie zwrotów wydawnictw (np. w przypadku dostaw dla księgarni przez wydawnictwo), fakturę wystawia się nie później niż 120. dnia od pierwszego dnia wydania towarów (zob. art. 106i ust. 3 pkt 2 i ust. 4 ustawy o VAT). Jeśli podatnik nie wystawił faktury lub wystawił ją z opóźnieniem, to obowiązek podatkowy powstaje z chwilą upływu ww. terminów na wystawienie faktury, a w przypadku gdy nie określono takiego terminu – z chwilą upływu terminu płatności (zob. art. 19a ust. 7 ustawy o VAT).