Usługi zagranicznego adwokata bez podatku u źródła

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 23 maja 2016 r. (III SA/Wa 2103/15).

Podatnik (dalej też: spółka) uzyskał informację, że spółka z siedzibą w Indiach narusza jego prawa do znaku towarowego. Z tej przyczyny, spółka zawarła umowę z adwokatem mającym miejsce zamieszkania w Indiach, na mocy której będzie on reprezentował spółkę w postępowaniu sądowym. W związku z tym spółka zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem, czy w przedstawionym stanie faktycznym adwokat osiągnie przychód na terytorium Polski, a także, czy wypłacając wynagrodzenie adwokatowi, spółka zobowiązana jest do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego – tzw. podatku u źródła.

Zdaniem podatnika, zgodnie z art. 3 ust. 2a ustawy o PIT osoby fizyczne niemające na terytorium Polski miejsca zamieszkania podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium RP. Jest to tzw. ograniczony obowiązek podatkowy, który nie powstaje w przedmiotowym stanie faktycznym.

Zdaniem organu (interpretacja: IPPB4/4511-81/15-4/JK3), efekt usług świadczonych przez hinduskiego adwokata będzie wykorzystywany przez spółkę – polski podmiot – na terenie Polski. W związku z tym, wobec braku certyfikatu rezydencji adwokata, spółka będzie zobligowana do poboru zryczałtowanego podatku dochodowego.

WSA uchylił zaskarżoną interpretację. Jego zdaniem przychód z tytułu usługi prawnej świadczonej przez zagraniczną osobę fizyczną nie podlega opodatkowaniu w Polsce na podstawie art. 29 ust. 1 pkt 5 ustawy o PIT. Spółka nie będzie więc zobowiązana do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego. Sąd powołał się na wyrok NSA z 4 lipca 2013 r. (II FSK 2200/11), w którym wskazano, że opodatkowanie musi być związane z faktem powodującym powstanie przychodu właśnie na terytorium Polski. Nie wystarczy sama okoliczność, że rezultat usługi wykonanej przez zagranicznego kontrahenta będzie się odnosił do polskiego podmiotu.

—Wojciech Kańtor, współpracownik zespołu zarządzania wiedzą podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Katarzyna Kurzawska-Puchała, starszy menedżer w poznańskim biurze Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o.

Sprawa będąca przedmiotem niniejszego sporu dotyczy zasad opodatkowania przychodu wypłacanego przez spółkę hinduskiemu adwokatowi, który świadczył usługi na rzecz spółki z terytorium Indii. Na ocenę stanu faktycznego mają wpływ dwa elementy. Pierwszy z nich to rezydencja podatkowa adwokata. Natomiast drugi to miejsce uzyskania przychodu.

Odnosząc się więc w pierwszej kolejności do rezydencji, zgodnie z przepisami ustawy o PIT, osoba fizyczna może podlegać ograniczonemu albo nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Status podatkowy w Polsce jest uzależniony od tego, czy dana osoba ma w Polsce miejsce zamieszkania. Konsekwentnie, osoby fizyczne mające miejsce zamieszkanie w Polsce podlegają tzw. nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, a więc opodatkowaniu w Polsce podlega całość ich światowych dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów. Z kolei osoby fizyczne niemające w Polsce miejsca zamieszkania objęte są tzw. ograniczonym obowiązkiem podatkowym i podlegają opodatkowaniu w Polsce jedynie od dochodów uzyskanych na terytorium Polski.

Skoro zatem adwokat miał miejsce zamieszkania w Indiach (jak wynika z opisu stanu faktycznego), a więc podlegał w Polsce opodatkowaniu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Polski ze względu na ograniczony obowiązek podatkowy, to kolejnym elementem analizy jest ustalenie czy dochód uzyskany przez niego od spółki powinien podlegać opodatkowaniu w Polsce.

Analizując tę kwestię, należy zwrócić szczególną uwagę na art. 3 ust. 2b ustawy o PIT, zgodnie z którym za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się w szczególności dochody (przychody) z: 1) pracy wykonywanej na terytorium Polski na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;

2) działalności wykonywanej osobiście na terytorium Polski, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;

3) działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Polski;

4) położonej na terytorium Polski nieruchomości, w tym ze sprzedaży takiej nieruchomości.

Wprawdzie powyższy katalog jest otwarty, ale uwzględniając wykładnię językową wskazanego przepisu, należy dojść do wniosku, że za dochody uzyskane na terytorium Polski powinny być uznane tylko te, które wiążą się z czynnościami faktycznie wykonywanymi w Polsce. Skoro adwokat wykonywał usługi na rzecz spółki na terytorium Indii, to trudno jest mówić, że uzyskał on przychody na terytorium Polski. Niewątpliwym jest, że płatność wynagrodzenia była dokonywana z Polski, jednak nie powinien to być element, który determinuje opodatkowanie w Polsce. Dodatkowo, należy wskazać, że efekt usług adwokata był wykorzystany przez spółkę w Indiach, gdyż to w tym kraju adwokat reprezentował spółkę w sporze o ochronę znaku towarowego.

Na koniec warto dodać, że ustawa o CIT nie zawiera analogicznego przepisu definiującego przychody uzyskane na terytorium Polski. W konsekwencji, z tej perspektywy przedmiotowy spór mógłby być potencjalnie inaczej rozstrzygnięty przez organy podatkowe, co się często zdarza w wydawanych interpretacjach.