Klauzula obejścia przepisów podatkowych coraz bliżej. I robi się coraz groźniejsza dla przedsiębiorców. Z uchwalonej przez Sejm w piątek nowelizacji ordynacji podatkowej wynika bowiem, że fiskus będzie mógł kwestionować też transakcje sprzed lat. To efekt zmian wprowadzonych w trakcie prac w komisji sejmowej. Zgodnie bowiem z wersją rządową klauzula pozwalająca zapobiegać unikaniu opodatkowania miała mieć zastosowanie do czynności dokonanych po dniu wejścia w życie nowelizacji – co do zasady ma obowiązywać po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.
Zaostrzenie przepisu przejściowego
Z przepisu uchwalonego w piątek wynika, że fiskus może zastosować klauzulę do korzyści podatkowej uzyskanej po dniu wejścia w życie nowelizacji.
– To bardzo istotna różnica. Zmiana przepisu przejściowego powoduje, że na celowniku fiskusa znajdą się transakcje dokonywane nawet wtedy, gdy nikomu się jeszcze o klauzuli nie śniło – mówi Dariusz Malinowski, doradca podatkowy, szef zespołu ds. postępowań podatkowych i sądowych w KPMG. Jako przykład podaje umowy dotyczące licencji, które rozliczane są przez wiele lat. Albo czynności, które spowodowały odliczaną przez pięć lat podatkową stratę.
Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy, przewodniczący Rady Podatkowej Konfederacji Lewiatan, dodaje, że w działalności gospodarczej często przeprowadzane są jednorazowe transakcje, których skutki podatkowe rozciągają się na daleką przyszłość. Przykładem może być korzystna podatkowo aktualizacja wartości rynkowej nieruchomości dokonywana przed 2010 r. (pozwalały wtedy na to przepisy). Taką nieruchomość można korzystnie amortyzować nawet 40 lat.
– Kwestionowanie skutków podatkowych takiej czynności dokonanej wiele lat temu byłoby naruszeniem zasady niedziałania prawa wstecz – mówi Andrzej Nikończyk.
Korzyści powyżej 100 tys. zł
Z nowelizacji wynika, że skarbówka będzie mogła negować transakcje dające podatkowe korzyści powyżej 100 tys. zł (ta kwota dotyczy okresu rozliczeniowego, np. w podatkach dochodowych jest to rok). Przedsiębiorcy, którzy chcą mieć pewność, że prawidłowo się rozliczają, mogą wystąpić o opinię zabezpieczającą. Problem w tym, że ma kosztować aż 20 tys. zł (opłata za zwykłą interpretację indywidualną wynosi teraz 40 zł). Na dodatek na opinię trzeba będzie czekać aż pół roku.
Klauzula z ordynacji podatkowej nie zostanie zastosowana w sprawach VAT-owskich. One będą miały własne regulacje o nadużyciu prawa.
Nowelizacja przewiduje też utworzenie Rady do Spraw Unikania Opodatkowania, która ma opiniować zasadność stosowania klauzuli w indywidualnych sprawach.
Bez klauzuli się nie da
Zdaniem rządu klauzula jest konieczna, ponieważ dotychczasowe doświadczenia Polski oraz innych krajów wskazują, że same międzynarodowe umowy nie wystarczają do efektywnego przeciwdziałania unikaniu opodatkowania. Zwraca na to też uwagę Komisja Europejska. I zaleca przyjęcie przez państwa członkowskie ogólnej zasady pozwalającej zwalczać nadużycia.
Klauzulę obejścia przepisów próbował już przeforsować poprzedni rząd, zakończyło się to jednak fiaskiem.
etap legislacyjny: trafi do Senatu
Nowe obowiązki dla przedsiębiorców
Zmiana przepisu przejściowego to niejedyna modyfikacja rządowego projektu nowelizacji ordynacji podatkowej. Sejm nałożył też nowe obowiązki na przedsiębiorców prowadzących komputerowo księgi. Będą musieli przekazywać fiskusowi elektronicznie dane z ewidencji VAT. I to regularnie, do 25. dnia następnego miesiąca. Przepisy wprowadzające ten obowiązek mają wejść w życie 1 lipca. Nowelizacja przewiduje jednak okresy przejściowe dla mniejszych firm. Mali i średni przedsiębiorcy (w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej) w tym roku nie będą musieli przekazywać informacji z VAT-owskiej ewidencji. Mikroprzedsiębiorcy są zwolnieni z tego obowiązku jeszcze w następnym roku.
