Tomasz Michalik: Polski VAT ma już 30 lat i wciąż się zmienia

Był deszczowy poniedziałek, 5 lipca 1993 roku, gdy w Polsce zaczął obowiązywać zupełnie nowy podatek – VAT. Z ponurą pogodą współgrały nastroje przedsiębiorców i ich księgowych, którzy nie bardzo wiedzieli, jak wystawić fakturę. Jak wyglądały te pionierskie czasy?

Z punktu widzenia finansów państwa nastała piękna pogoda, bo nowy podatek szybko stał się głównym dostarczycielem pieniędzy do budżetu. Tak zresztą zostało do dziś. Z perspektywy podatników było znacznie gorzej. Mieli zaledwie pięć miesięcy na przygotowanie się do tej rewolucji, a niewiele było źródeł wiedzy o nadciagającej wielkiej zmianie. Przecież wówczas żyliśmy w innym świecie, gdy informacje rozchodziły się znacznie wolniej niż dziś. To był świat faksów i pagerów, które dziś są eksponatami muzealnymi. Komputery nie były jeszcze wśród przedsiębiorców powszechne. No i nie było internetu. O interpretacjach nowych przepisów o VAT można było się dowiedzieć z wypowiedzi przedstawicieli resortu finansów i administracji skarbowej w prasie, w tym w „Rzeczpospolitej” i w specjalistycznych pismach. Siłą rzeczy takie informacje były dość zdawkowe. Obszar VAT był jednym wielkim polem minowym, bo nie wiadomo było, jak urzędy skarbowe zinterpretują nowe przepisy. Dodajmy, że w pierwszym okresie sankcje za nieprawidłowe rozliczenia wynosiły nawet do 500 procent zawyżonej kwoty do odliczenia.