Stosownie do art. 64 § 1 ordynacji podatkowej (dalej: o.p.) zobowiązania podatkowe oraz zaległości podatkowe wraz z odsetkami za zwłokę w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa podlegają potrąceniu z wzajemnej, bezspornej i wymagalnej wierzytelności podatnika wobec Skarbu Państwa. Konieczny jest jednak wniosek podatnika w tej sprawie.
Zamknięty katalog
Wierzytelności te zostały wymienione w zamkniętym katalogu, gdyż dotyczą takich tytułów jak:
1) ?prawomocny wyrok sądowy wydany na podstawie art. 417 lub art. 417
2
kodeksu cywilnego;
2) ?prawomocna ugoda sądowa zawarta w związku z zaistnieniem okoliczności przewidzianych ?w art. 417 lub art. 417
2
kodeksu cywilnego;
3) ?nabycie przez Skarb Państwa nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub wywłaszczenia nieruchomości na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami;
4) ?odszkodowanie uzyskane na podstawie przepisów o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz bytu Państwa Polskiego;
5) ?odszkodowania orzeczone w decyzji organu administracji rządowej;
6)? zamówienia wykonane przez podatnika na podstawie umów zawartych w trybie przepisów o zamówieniach publicznych, pod warunkiem że potrącenie jest dokonywane przez tego podatnika ?i z tej wierzytelności – w stosunku do jednostek budżetowych.
Biorąc pod uwagę, że katalog ten jest katalogiem zamkniętym, należy stwierdzić, że potrącenie z inny-?mi wierzytelnościami podatnika ?nie jest możliwe (wyrok WSA ?w Opolu z 11 stycznia 2012 r., I SA/Op 347/11).
Dla przykładu należności ZUS ?z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne nie są należnościami budżetu państwa, a więc powyższy przepis nie będzie miał tu zastosowania (wyrok WSA w Gliwicach z 18 stycznia 2008 r., III SA/Gl 1361/06). Oznacza to, że nie można zaliczyć należności przysługujących podatnikowi z tytułu zwrotu bezpośredniego nadpłaty ?w VAT, na poczet jego zobowiązań cywilnoprawnych względem ZUS ?z tytułu składki na ubezpieczenie (wyrok WSA w Gliwicach z 7 marca 2008 r., III SA/Gl 976/07).
Wobec jednostek samorządu terytorialnego
Zgodnie z art. 65 § 1 o.p. uprawnienie do złożenia wniosku o potrącenie zobowiązania podatkowego przysługuje również podatnikom ?w stosunku do gminy, powiatu lub województwa z tytułu:
1) ?prawomocnego wyroku sądowego wydanego na podstawie art. 417 lub art. 4172 kodeksu cywilnego;
2) ?prawomocnej ugody sądowej zawartej w związku z zaistnieniem okoliczności przewidzianych w art. 417 lub art. 417
2
kodeksu cywilnego;
3) ?nabycia przez gminę, powiat lub województwo nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub wywłaszczenia nieruchomości na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami;
4) ?odszkodowania orzeczonego ?w decyzji wydanej przez wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starostę lub marszałka województwa.
Takie potrącenie następuje ?z dniem:
1) ?złożenia wniosku, który został uwzględniony;
2) ?wydania z urzędu postanowienia o potrąceniu, przy czym w takiej sytuacji odmowa potrącenia następuje w drodze decyzji, a na takie postanowienie służy stronie zażalenie.
Wzajemne, bezsporne ?i wymagalne
Wierzytelność podatnika względem jednostek budżetowych ma spełniać łącznie trzy warunki. Musi to być wierzytelność:
- ?wzajemna, a więc taka, gdy obie strony są względem siebie jednocześnie wierzycielem i dłużnikiem
- ?bezsporna, a więc taka, kiedy żadna ze stron nie kwestionuje jej istnienia, wielkości i terminu płatności,
- ?wymagalna, a więc taka, gdzie upłynął termin jej płatności.
Jeśli któraś ze stron kwestionuje wysokość zobowiązania, które chce skompensować z wierzytelnością, to w takiej sytuacji nie ma podstaw do wystąpienia z wnioskiem we wspomnianym trybie (wyrok NSA w Warszawie z 8 lutego 2013 r., II FSK 519/12). Wierzytelność taka musi bowiem być niesporna (wyrok NSA ?w Warszawie z 8 lutego 2013 r., II FSK 1157/12).
Aby zatem organ podatkowy potrącił wzajemną wierzytelność:
- ?musi istnieć taka wierzytelność,
- ?musi istnieć odpowiednia podstawa, np. z tytułu wykonanych przez podatnika na podstawie umów zawartych w trybie przepisów ?o zamówieniach publicznych, ?a także
- ?podatnik musi złożyć wniosek w tej sprawie.
Jeśli wierzytelność podatnika względem Skarbu Państwa lub państwowych jednostek budżetowych nie spełnia łącznie warunków wskazanych przez ustawodawcę, to nie podlega potrąceniu (wyrok WSA w Opolu z 20 marca 2013 r., I SA/Op 485/12).
Jakie elementy
Niezbędnymi składnikami takiego wniosku o potrącenie są:
1. ?dane podatnika (imię, nazwisko, adres, NIP, nazwa firmy), tzn. osoby, od której pismo pochodzi,
2. ?dane podmiotu, do którego wniosek jest skierowany,
3. ?wskazanie podstawy prawnej skierowania wniosku,
4. ?określenie istoty i zakresu żądania, tzn. wskazanie wierzytelności,
5. ?wskazanie załączników (jeśli są dołączane do wniosku),
6. ?podpis osoby wnoszącej pismo.
WZÓR wniosku o potrącenie zobowiązania podatkowego
Środa Wielkopolska, 15 września 2014 r.
Radomił Nowak
PPHU „Nowi – trans"
ul. Obrońców Westerplatte 11/1
63-001 Środa Wielkopolska
NIP 544-25-45-875
Naczelnik Urzędu Skarbowego
w Środzie Wielkopolskiej
ul. Harcerska 2
61-000 Środa Wielkopolska
Wniosek o potrącenie zobowiązania podatkowego
Stosownie do art. 64 § 2 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. DzU z 2012 r., poz. 749 ze zm.) składam wniosek o potrącenie moich zaległości podatkowych wraz ?z odsetkami za zwłokę w podatku od towarów i usług za okres czerwiec–lipiec 2014 roku w kwocie 1570 zł (deklaracja VAT-7) ?z przysługującą mi wierzytelnością wynikającą z faktury ?nr 22/2014 z 22 sierpnia 2014 roku w kwocie 15 100 zł ?wobec MOPS dotyczącej wykonania na rzecz MOPS usług montażowych, stosownie do umowy z 2 kwietnia 2014 roku. Jednocześnie oświadczam, że przysługująca mi wierzytelność ?jest wzajemna, bezsporna i wymagalna.
Radomił Nowak
Załączniki w formie kserokopii:
1. faktura VAT nr 22/2014 z 22 sierpnia 2014 roku
2. umowa z 2 kwietnia 2014 roku zawarta z MOPS
3. ?protokół zdawczo-odbiorczy z wykonania usług montażowych ?z 25 sierpnia 2014 roku
4. deklaracje VAT-7 za okres czerwiec–lipiec 2014 roku.
