Z początkiem 2014 r. zmienił się termin rozliczania VAT od dostawy towarów i świadczenia usług. Do grudnia 2013 r. tzw. moment powstania obowiązku podatkowego był związany z datą wystawienia faktury, a teraz liczy się faktyczna dostawa towaru czy wyświadczenia usługi. Usztywniło to termin rozliczeń podatku. Przedtem istniał margines swobody, umożliwiający przesuwanie w czasie momentu wystawienia faktury.

Okazuje się jednak, że po spełnieniu kilku warunków można stosować zasady obowiązujące do końca ubiegłego roku. Świadczą o tym dwie interpretacje prawa podatkowego, wydane 31 marca 2014 r. przez dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (sygnatura akt: IBPP2/443-1193/ 13/KO; IBPP4/443-37/14/LG). W obu przypadkach podatnik zadeklarował, że będzie wystawiał faktury za towar z adnotacją, że prawo do rozporządzania towarami jak właściciel (a więc najważniejsza dla obowiązku podatkowego okoliczność) przechodzi na nabywcę w momencie wystawienia faktury. Zastrzegł przy tym, że faktury będą wystawiane w momencie wydania towaru z własnego zakładu, a fizyczne dostarczenie towaru do odbiorcy nastąpi później, ze względu na czas transportu.

Fiskus zgodził się, że w takim przypadku obowiązek podatkowy może powstawać w momencie wystawienia faktury. W treści obu interpretacji znalazło się zastrzeżenie, że „samo zawarcie takiej klauzuli na fakturze nie dowodzi, że nabywca towaru od chwili jej wystawienia ma możliwość faktycznego dysponowania towarem, a nie tylko rozporządzania nim w sensie prawnym". Katowicka IS zastrzega też, że żadne inne warunki kontraktu nie mogą ograniczać nabywcy w swobodnym dysponowaniu towarem. Wskazano m.in. na warunki dostawy towaru, które zawsze określają moment przejścia na odbiorcę korzyści i ciężarów związanych z towarem oraz ryzyka przypadkowej ich utraty (w praktyce chodzi o międzynarodowe warunki dostawy Incoterms).

Eksperci zwracają jednak uwagę, że takiej interpretacji nie da się stosować we wszystkich przypadkach. Agnieszka Owsiak, menedżer w dziale podatkowym TPA Horwath, zauważa, że w konkretnej sytuacji opisanej w interpretacjach faktyczne dostarczenie towaru miało nastąpić dość długo po wydaniu z magazynu dostawcy, co zdarza się przy transporcie drogą morską.

– Ponieważ przepisy o VAT zabraniają wystawiania faktury wcześniej  niż na 30 dni przed dostawą, takie ustalenie momentu przejścia władztwa ekonomicznego jak w cytowanej interpretacji rozwiązuje ten problem – zauważa ekspertka. Dodaje jednak, że gdyby wystawienie faktury z adnotacją o przejściu na nabywcę prawa do rozporządzania towarem jak właściciel nastąpiło już po faktycznym dostarczeniu towaru, byłoby to zgodne z duchem tej interpretacji, ale niekoniecznie opłacalne biznesowo. Odbiorca towaru do chwili wystawienia faktury nie mógłby bowiem np. dalej odsprzedawać ani przetwarzać towaru.

Na inny aspekt zwraca uwagę doradca podatkowy Joanna Rudzka. Zauważa, że minister finansów, mimo pozytywnej interpretacji, zaznacza wprost, iż prawidłowość stanowiska wynika ściśle z okoliczności towarzyszących wystawieniu faktury.

– Trzeba pamiętać, że interpretacje tracą ważność po zmianie któregokolwiek z elementów przedstawionego zdarzenia przyszłego, w szczególności gdy w momencie wystawienia faktury przez wnioskodawcę nie będzie przechodziło na klienta prawo do rozporządzania jak właściciel – zauważa Rudzka.