Naczelny Sąd Administracyjny uwzględnił skargę kasacyjną podatnika, który spierał się z fiskusem, czy musi płacić PIT od zysków wypłaconych w formie rzeczowej (sygnatura akt: II FSK 835/12).
Z wniosku o interpretację wynikało, że podatnik jest wspólnikiem spółki jawnej. Firma wygenerowała zysk, ale nie został on wypłacony żadnemu ze wspólników. Był za to rokrocznie przedmiotem opodatkowania u nich.
W styczniu 2008 r. spółka kupiła nieruchomość, która została wpisana do ewidencji środków trwałych. Zaczęła rozważać przeniesienie jej własności na wspólników w zamian za świadczenia z tytułu niewypłaconego im zysku. Podatnik zapytał, czy przekazanie wspólnikom nieruchomości należącej do spółki jawnej, jako zapłaty udziału w jej zysku, wiąże się z obowiązkami w PIT.
Fiskus nie miał wątpliwości, że tak. Jego zdaniem przeniesienie własności nieruchomości spowoduje powstanie przychodu z działalności gospodarczej (art. 14 ust 2 ustawy o PIT). Urzędnicy tłumaczyli bowiem, że w opisanym wypadku wypłacie zysku niejako towarzyszy inna czynność prawna, tj. odpłatne zbycie nieruchomości, stanowiącej środek trwały w spółce jawnej, na rzecz poszczególnych jej wspólników. Zysk z tego tytułu należy kwalifikować – proporcjonalnie do udziału wspólników w zyskach spółki – jako przychód z działalności gospodarczej.
Mężczyzna nie zgadzał się z taką wykładnią. W skardze do sądu administracyjnego podkreślał, że w momencie przeniesienia własności rzeczy i praw wspólnik nie otrzymuje żadnego rzeczywistego przysporzenia majątkowego. Dochodzi jedynie do zaspokojenia istniejącego już roszczenia o wypłatę zysku poprzez wydanie mu składnika majątku spółki osobowej.
W ocenie skarżącego dla uzyskania przez niego przysporzenia majątkowego nie jest istotne, w jakiej formie nastąpi realizacja jego roszczenia o wypłatę zysku. W tym wypadku przysporzenie majątkowe po jego stronie powstało w momencie zakończenia roku obrotowego i miało postać roszczenia o wypłatę tego zysku. Dochód podatnika z tytułu udziału w spółce osobowej podlega opodatkowaniu z chwilą zakończenia roku obrotowego. Późniejszy zaś jego transfer do wspólnika jest czynnością neutralną podatkowo.
Ta argumentacja nie przekonała sądu pierwszej instancji. Zgodził się z fiskusem, że spółka dokonała odpłatnego zbycia nieruchomości na rzecz wspólników. W jego ocenie nie ma znaczenia, czy spółka dokonuje zbycia nieruchomości w drodze sprzedaży, zamiany czy wypłaty z zysku.
Stanowisko podatnika potwierdził dopiero NSA. Prezentował pogląd, że przekazanie nieruchomości należącej do spółki jawnej na rzecz wspólników tytułem zapłaty udziału w zysku nie jest odpłatnym zbyciem środka trwałego. Nie stanowi też przychodu z działalności gospodarczej, o którym mowa w art. 14 ust. 2 ustawy o PIT. Jak podkreślił sędzia NSA Stanisław Bogucki, w takim wypadku nie można mówić o wzajemności, ekwiwalentności świadczeń.
Nie bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy okazało się orzecznictwo NSA w zakresie skutków podatkowych wypłaty z zysku w formie rzeczowej na gruncie CIT. Ze względu na tożsamość zdarzeń prawnych NSA uznał, że należy uwzględnić płynące z nich wnioski, iż podjęcie uchwały o wypłacie zysku w formie niepieniężnej nie generuje przychodu dla spółki na gruncie CIT.
