Od 1 kwietnia z problemem prawidłowego odliczania VAT muszą się mierzyć m.in. podatnicy, którzy wykorzystują ?w firmie samochody osobowe na podstawie umowy leasingu operacyjnego zawartej przed gruntowną nowelizacją przepisów. W poprzednim stanie prawnym (obowiązującym do 31 marca 2014 r.), z tytułu wykorzystania samochodu osobowego na podstawie umowy leasingu, najmu lub innej umowy o podobnym charakterze, podatnicy mogli obniżyć podatek należny jedynie o 60 proc. kwoty podatku naliczonego wynikającego z raty leasingu ?w granicach limitu 6000 zł, oczywiście jeżeli były spełnione warunki pozwalające na odliczanie podatku naliczonego. Obecnie artykuł 86a ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT przewiduje nową regułę podstawową. Zgodnie ?z nią w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego stanowi 50 proc. kwoty podatku wynikającej ?z otrzymanej faktury. Przy czym do wydatków związanych ?z pojazdami samochodowymi zalicza się m.in. wydatki z tytułu używania auta na podstawie umowy leasingu (art. 86a ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT). Jak zatem odliczać VAT z faktur leasingowych, które dokumentują świadczenie usług wynikających z umów zawartych przed 1 kwietnia 2014 r.? Czy należy do nich stosować nowe zasady odliczania podatku naliczonego czy też właściwe jest kontynuowanie dotychczasowych zasad i tym samym dalsze odliczanie podatku w granicach ustalonego poprzednio ograniczenia i limitu?
Konieczne jest wskazanie na regulacje przejściowe, czyli przepisy ustawy z 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy ?o podatku od towarów i usług. Ustalają one jednoznacznie warunki pozwalające na zachowanie uprawnienia do odliczenia 100 proc. VAT naliczonego wynikającego z umów leasingu, w stosunku do których do 31 marca 2014 r. podatnikowi przysługiwało prawo do odliczania całej kwoty podatku naliczonego. Jednocześnie nie wspominają o sytuacji podatników, którzy z tego typu umów byli uprawnieni do odliczania 60 proc. podatku ?w granicach limitu 6000 zł. Prowadzi to do wniosku, że do 31 marca podatnicy tacy powinni byli stosować przepisy dotychczasowe, natomiast poczynając od 1 kwietnia – obecne regulacje.
Podatnicy, którzy nie mają prawa odliczać 100 proc. podatku naliczonego (nie spełniają warunków pozwalających na uznanie, że samochód jest wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej), mogą odliczać 50 proc. podatku naliczonego z faktur wynikających z umów leasingu zawartych przed 1 kwietnia 2014 r. Mają takie uprawnienie także wtedy, gdy wykorzystali w poprzednim stanie prawnym całość lub część limitu odliczenia.
Obecny stan prawny uprawnia podatników do odliczenia 100 proc. podatku naliczonego z tytułu wydatków związanych z pojazdami samochodowymi wykorzystywanymi wyłącznie dla celów wykonywania działalności gospodarczej, przy czym stwierdzenie takiego właśnie wykorzystania samochodu wymaga spełnienia warunków z ustawy o VAT. Jeżeli warunki takie są spełnione, to podatnik, który z tytułu zawartej przed 1 kwietnia 2014 r. umowy leasingu odliczał jedynie 60 proc. VAT ?w granicach limitu 6000 zł, obecnie będzie mógł odliczać całą wartość podatku. I to niezależnie od tego, czy ?w poprzednim stanie prawnym wykorzystał całość czy część limitu. Pogląd ten potwierdzają opublikowane przez Ministerstwo Finansów wyjaśnienia nowych zasad odliczania VAT od wydatków związanych z samochodami. Zasady te mają zastosowanie w stosunku do pojazdów samochodowych w rozumieniu art. 2 pkt 33 ustawy o VAT, ?a zatem pojazdów samochodowych w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony.
Autor jest doradcą podatkowym
