Tak wynika z interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 14 kwietnia 2014 r. (ILPP4/443-583/13-9/ISN).

Spółka planowała powierzać wolne środki pieniężne powiązanej spółce z grupy z siedzibą w Wielkiej Brytanii. Środki te miały być powierzane jako depozyt. Spółka miała otrzymywać odsetki od tych depozytów. Tryb przekazywania depozytu i potwierdzania jego warunków został określony między stronami w ustalonej procedurze. Przekazanie środków na depozyt na wskazany brytyjski rachunek bankowy spółki z grupy miało się odbywać w informatycznym systemie zarządzania płatnościami grupy – systemie nettingowym. Możliwe jest zatem, że spółka dokona faktycznego przelewu środków ze swojego rachunku lub że dojdzie jedynie do przeksięgowana należności spółki wobec podmiotu/ów z grupy na rachunek depozytowy. Zdaniem spółki, odsetki od depozytu będące wynagrodzeniem za świadczone usługi (w zakresie depozytów) nie powinny być uwzględniane przy obliczaniu współczynnika (dalej także: WSS), o którym mowa w art. 90 ?ust. 3 ustawy o VAT, ponieważ świadczona usługa nie spełnia definicji pojęcia „sprzedaż". Alternatywnie, odsetki nie byłyby uwzględniane w kalkulacji współczynnika, ponieważ świadczona przez spółkę usługa w omawianym zakresie ma charakter pomocniczy.

Izba skarbowa przyznała rację spółce, że usługa udostępnienia środków pieniężnych ?w ramach depozytu miałaby charakter pomocniczy w stosunku do jej działalności głównej. Nie jest bowiem stałym i koniecznym źródłem dochodów spółki, stanowi tylko formę zagospodarowania wolnych środków pieniężnych.

Izba odmówiła jednak potwierdzenia prawidłowości całości stanowiska spółki. Tym samym nie zgodziła się z podatnikiem co do braku uznania odsetek z tytułu depozytów za obrót na gruncie VAT. W konsekwencji izba skarbowa uznała stanowisko spółki za nieprawidłowe.

Komentarz eksperta

Bartłomiej ?Kołodziej doradca podatkowy, ?starszy menedżer w Dziale Prawnopodatkowym PwC

Omawiana interpretacja, jakkolwiek niepotwierdzająca poprawności stanowiska podatnika, porusza istotny dla wielu podmiotów, ?w tym także spoza sektora finansowego, problem traktowania dla celów rozliczeń VAT transakcji finansowych. ?W tym przypadku chodzi o sposób kalkulacji ?tzw. współczynnika VAT. Transakcje te, tak jak ?w przypadku spółki, mogą mieć m.in. na celu lokowanie wolnych środków pieniężnych, ale może również chodzić o inne transakcje mieszczące się w zakresie art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41 ustawy ?o VAT. Zwykle obok depozytów najczęstszym sposobem „zagospodarowania" tych środków finansowych jest udzielanie pożyczek.

Trudno się nie zgodzić z komentowaną interpretacją w zakresie, w jakim organ odmawia podatnikowi prawa do wyłączenia z kalkulacji WSS wartości obrotu z tytułu usług, których miejsce świadczenia znajduje się poza terytorium kraju. Ustawodawca nie odnosi się tutaj bowiem do pojęcia „sprzedaż". Ustawa o VAT wyraźnie odwołuje się do obrotu, ?z którego tytułu podatnikowi odpowiednio przysługuje lub nie przysługuje prawo do odliczenia VAT naliczonego.

Na uwagę zasługuje jednak poruszony tutaj wątek pomocniczego, w rozumieniu art. 90 ust. 6 ustawy ?o VAT, charakteru transakcji. Pojęcie transakcji pomocniczych zostało wprowadzone do ustawy ?o VAT od 1 stycznia 2014 r. (art. 90 ust. 6 pkt 1 ustawy o VAT). Celem zmian było dostosowanie brzmienia polskich regulacji do regulacji art. 174 dyrektywy 2006/112/WE Rady z 28 listopada ?2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dyrektywa VAT). Niemniej jednak ani dyrektywa VAT, ani ustawa o VAT nie definiują pojęcia pomocniczości. Pewne wskazówki, na które również zwrócił uwagę organ w interpretacji, wynikają z orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). TSUE zwraca uwagę, ?że:

Do kryteriów tych odnoszą się także polskie ?organy podatkowe w interpretacjach indywidualnych (por. ILPP1/443-876/13-4/JSK, IPPP1/443-1327/13-2/IGo), wskazując również na czynniki takie jak wartość, liczba, częstotliwość czynności, stopień zaangażowania aktywów podatnika itd., na tle całokształtu jego działalności. Co do zasady są to więc kryteria takie jak przy transakcjach sporadycznych.

Co ciekawe, w omawianej interpretacji organ pośrednio zaakceptował stanowisko spółki ?w zakresie uznania udzielania depozytów ?za transakcje pomocnicze, z uwagi na to, że są one formą zagospodarowania wolnych środków pieniężnych/nie są elementem stałego ?i koniecznego źródła przychodów spółki. ?Można by się jednak zastanowić, czy rzeczywiście ?w przypadku, gdy depozyty zostały uznane za element instrumentu rozliczeniowego grupy (system nettingowy regulujący wzajemne należności spółek), mają one charakter incydentalny. Jak wskazał organ, „aby ocenić, ?czy czynność jest incydentalna, należy wziąć ?pod uwagę całokształt działalności podatnika". Niezależnie od konkluzji przedstawionych ?w interpretacji należałoby w takiej sytuacji ?spojrzeć z nieco innej strony na transakcje ?tego typu i zastanowić się, czy rzeczywiście podmiot umieszczający depozyt jest ?usługodawcą. Nie w każdej sytuacji tak ?bowiem jest.

Mając na uwadze powyższe oraz wydane od stycznia 2014 r. interpretacje indywidualne odnoszące się do omawianego zagadnienia, ?w przypadku tego typu transakcji finansowych należy zawsze przeprowadzić szczegółową indywidualną analizę pod kątem VAT. Ich właściwa kwalifikacja może mieć bowiem istotny wpływ na wynik finansowy poprzez wpływ na wysokość VAT naliczonego podlegającego odliczeniu przez podatnika.

—współautorką komentarza jest?Agnieszka Fedorowicz doradca podatkowy, starszy konsultant ?w Dziale Prawnopodatkowym PwC