VAT: Warto kupić komplet usług w celu zwiększenia sprzedaży

Spółka ABC prowadzi działalność w zakresie dystrybucji okien i drzwi. W ramach podsumowania sprzedaży ostatnich kilku miesięcy planuje zorganizować konferencję przedstawiającą wyniki, zaprezentować ofertę nowych produktów itp. W konferencji będzie uczestniczyć kilkudziesięciu lokalnych sprzedawców (odrębnych podmiotów gospodarczych). ABC planuje zakupić usługę organizacji konferencji ze stawką VAT 23 proc. Usługę świadczy hotel, a składają się na nią: nocleg, wyżywienie, wynajem sal konferencyjnych, zapewnienie obsługi technicznej itp. Czy z tytułu zakupu takiej usługi spółce ABC przysługuje prawo do odliczenia VAT? Czy sposób kalkulacji wynagrodzenia – usługi noclegowe X zł, usługi wyżywienia Y zł, wynajem sal konferencyjnych Z zł, ma znaczenie dla celów rozliczenia VAT? – pyta czytelniczka.

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi VAT przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (art. 86 ust. 1 ustawy o VAT). Jednocześnie w odniesieniu do nabycia usług noclegowych i gastronomicznych ustawodawca wprowadza brak prawa do odliczenia VAT ?(art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy).

Całokształt działań

Dla celów rozliczeń VAT opodatkowaniu podlegają czynności wykonywane przez podatnika (tutaj: wykonawcę kompleksowej usługi organizacji konferencji) rozumiane jako całokształt jego działań podejmowanych w celu wykonania danej transakcji, a nie odrębnie wszystkie poszczególne czynności/działania składające się na wykonanie jednego kompleksowego świadczenia. Należy zwrócić uwagę, że jedna usługa może obejmować różne działania wykonywane przez usługodawcę niezbędne do jej właściwego wykonania i nie są to odrębne usługi.

Przykład

Spółka A prowadzi działalność ?w zakresie produkcji i sprzedaży regałów biurowych. Czynność sprzedaży poszczególnych mebli ?na rzecz ostatecznych odbiorców obejmuje wiele pojedynczych czynności: wyprodukowanie towaru, jego pakowanie, usługę transportową/dostarczenie towaru do klienta, ubezpieczenie w transporcie, rozładunek ?u klienta, zobowiązania gwarancyjne itp. Dla celów VAT czynności podejmowane ?w celu wykonania dostawy towaru do klienta składają się na jedno kompleksowe świadczenie, ?tj. dostawę mebli dla nabywcy.

W naszym przypadku na zakup usługi organizacji konferencji składają się liczne czynności cząstkowe, takie jak wynajem sal konferencyjnych, usługi gastronomiczne, usługi noclegowe czy obsługa techniczna. Mają one na celu prawidłowe i zgodne z umową wykonanie usługi szkoleniowej.

Firma odliczy VAT z faktury za organizację konferencji niezależnie od elementów składowych usługi

Bez wyodrębnienia elementów składowych

Poszczególne czynności wskazane powyżej z punktu widzenia odbiorcy nie są celem samym w sobie, nie mają samodzielnego bytu ekonomicznego, a ich wydzielenie miałoby sztuczny charakter. ABC jako nabywca usługi nie byłaby zainteresowana zakupem poszczególnych elementów usługi, w sytuacji gdyby nie składały się one na usługę kompleksowej organizacji szkolenia/konferencji.

Jednocześnie z punktu widzenia przepisów o VAT nie ma znaczenia, że w skład usługi organizacji konferencji wchodzą czynności, które gdyby były kupowane osobno, nie dawałyby prawa do obniżenia podatku należnego ?o naliczony (usługi gastronomiczne, usługi hotelowe). Przedmiotem nabywanej czynności jest bowiem usługa złożona, która składa się z kilku świadczeń cząstkowych, tworząc z punktu widzenia klienta finansową (ekonomiczną) całość. Ustawa o VAT nie przewiduje w takim przypadku obowiązku wyłączenia ?z kompleksowej usługi pojedynczych czynności, co mogłoby ograniczyć prawo do odliczenia VAT.

Dodatkowym argumentem podkreślającym prawo do odliczenia VAT po stronie nabywcy jest to, że zakup usługi organizacji szkolenia po stronie klienta nie wiąże się z podziałem wynagrodzenia za poszczególne, pojedyncze usługi składające się na kompleksowe świadczenie. ABC płaci za jedną złożoną usługę, obejmującą wiele czynności faktycznych. W celu uznania danej usługi (czynności) za odrębną transakcję podlegającą opodatkowaniu VAT musi być wykazany bezpośredni związek pomiędzy wykonywaną czynnością a odpłatnością (wynagrodzeniem) z tego tytułu. Biorąc pod uwagę wykładnię Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, należy uznać, że o wykonaniu danej (konkretnej) czynności za wynagrodzeniem decyduje ścisły związek między czynnościami wykonywanymi przez usługodawcę a kwotą otrzymanego wynagrodzenia wynikającego z umowy zawartej pomiędzy stronami. W przypadku opisanym w pytaniu ABC realizuje płatność za usługę organizacji szkolenia (konferencji), a nie za poszczególne czynności wykonywane przez usługodawcę.

Wolno obniżyć

Prawo do odliczenia VAT jest jedną z podstawowych zasad podatku od wartości dodanej. Prawo to powinno być realizowane po powstaniu podatku naliczonego, przy czym dla oceny istnienia uprawnienia do odliczenia VAT ma znaczenie jedynie związek podatku naliczonego z czynnościami opodatkowanymi podejmowanymi przez podatnika. Ustawa o VAT wprowadza zasadę niezwłocznego prawa do odliczenia VAT. Zasada ta realizuje się w tym, że nabywca po nabyciu towaru lub usługi (udokumentowanym fakturą VAT) nie musi wstrzymywać odliczenia do momentu, gdy zakupione czynności zostaną odsprzedane lub efektywnie wykorzystane na cele prowadzonej działalności.

Dla skorzystania z prawa do odliczenia VAT niezbędne jest jedynie, żeby z okoliczności nabycia towaru (usługi) wynikało, że celem zakupu jest wykorzystanie go w prowadzonej działalności opodatkowanej VAT. Wyłącznie zmiana przeznaczenia nabycia zakupionych świadczeń (na cele działalności zwolnionej z VAT lub pozostającej poza zakresem przedmiotowym opodatkowania) mogłaby skutkować ograniczeniem w odliczeniu VAT.

W związku z nabyciem usługi organizacji konferencji spółce ABC przysługuje zatem pełne prawo do odliczenia VAT. Usługi gastronomiczne ?i noclegowe są w tym przypadku integralną częścią usługi ?i nie wpływają na ograniczenie prawa do odliczenia podatku.

Z chwilą wykonania

Zgodnie z ogólnymi zasadami, prawo do odliczenia VAT powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy (art. 86 ust. 10 ustawy o VAT). Dla usług organizacji konferencji ustawodawca nie wprowadził szczególnych zasad powstania obowiązku podatkowego. Obowiązek podatkowy powstaje zatem z chwilą wykonania usługi (względnie zakończenia okresu rozliczeniowego – jeżeli usługi są rozliczane ?w okresach rozliczeniowych). Od 2014 r. data wystawienia faktury VAT przez wykonawcę usługi nie determinuje momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT. Faktury mogą być wystawiane przed wykonaniem czynności oraz nie później niż do 15. dnia następnego miesiąca. Należy przy tym podkreślić, że prawo do odliczenia podatku powstaje nie wcześniej niż w okresie rozliczeniowym, w którym podatnik (tutaj: ABC) otrzyma fakturę dokumentującą zakup.

Przykład

Spółka B nabyła usługę organizacji konferencji opodatkowaną 23 proc. VAT. Usługa została wykonana ?od 23 do 27 lutego 2014 r. ?Faktura VAT wpłynęła do spółki ?7 marca 2014. Obowiązek podatkowy w VAT powstał ?w dniu wykonania usługi, ?czyli 27 lutego. Prawo do odliczenia VAT powstało w lutym 2014 r., ?przy czym w związku z tym, ?że tym faktura wpłynęła w marcu 2014 r., dopiero w tym okresie B może wykazać kwotę VAT ?do odliczenia (wcześniej ?nie dysponowała fakturą dokumentującą nabycie usług).

Autor jest doradcą podatkowym

Fiskus o usługach kompleksowych

Prezentowane w artykule stanowisko potwierdzają interpretacje organów podatkowych:

- interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 18 stycznia 2012 r. (ILPP2/443-1472/11-3/MR):

„(...) jeżeli nabyta usługa obiektywnie tworzy – w aspekcie gospodarczym – jedną całość, której rozdzielenie miałoby sztuczny charakter, to na podstawie przepisów art. 86 ust. 1 i 2 ustawy wnioskodawcy przysługuje prawo do obniżenia podatku należnego ?o podatek naliczony wskazany w fakturach dokumentujących ?jej wykonanie, o ile nie zachodzą przesłanki wykluczające to prawo określone w art. 88 ustawy oraz faktycznie – jak podano ?we wniosku – organizacja przedmiotowych spotkań dla ?pracowników przekłada się na wzrost wydajności personelu ?i przez to spółki, co z kolei wypływa na zwiększenie jej przychodów wynikających ze sprzedaży opodatkowanej VAT. Podkreślenia wymaga fakt, że w świetle powołanego art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy ?podatek naliczony z tytułu nabycia usług noclegowych i gastronomicznych – co do zasady – nie podlega odliczeniu. Powyższe ograniczenie nie ma jednak zastosowania w sytuacji, ?gdy przedmiotem zakupu jest kompleksowa usługa organizacji spotkań dla pracowników, czyli co do istoty jedna usługa, ?na którą składają się poszczególne elementy, w tym usługi ?gastronomiczne. (...) Mając powyższe na uwadze, wnioskodawca będzie mógł skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturze VAT wystawionej przez organizatora, dokumentującej nabycie kompleksowej usługi organizacji spotkań ?dla pracowników spółki niezależnie od rozmiaru rodzajów ?elementów kosztowych/składowych wchodzących w skład kompleksowej usługi świadczonej przez organizatora, ?w tym w szczególności gastronomii czy noclegów, a także ?w przypadku gdy w trakcie trwania omawianych spotkań?i wydarzeń/imprez o charakterze szkoleniowym, informacyjnym ?lub integracyjnym zapewniony będzie dodatkowo pewien element rozrywkowy w postaci np. programu artystycznego, w takim ?zakresie, w jakim poniesione wydatki będą związane ?z wykonywanymi z tytułu prowadzonej przez niego działalności czynnościami opodatkowanymi".

- interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 30 listopada 2010 r. (ITPP1/443-892/10/AT):

„(...) Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, ?że spółka, prowadząc działalność polegającą na produkcji stolarki okiennej, w związku z planowanym wprowadzeniem na rynek ?nowej oferty stolarki okiennej zamierza zorganizować dla swoich kontrahentów – dealerów – specjalną ofertę, podczas której zaprezentowane zostaną nowe produkty spółki, w tym ich właściwości, zastosowanie oraz sposób montażu. Konferencja będzie zorganizowana przez podmiot zewnętrzny (pensjonat lub hotel), ?który zapewni: sale wykładowe, miejsce na postawienia stoiska firmowego spółki, wyżywienie i nocleg dla uczestników konferencji oraz inne wydatki związane z uczestnictwem kontrahentów ?w konferencji. Spółka zapewni też osoby prowadzące konferencję (wybrani pracownicy spółki) oraz materiały reklamowe. Biorąc ?pod uwagę przedstawione we wniosku okoliczności sprawy ?oraz powołane przepisy, stwierdzić należy, że skoro wydatki ?związane z organizacją opisanej we wniosku konferencji ?dotyczą nabycia przez spółkę usługi, w ramach której zapewnione zostaną: sale wykładowe, miejsce na postawienie stoiska ?firmowego, wyżywienie i nocleg dla uczestników konferencji ?oraz inne wydatki związane z uczestnictwem kontrahentów ?w konferencji i konferencja ta związana będzie z działalnością opodatkowaną spółki, a usługa ta udokumentowana fakturą ?bądź fakturami VAT, dokumentującymi nabycie usługi kompleksowej, nie zaś usług noclegowych i gastronomicznych (art. 88 ust. 1 ?pkt 4 ustawy), to spółce przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego ?z tych (otrzymanych) faktur w zakresie, o którym mowa ?w powołanym art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów ?i usług, o ile nie wystąpią inne okoliczności wskazane ?w przepisie art. 88 tej ustawy".