Koszty „opłaty śmieciowej” są elementem kalkulacyjnym czynszu

Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 3 lutego ?2014 r. (I SA/Wr 14/14).

Spółka planuje zakupić nieruchomość, którą następnie ma zamiar wynajmować podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą i wytwarzającym odpady. Wysokość comiesięcznej opłaty śmieciowej zależy od uchwały rady gminy. Najemcy będą deklarować spółce wszelkie dane niezbędne do ustalenia opłaty oraz częstotliwość wywozu odpadów. Wysokość „opłaty śmieciowej", która zostanie nałożona na spółkę, będzie uzależniona od charakteru i rozmiaru działalności prowadzonej przez najemców. W związku z tym spółka prosi o potwierdzenie, że opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi (tzw. opłata śmieciowa) niestanowiąca elementu kalkulacji ceny z tytułu usługi najmu, która powstanie ?w sposób bezpośrednio zależny od usługobiorcy (najemcy), nie będzie elementem podstawy opodatkowania zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT.

Zdaniem spółki „opłata śmieciowa" nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT, ponieważ jej uiszczenie nie będzie warunkować wykonania usługi podlegającej opodatkowaniu tym podatkiem (usługi najmu). Nie jest ona elementem kalkulacji kosztów usługi i nie będzie wchodzić w skład kwoty należnej z tytułu najmu od nabywcy usługi. Dlatego nie będzie stanowić obrotu.

Organ uznał, że w analizowanej sprawie przedmiotem świadczenia na rzecz najemcy jest usługa główna, tj. wynajem nieruchomości, a koszty dodatkowe, ?w tym opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi, są elementem usług pomocniczych do tej usługi. Pobierana przez spółkę „opłata śmieciowa" będzie podlegała opodatkowaniu VAT na takich samych zasadach jak usługa najmu. ?W skardze do WSA spółka powtórzyła argumentację z wniosku o interpretację.

Sąd oddalił skargę, uznając, że organ miał rację, twierdząc, że koszty związane z opłatą za śmieci są związane z czynszem i stanowią wraz z nim obrót. Zobowiązanym do zapłacenia opłaty jest właściciel nieruchomości, a nie najemca, który jest jedynie wytwórcą odpadów. Koszty opłaty są elementem kalkulacyjnym czynszu. Stawka VAT w takiej sytuacji wynosi 23 proc. dla lokali użytkowych, odnośnie zaś do lokali mieszkalnych należy zastosować zwolnienie.

— Marta Barczuk, współpracowniczka Zespołu Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte

Komentarz eksperta

Sylwia ?Adamczyk doradca podatkowy, menedżer ?w warszawskim biurze Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o.

W praktyce organów podatkowych przeważa stanowisko, że refakturowanie kosztów mediów powinno być opodatkowane stawką właściwą dla usługi najmu. Taki pogląd został wyrażony m.in. w interpretacjach Izby Skarbowej w Warszawie z 7 października 2013 r. (IPPP1/443-667/13-5/EK), Izby Skarbowej w Łodzi z 18 kwietnia 2013 r. (IPTPP4/443-12/13-6/UNR), a także Izby Skarbowej w Poznaniu z 20 września 2011 r. (ILPP1/443-888/11-4/MS).

W wydawanych interpretacjach organy podkreślają, że przy odpowiedzi na pytanie, czy mamy do czynienia z usługą kompleksową czy też z kilkoma odrębnymi świadczeniami, istotne znaczenie ma to, czy najemca zawarł odrębną umowę ?z dostawcą mediów. W przypadku braku takiej umowy, zdaniem organów, wydatki za media stanowią wraz z czynszem obrót z tytułu świadczenia usług najmu. Organy stoją na stanowisku, że najem jest usługą złożoną z różnych świadczeń, prowadzących do realizacji określonego celu, ?tzn. najmu nieruchomości. Świadczenia ?te mają charakter pomocniczy do usługi głównej (usługi najmu) i są z nią nierozerwalnie związane, jako konieczne ?do korzystania z lokalu. Usługa pomocnicza, taka jak np. zapewnienie odprowadzania ścieków, nie jest bowiem celem samym w sobie, lecz jest środkiem do pełnego zrealizowania lub wykorzystania usługi zasadniczej.

Jednocześnie, zdaniem organów, na takie stanowisko nie ma wpływu okoliczność, ?czy zwracane wynajmującemu przez najemcę kwoty zostały włączone do czynszu i są jego elementem kalkulacyjnym, czy też są ?z czynszu wyodrębnione. Niezależnie bowiem od tego w przypadku braku odrębnej umowy zwracane kwoty są należnościami obciążającymi najemcę, gdyż jest to zobowiązanie cywilnoprawne, wynikające z ustaleń zawartych między stronami umowy. Należy je więc traktować jako należność otrzymaną ?z tytułu odpłatnego świadczenia usługi najmu.

Stanowisko to co do zasady nie było akceptowane przez sądy administracyjne (przykładem są chociażby: wyrok NSA ?z 31 maja 2011 r., I FSK 740/10, wyrok WSA ?w Łodzi z 20 marca 2013 r., I SA/Łd 137/13, czy wyrok WSA w Warszawie z 17 lipca ?2012 r., III SA/Wa 2677/11). Sądy wskazywały, że sposób opodatkowania mediów przy najmie powinien być uzależniony od postanowień zawartych w umowie najmu. Podobnie wypowiedział się TSUE, który w orzeczeniu w sprawie C-392/11 uznał, że rozliczenie VAT przy usłudze najmu powinno uwzględniać okoliczności konkretnego przypadku, dla oceny których pomocna może się okazać umowa łącząca strony.

Komentowany wyrok WSA we Wrocławiu nie wpisuje się w pozytywną dla podatników linię rozstrzygnięć sądów administracyjnych. WSA potwierdził bowiem w całości prawidłowość stanowiska organu, uznając, że koszty opłaty śmieciowej są związane z czynszem ?i stanowią wraz z nim obrót z tytułu umowy najmu. W tej sytuacji istnieje ryzyko, że w tego typu sprawach pozytywne rozstrzygnięcie będzie można uzyskać dopiero przed NSA.