VAT przy leasingu auta z kratką

Na początku warto sprecyzować, co oznacza używane w języku potocznym sformułowanie „samochód ?z kratką". Jest to samochód z homologacją ciężarową ?i ładownością wynoszącą 500 kg lub więcej. W praktyce najczęściej są to pojazdy z typowo osobowym nadwoziem typu kombi lub hatchback z dwoma rzędami siedzeń.

Tak było w 2013 r.

Przed 1 stycznia 2014 r. czytelnik prawidłowo odliczał VAT zawarty w ratach leasingowych. Ma również rację, twierdząc, że wówczas nie przysługiwało mu prawo do obniżania VAT należnego ?o podatek naliczony wynikający z faktur za paliwo. Wynika to z przepisów przejściowych ustawy z 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy ?o podatku od towarów ?i usług oraz ustawy o transporcie drogowym (DzU ?nr 247, poz. 1652 ze zm.). Zgodnie z art. 3 ust. 1 tej ustawy w okresie od jej wejścia w życie do 31 grudnia 2013 r., w przypadku nabycia samochodów osobowych oraz innych pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 ustawy o VAT, stanowi 60 proc.:

Wyjątki od tej zasady były określone w ust. 2 tego przepisu, ale żaden z nich nie obejmował samochodu opisanego w pytaniu.

Z kolei zakaz odliczania VAT zawartego w cenie paliwa wynikał z art. 4 ww. ustawy z 16 grudnia 2010 r.

Jak jest obecnie...

W pierwszym kwartale 2014 r. do opisanego w pytaniu samochodu nie mają zastosowania żadne ograniczenia w odliczaniu VAT (zarówno od rat leasingowych, jak ?i od paliwa).

Zgodnie z obecnym brzmieniem art. 86a ust. 1 ?w przypadku nabycia:

1) ?samochodów osobowych,

2) ?innych niż samochody osobowe pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony

– kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 ustawy o VAT, stanowi 60 proc. kwoty podatku określonej w fakturze – nie więcej jednak niż 6000 zł. Takie samo ograniczenie obowiązuje w przypadku kwoty podatku należnego ?z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia takich samochodów lub kwoty podatku należnego od dostawy, dla której podatnikiem jest ich nabywca.

Od tej reguły są jednak wyjątki. Jeden z nich obejmuje tzw. samochody ?z kratką. Wynika to z art. 86a ust. 2 pkt 6 lit. c ustawy o VAT. Przepis ten mówi, że ograniczenia w odliczaniu VAT nie dotyczą nabycia pojazdów samochodowych z homologacją inną niż osobowa, jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 500 kg (ten limit obowiązuje, gdy liczba siedzeń łącznie ?z miejscem dla kierowcy wynosi trzy lub więcej – tak jak w przypadku auta opisanego w pytaniu).

Artykuł 86a ust. 8 ustawy o VAT, który ogranicza możliwość odliczania VAT z faktur za leasing samochodu, odwołuje się do ust. 1 tego artykułu. Wynika z niego, że jeśli przy zakupie określonego pojazdu przedsiębiorca ma prawo w całości obniżyć VAT należny o naliczony, to takie uprawnienie przysługuje również przy leasingu.

Również zakaz odliczania VAT od paliwa dotyczy tylko pojazdów samochodowych, przy nabyciu których zastosowanie mają ograniczenia ?w odliczaniu VAT (60 proc. podatku naliczonego, ale nie więcej niż 6000 zł). Tak stanowi art. 88a ustawy o VAT.

W konsekwencji w pierwszym kwartale 2014 r. czytelnik odlicza cały VAT z rat leasingowych. Przysługuje mu również prawo do odliczenia podatku wynikającego ?z faktur dokumentujących zakup paliwa.

...a jak będzie ?po 31 marca

Od 1 kwietnia 2014 r. czytelnik będzie mógł odliczać połowę VAT zawartego ?w cenie paliwa. Jest to konsekwencją nowego brzmienia art. 86a ust. 1 ustawy ?o VAT. Wprowadza on generalną zasadę, że w przypadku wydatków związanych ?z pojazdami samochodowymi kwotę podatku naliczonego, o której mowa w art. 86 ust. 2 ustawy o VAT, stanowi 50 proc. kwoty podatku wynikającej z faktury otrzymanej przez podatnika (lub podatku należnego, gdy podatnikiem jest nabywca towarów lub usług). Co istotne, od 1 kwietnia ustawodawca wprowadził definicję pojazdu samochodowego dla potrzeb podatku od towarów ?i usług. Jest to pojazd samochodowy w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony. Niewątpliwie jest więc nim m.in. tzw. samochód z kratką.

W art. 86a ust. 2 ustawy ?o VAT w brzmieniu obowiązującym od 1 kwietnia sprecyzowane zostało, co należy rozumieć pod pojęciem wydatków związanych z pojazdami samochodowymi, ?o których mowa w ust. 1 (czyli podlegających ograniczeniom). Będą to wydatki dotyczące:

1) ?nabycia, importu lub wytworzenia tych pojazdów oraz nabycia lub importu ich części składowych;

2) ?używania tych pojazdów na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze, związanej z tą umową, inne niż wymienione w pkt 3;

3) ?nabycia lub importu paliw silnikowych, oleju napędowego i gazu, wykorzystywanych do napędu tych pojazdów, usług naprawy lub konserwacji tych pojazdów oraz innych towarów i usług związanych z eksploatacją lub używaniem tych pojazdów.

Dwa wyjątki

Ustawodawca przewiduje dwa rodzaje wyjątków, kiedy to do pojazdu samochodowego nie będą stosowane ograniczenia w odliczaniu VAT. Pierwsze dotyczą sytuacji, gdy konstrukcja samochodu ogranicza możliwość używania go do celów innych niż działalność gospodarcza. Pojazdy takie będą wymienione w przepisach. Wyjątek ten nie obejmuje samochodów z kratką, ponieważ ich funkcjonalność zbliżona jest do zwykłych aut osobowych.

Drugi wyjątek to sytuacja, gdy sposób wykorzystywania samochodu przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania wyklucza użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą. W tym przypadku trzeba prowadzić bardzo szczegółową ewidencję przebiegu. Z uzasadnienia do projektu ustawy ?z 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (która wprowadza zmiany wchodzące ?w życie 1 kwietnia) wynika, że zdaniem MF jednoosobowe firmy nie mogą powoływać się na ten wyjątek.

Konieczna rejestracja umowy

Oznacza to, że co do zasady czytelnik od 1 kwietnia powinien odliczać połowę VAT zawartego w ratach leasingowych oraz w cenie paliwa. Przepisy przejściowe wskazują jednak, że jego sytuacja będzie lepsza ?i ograniczenia nie będą dotyczyły rat leasingowych. Wynika to z art. 13 ustawy ?z 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw >patrz ramka. Warunkiem pełnego odliczania VAT z rat leasingowych będzie jednak zarejestrowanie umowy w urzędzie skarbowym.

Warto również podkreślić, że w stosunku do samochodów z kratką nie będzie miał zastosowania całkowity zakaz odliczania VAT zawartego w cenie paliwa, który został czasowo wprowadzony na podstawie art. 12 ustawy z 7 lutego 2014 r. ?o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw >patrz ramka.

Autor?jest doradcą podatkowym

Leasing na dotychczasowych zasadach

Zgodnie z art. 13 ustawy z 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy ?o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, ?w przypadku pojazdów samochodowych będących ?przedmiotem umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy (1 kwietnia), w stosunku do których na dzień poprzedzający dzień wejścia w życie niniejszej ustawy (31 marca) kwotę podatku naliczonego stanowiła ?cała kwota podatku od towarów i usług wykazanego ?na fakturze, nie stosuje się przepisu art. 86a ust. 1 ustawy ?o VAT, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, w odniesieniu do wydatków, o których mowa w art. 86a ust. 2 pkt 2 tej ustawy (raty leasingowe, czynsz najmu itp.), w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.

Zasada ta ma zastosowanie w odniesieniu do umów, ?o których mowa w tym przepisie:

1) ?bez uwzględnienia zmian umowy dokonywanych od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy oraz

2) ?pod warunkiem że:

a) ?pojazdy samochodowe będące przedmiotem tych umów zostały wydane podatnikowi przed dniem wejścia ?w życie niniejszej ustawy,

b) ?umowa została zarejestrowana przez podatnika ?dokonującego odliczenia u właściwego dla niego ?naczelnika urzędu skarbowego najpóźniej w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Kto w ogóle nie odliczy VAT z faktur za paliwo

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika do 30 czerwca 2015 r. paliw silnikowych, oleju napędowego oraz gazu, wykorzystywanych ?do napędu:

1) samochodów osobowych;

2) innych niż samochody osobowe pojazdów samochodowych ?o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, ?w których liczba miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem dla kierowcy wynosi:

a) 1 – jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 425 kg,

b) 2 – jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza niż 493 kg,

c) 3 lub więcej – jeżeli dopuszczalna ładowność jest mniejsza ?niż 500 kg.

Ustęp 2 tego przepisu wskazuje, że nie dotyczy on pojazdów samochodowych, które są wykorzystywane przez podatnika wyłącznie do działalności gospodarczej.

WNIOSEK

Jeśli czytelnik zarejestruje umowę leasingu w urzędzie skarbowym i nie będzie dokonywał w niej zmian, to nie będą dotyczyć go ograniczenia w odliczaniu VAT zawartego w ratach leasingowych. Natomiast z faktur za paliwo od 1 kwietnia będzie mógł odliczać tylko połowę podatku naliczonego. Takie ograniczenie będzie dotyczyć również pozostałych wydatków związanych z eksploatacją samochodu (naprawy, przeglądy, myjnia).