- Prowadzę jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie handlu. Podatek dochodowy rozliczam na podstawie księgi przychodów i rozchodów (kpir). Jestem czynnym podatnikiem VAT. ?W styczniu 2014 r. kupiłem od spółki z o.o. używany samochód kombi z kratką (o ładowności 505 kg i z homologacją ciężarową). Cena netto wyniosła 30 tys. zł, a VAT 6900 zł (sprzedawca udokumentował sprzedaż fakturą). Czy mogę odliczyć cały VAT? W jaki sposób ustalić wartość początkową samochodu? Czy samochód może zostać jednorazowo zamortyzowany (roczne obroty mojej firmy nie przekraczają 800 tys. zł) i jak ująć w księdze taki odpis?

– pyta czytelnik.

Zgodnie z art. 86a ust. 1 ustawy ?o VAT w przypadku nabycia:

1) samochodów osobowych,

2) innych niż samochody osobowe pojazdów samochodowych o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony,

– ?kwotę podatku naliczonego, ?o której mowa w art. 86 ust. 2, stanowi 60 proc. kwoty podatku określonej w fakturze lub kwoty podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub kwoty podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca – nie więcej jednak niż 6000 zł.

Artykuł 86a ust. 2 wskazuje jednak przypadki, kiedy do samochodów innych niż osobowe powyższe ograniczenia nie mają zastosowania. W punkcie 6 wskazano, że jednym z takich wyjątków są pojazdy samochodowe, w których liczba miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem dla kierowcy wynosi:

- ?1 – jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 425 kg,

- ?2 – jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 493 kg,

- ?3 lub więcej – jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 500 kg.

Opisany w pytaniu samochód spełnia ostatni z tych punktów. Liczba miejsc wynosi bowiem 4 lub 5 (jest to kombi z kratką), jego ładowność przekracza 500 kg i nie jest to samochód osobowy (posiada homologację ciężarową). Oznacza to, że nie obejmują go ograniczenia w odliczaniu. W konsekwencji czytelnik może odliczyć cały VAT wynikający z faktury wystawionej przez sprzedawcę, czyli 6900 zł.

Wartość początkowa samochodu jest zatem równa jego cenie netto ?i wynosi 30 000 zł.

211 tys. zł wynosi limit jednorazowej amortyzacji na 2014 r.

Czytelnik może zaliczyć ją do kosztów jednorazowo, wykorzystując przepisy o jednorazowej amortyzacji. Z art. 22k ust. 6 ustawy o PIT wynika, że mali podatnicy >patrz ramka mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3–8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych, ?w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty ?50 000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych.

Od 1 stycznia 2014 r. zmieniła się definicja samochodu osobowego stosowana dla potrzeb podatku dochodowego. Obecnie obejmuje ona również tzw. samochody z kratką, co wynika z art. 5a ust. 19a lit. f ustawy ?o PIT >patrz ramka.

Zgodnie z rozporządzeniem ministra finansów z 26 sierpnia 2003 r. ?w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (DzU nr 152, poz. 1475 ze zm.) amortyzacja ujmowana jest w kolumnie 13 „Pozostałe wydatki". Dotyczy to zarówno odpisów obliczanych na zasadach ogólnych, jak i odpisów jednorazowych.

Kto jest małym podatnikiem

Zgodnie z art. 5a pkt 20 ustawy o PIT mały podatnik to podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro; przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł. Na 2014 r. limit ten wynosi 5 068 000 zł.

Samochód osobowy według ustawy o PIT

Zgodnie z art. 5a pkt 19a ustawy o PIT, ilekroć jest w niej mowa o samochodzie osobowym, oznacza to pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą, z wyjątkiem:

a) pojazdu samochodowego mającego jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą, klasyfikowanego na podstawie przepisów prawa o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van,

b) pojazdu samochodowego mającego więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone są od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u którego długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50 proc. długości pojazdu; dla obliczenia proporcji, o której mowa w zdaniu poprzednim, długość pojazdu stanowi odległość pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a tylną krawędzią podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona w linii poziomej wzdłuż pojazdu pomiędzy dolną krawędzią przedniej szyby pojazdu a punktem wyprowadzonym w pionie od tylnej krawędzi podłogi części pojazdu przeznaczonej do przewozu ładunków,

c) pojazdu samochodowego, który ma otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków,

d) pojazdu samochodowego, który posiada kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu,

e) pojazdu samochodowego będącego pojazdem specjalnym – jeżeli ?z dokumentów wydanych zgodnie z przepisami prawa o ruchu drogowym lub z innych dokumentów określonych w przepisach wydanych na podstawie ?art. 86a ust. 10 ustawy o VAT, wynika, że jest to pojazd specjalny,

f) pojazdu samochodowego innego niż wymieniony w lit. a-e, w którym liczba miejsc (siedzeń) łącznie z miejscem dla kierowcy wynosi:

- 1 – jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 425 kg,

- 2 – jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 493 kg,

- 3 lub więcej – jeżeli dopuszczalna ładowność jest równa lub większa niż 500 kg.