Jedną z czynności podlegających opodatkowaniu VAT jest wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT).

Trzy warunki...

Do wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (dalej: WNT) dochodzi, co do zasady, jeżeli łącznie spełnione są trzy warunki określone w art. 9 ust. 1 i 2 ustawy o VAT:

1) doszło do nabycia prawa do rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy, nabywcę towarów lub na ich rzecz,

2) nabywcą towarów jest podatnik, a nabywane towary mają służyć działalności gospodarczej podatnika,

3) dokonujący dostawy towarów jest podatnikiem.

...muszą być spełnione

Drugi oraz trzeci z wymienionych warunków są w przedstawionej sytuacji spełnione. Nie jest natomiast spełniony pierwszy warunek. Istnienie tego warunku oznacza bowiem, że nie stanowią WNT zakupy towarów, które:

1) nie są w wyniku dokonanej dostawy nigdzie wysyłane ani transportowane, oraz

2) w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane do miejsca znajdującego się na terytorium państwa członkowskiego rozpoczęcia wysyłki lub transportu, oraz

3) w wyniku dokonanej dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa trzeciego.

Nie było żadnej wysyłki

W naszym przypadku ma miejsce pierwsza ze wskazanych sytuacji, tj. nabyta opona samochodowa nie została w wyniku dokonanej dostawy nigdzie wysłana ani transportowana (gdyż została od razu zamontowana w pojeździe). A zatem w przedstawionej sytuacji w związku z nabyciem opony na terenie Niemiec nie doszło do WNT.

Pewne wątpliwości budzi to, że za podlegające opodatkowaniu WNT rozumie się również przemieszczenie towarów przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz, należących do tego podatnika, z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju na terytorium kraju, jeżeli towary te zostały przez tego podatnika na terytorium tego innego państwa członkowskiego w ramach prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa wytworzone, wydobyte, nabyte, w tym również w ramach WNT, albo zaimportowane, i towary te mają służyć działalności gospodarczej podatnika (art. 11 ust. 1 ustawy o VAT). Pojawia się w związku z tym pytanie, czy do WNT nie dochodzi przypadkiem w związku z powrotem do Polski TIR-a z zamontowaną, nabytą w Niemczech oponą.

Tak jak paliwo w baku

Odpowiedź na to pytanie brzmi: nie dochodzi. Z chwilą zamontowania opona stała się bowiem częścią składową TIR-a, a w konsekwencji straciła przymiot samodzielnego towaru. Nie mogła ona zatem zostać przemieszczona z terytorium innego państwa członkowskiego do Polski.

Jest to sytuacja podobna do przypadku zakupu w innym państwie członkowskim paliwa zatankowanego do baku pojazdu samochodowego, a następnie przyjazdu z tym nabytym paliwem do Polski. W przypadkach takich nie dochodzi do wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów, co potwierdzają organy podatkowe. Jak czytamy w interpretacji Izby Skarbowej w Poznaniu z 22 listopada 2007 r. (ILPP2/443-14/07-2/GZ): „zakupione przez zainteresowanego paliwo jest zużywane w całości lub części poza terytorium kraju (nie jest ono wysyłane ani transportowane) – nie spełnia w związku z tym pierwszego z ww. warunków. Dlatego też w omawianym przypadku mamy do czynienia z czynnością niepodlegającą opodatkowaniu na terytorium Polski, a nie z transakcją wewnątrzwspólnotowego nabycia paliwa. U podatnika, w tym zakresie, nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług".

A zatem w przedstawionej sytuacji nie doszło do wewnątrzwspólnotowego nabycia opony. Odpowiednie zastosowanie ma zatem interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 30 sierpnia 2010 r. (ITPP2/443-554/10/AF), w której czytamy, że „z treści złożonego wniosku wynika, że prowadzi Pan działalność gospodarczą w zakresie usług transportu drogowego. Usługi te świadczone są tylko na terenie krajów Unii Europejskiej, tj. Belgii, Francji, Holandii. Na terenie tych krajów dokonuje Pan bieżących napraw i remontów samochodów, co potwierdzone jest fakturami wystawionymi przez tamtejsze firmy. Części zamienne były montowane w samochodach poza granicami Polski i po zakupie nie były przywożone do kraju w celu magazynowania (nie przekraczały granicy RP). Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że opisane transakcje nabycia części zamiennych, montowanych w samochodach ciężarowych na terytorium państw członkowskich innych niż Polska, nie są dostawą wraz z montażem i nie stanowią wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, gdyż nie następuje przemieszczenie pomiędzy państwami członkowskimi Wspólnoty, a miejscem dostawy jest terytorium państw, gdzie nastąpiło nabycie".

Decydujące jest miejsce instalacji

Na marginesie dodać należy, że inaczej miałaby się rzecz, gdyby nabyta w Niemczech opona została zamontowana dopiero po powrocie do Polski. Wówczas należałoby uznać, że doszło do wewnątrzwspólnotowego nabycia tej opony (rozliczanego na zasadach ogólnych obowiązujących dla WNT). Stałoby się tak, mimo że zakup opony został udokumentowany fakturą z niemieckim podatkiem. Opodatkowanie VAT-em nakładanym przez inne państwo członkowskie dostawy towarów nie wyłącza występowania wewnątrzwspólnotowych nabyć towarów w Polsce. Wpływa natomiast najczęściej na wysokość podatku z tytułu tych WNT, gdyż najczęściej podstawa opodatkowania tych nabyć obejmuje zagraniczny VAT naliczony przez dostawcę.

Autor jest doradcą podatkowym i autorem komentarza do ustawy o VAT