Podatnicy mogą obniżać lub podwyższać stawkę amortyzacyjną, na warunkach określonych w art. 16i ustawy o CIT lub art. 22i ustawy o PIT, także w stosunku do samochodów osobowych umarzanych metodą liniową.

Stosując takie zabiegi w przypadku samochodów osobowych, których wartość początkowa przekracza 20 000 euro, trzeba mieć na uwadze, że nie cały odpis amortyzacyjny będzie kosztem uzyskania przychodów.

Lepsze auto z ograniczeniami

Odpisy z tytułu zużycia samochodu osobowego, dokonywane według zasad określonych w art. 16a–16m ustawy o CIT lub w art. 22a–22o ustawy o PIT, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość 20 000 euro nie są kosztami uzyskania przychodów. Walutę przelicza się na złote według kursu średniego euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia przekazania samochodu do używania (art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT i art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT).

Oznacza to, że podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne w części ustalonej od wartości samochodu nieprzewyższającej równowartości 20 000 euro. Musi więc ustalić, jaka część każdego odpisu amortyzacyjnego dotyczy wartości samochodu nieprzekraczającej limitu i tylko tę część zaliczyć do kosztów podatkowych.

Pozostała część odpisu, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT lub art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, nie jest kosztem uzyskania przychodów (tak wyrok NSA z 13 lipca 2010 r., II FSK 551/10; interpretacja Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 8 marca 2011 r., ITPB3/423-672/10/PST; interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 27 sierpnia 2010 r., IPPB3/423-460/10-2/JG).

Każdy z osobna

Omawiane wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów odnosi się do każdorazowego odpisu amortyzacyjnego dokonywanego przez podatnika (tj. dokonywanego za miesiąc, kwartał lub rok), a nie do ich sumy.

Podatnik nie może zatem dokonywać odpisów amortyzacyjnych od samochodów osobowych w taki sposób, że odpisy amortyzacyjne będą w całości ujmowane w kosztach podatkowych aż do chwili, gdy zrównają się z przeliczoną na złote kwotą 20 000 euro, po czym następnie dokonywane odpisy amortyzacyjne nie będą uznawane za koszty uzyskania przychodów.

Taka wykładnia art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT i art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT byłaby możliwa i prawidłowa jedynie w przypadku, gdyby w tych przepisach ustawodawca nie użył zwrotu „w części ustalonej" (tak interpretacja Izby Skarbowej w Warszawie z 13 września 2010 r., IPPB3/423-459/10-2/JG; interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 26 maja 2009 r., ILPB3/423-181/09-3/MC).

Przykład

ABC Sp. z o.o. nabyła w czerwcu 2013 r. samochód osobowy. Został on oddany do używania 5 lipca 2013 r. Wartość początkowa samochodu wyniosła 107 060 zł. Równowartość kwoty 20 000 euro obliczona na dzień oddania samochodu osobowego do używania wyniosła 85 648 zł. (średni kurs NBP z 5 lipca 2013 r. wynosił 4,2824 zł/euro).

Wartość początkowa nabytego samochodu osobowego jest wyższa niż równowartość w złotych 20 000 euro, a w konsekwencji część każdego odpisu amortyzacyjnego dokonanego od nadwyżki ponad równowartość 20 000 euro nie będzie dla spółki ABC kosztem uzyskania przychodu. Nadwyżka ta wyniesie łącznie 21 412 zł (107 060 zł – 85 648 zł).

Spółka ABC wybrała liniową metodę amortyzacji tego samochodu. Zastanawia się jednak, czy samochód amortyzować z zastosowaniem:

- ustawowej 20-proc. stawki amortyzacyjnej,

- podwyższonej, 28-proc,. stawki amortyzacyjnej (podwyższonej o współczynnik 1,4, gdyż samochód będzie używany bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych),

- obniżonej, 10-proc. stawki amortyzacyjnej (spółka ABC poniosła w trakcie 2013 r. duże nakłady inwestycyjne i boi się wygenerować zbyt dużą stratę podatkową, z której odliczeniem może mieć problem w latach następnych).

Spółka będzie dokonywać odpisów amortyzacyjnych za okresy miesięczne, począwszy od sierpnia 2013 r. Wysokość miesięcznego odpisu amortyzacyjnego, w tym uznawanego za koszt uzyskania przychodów, w zależności od wysokości przyjętej stawki amortyzacyjnej, obrazuje tabela.

Uwaga!

Wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów części dokonanego odpisu amortyzacyjnego, powyżej 20 000 euro dotyczy samochodów osobowych

(tak interpretacja Izby Skarbowej w Poznaniu z 8 października 2009 r., ILPB1/415-783/09-4/AG).

W latach 2011 – 2013 r. samochód osobowy definiują przepisy art. 7 ustawy z 15 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw. Z pewnymi wyjątkami jest nim pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, konstrukcyjnie przeznaczony do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą.

NIE ZAWSZE OBOWIĄZUJE STAWKA Z WYKAZU

Odpisów amortyzacyjnych od środków trwałych, z zastrzeżeniem art. 16j–16ł ustawy o CIT i art. 22j–art. 22ł ustawy o PIT, dokonuje się przy zastosowaniu stawek amortyzacyjnych określonych w wykazie stawek amortyzacyjnych i według zasad, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT i art. 22h ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT (art. 16i ust. 1 ustawy o CIT i art. 22i ust. 1 ustawy o PIT).

Podatnicy mogą podane w wykazie stawek amortyzacyjnych stawki podwyższać dla maszyn, urządzeń i środków transportu, z wyjątkiem morskiego taboru pływającego, używanych bardziej intensywnie w stosunku do warunków przeciętnych albo wymagających szczególnej sprawności technicznej, przy zastosowaniu w tym okresie współczynników nie wyższych niż 1,4 (art. 16i ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT i art. 22i ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT).

Stosownie do art. 16i ust. 5 ustawy o CIT i art. 22i ust. 5 ustawy o PIT, podatnicy mogą obniżać podane w wykazie stawek amortyzacyjnych stawki dla poszczególnych środków trwałych. Zmiany stawki dokonuje się począwszy od miesiąca, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji albo od pierwszego miesiąca każdego następnego roku podatkowego.

Bez autobusów i pojazdów specjalnych

Ograniczenia wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT i art. 23 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT nie dotyczą zatem pojazdów niebędących samochodami osobowymi w rozumieniu przytoczonych przepisów (np. autobusów, pojazdów specjalnych, samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 tony). -

Autor jest doradcą podatkowym prowadzącym własną kancelarię podatkową w Warszawie