Wydanie towaru będącego próbką nie podlega opodatkowaniu VAT. W związku z obowiązującą od 1 kwietnia 2013 r. zmodyfikowaną definicją próbki warto zastanowić się nad kryteriami określającymi to pojęcie.
Nowa definicja łączy w sobie czynniki opisowe i funkcjonalne. Biorąc pod uwagę to, że próbka ma być pojęciem uniwersalnym, stosowanym powszechnie w obrocie, definicja i jej elementy składowe powinny być na tyle elastyczne, aby spełniały swoją funkcję bez względu na branże działalności gospodarczej.
Identyfikowalny, czyli jaki
Nowa definicja zawiera wyłącznie ogólny warunek identyfikowalności. Co do zasady zatem próbką będzie egzemplarz towaru oznaczony jako „tester" czy też „egzemplarz promocyjny nieprzeznaczony do sprzedaży". Dopuszczalny będzie również każdy inny sposób opracowany przez przedsiębiorców, który pozwala na odróżnienie próbek od pozostałych produktów.
Uwaga!
Do wprowadzenia zmian w ustawie o VAT przyczynił się
wyrok TSUE w sprawie EMI Group (C-581/08)
. Zgodnie z nim w przypadku braku możliwości oznaczenia konkretnych próbek odpowiednią adnotacją, dopuszczalne są inne sposoby jej identyfikacji, dookreślone chociażby w umowach zawieranych z dystrybutorami.
Próbką jest identyfikowalny „egzemplarz towaru" lub jego „niewielka ilość", która jednakże pozwala na ocenę jego cech i właściwości w końcowej postaci. Ze względu na różnorodność towarów, które mogą być przedmiotem próbki, określono w przepisie odniesienie do „niewielkiej ilości", ponieważ nie każdy towar w pojedynczym egzemplarzu może potwierdzać jego właściwości. Ma to miejsce zwłaszcza w przypadkach, kiedy ze względu na specyfikę danego towaru jego miarą jest waga.
Nowe brzmienie przepisu daje przedsiębiorcom możliwość ustalenia wielkości próbki, która będzie w świetle definicji uznana za niewielką, a więc wystarczającą do oceny cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci (postaci przeznaczonej do sprzedaży).
Cel: promocja
Opierając się na tezach wyroku Trybunału Sprawiedliwości, ustawodawca położył nacisk na kryterium promocyjne. Próbką będzie więc towar, którego przekazanie ma na celu jego promocję i pozwala na ocenę jego jakości.
Obecnie, aby ustalić, czy mamy do czynienia z działaniem o charakterze promocyjnym (wydaniem próbki) czy też ukierunkowanym na obdarowanie odbiorcy (np. przekazaniem prezentu) należy zatem ustalić, jaki był cel wydania.
Nowa definicja próbki odwołuje się do identyfikowalnych jako próbka egzemplarzy towaru, mających na celu promocję jego sprzedaży. Ich przekazanie nie powinno służyć zasadniczo zaspokojeniu potrzeb odbiorcy końcowego.
Zgodnie z uzasadnieniem do nowelizacji ustawy o VAT „za próbki mogą być uznane pełnowartościowe egzemplarze towarów, przykładowo książki, w tym egzemplarze do recenzji oraz płyty, jeżeli zostaną spełnione określone w proponowanym przepisie warunki".
Ustawodawca ma tu na myśli wyjątek, zgodnie z którym możliwe jest udostępnienie towaru w formie umożliwiającej zaspokojenie potrzeb odbiorcy końcowego, jeżeli jest to nieodłącznym elementem promocji tego towaru i ma skłaniać tego odbiorcę do zakupu promowanego towaru.

Agata Łapińska Tax Manager w ASB Tax Sp. z o. o.
Komentuje Agata Łapińska, Tax Manager w ASB Tax Sp. z o. o.
Funkcjonalność na plus
Obowiązująca od 1 kwietnia br. definicja próbki została oparta na pojęciu sformułowanym w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości, co należy przyjąć z aprobatą. Nowe wymogi są z jednej strony bardziej precyzyjne, ale jednocześnie wystarczająco elastyczne, aby mogły znaleźć swoje zastosowanie dla różnych rodzajów towarów.
Obecna definicja powinna rozwiać liczne wątpliwości, które dotychczas narosły wokół tego tematu w związku z nieprecyzyjnym i zbyt ogólnikowym brzmieniem poprzednio obowiązującej regulacji.
Definicja po 1 kwietnia 2013 r.
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 7 ust. 7 ustawy o VAT przez próbkę rozumie się identyfikowalny jako próbka egzemplarz towaru lub jego niewielką ilość, który pozwala na ocenę cech i właściwości towaru w jego końcowej postaci, przy czym jego przekazanie (wręczenie) przez podatnika