Tak uznał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi z wyroku z 23 kwietnia 2013 r. (I SA/Łd 205/13).
Stan faktyczny
Podatnik jest akcjonariuszem spółek komandytowo-akcyjnych (SKA). Planuje jednak wycofanie się z nich poprzez umorzenie 100 proc. należących do niego akcji. Sposób umorzenia akcji będzie zależał od ostatecznej woli wspólników (dobrowolne, przymusowe lub automatyczne). Podatnik wyjaśnił, że jeśli spółka nie będzie mogła go spłacić w 100 proc., to wyda mu w zamian świadectwa użytkowe. Będą go one uprawniały do dywidendy oraz do majątku likwidacyjnego. W ten sposób wypłata wynagrodzenia zostanie odroczona w czasie, gdyż w związku z samym wystąpieniem ze spółki wnioskodawca nie otrzyma środków pieniężnych, lecz papiery wartościowe, tj. świadectwa użytkowe.
Podatnik chciał wiedzieć, jakie są skutki podatkowe takiej operacji. Zapytał m.in., czy będzie opodatkowany na moment wystąpienia ze spółki w razie umorzenia dobrowolnego 100 proc. jego akcji, jeśli jako wynagrodzenie otrzyma składniki majątkowe inne niż środki pieniężne.
Fiskus odpowiedział, że tak. W jego ocenie w sytuacji dobrowolnego umorzenia akcji spółki komandytowo-akcyjnej następuje ich zbycie na rzecz spółki. Konsekwencją tego jest zaliczenie uzyskanego wynagrodzenia do przychodu z kapitałów pieniężnych. To z kolei oznacza, że w przypadku dobrowolnego umorzenia akcji spółki komandytowo-akcyjnej za wynagrodzeniem wnioskodawca uzyska dochód, który będzie opodatkowany zgodnie z art. 30b ust. 1 ustawy o PIT.
Podatnik zaskarżył tę interpretację, ale Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi oddalił jego skargę.
Rozstrzygnięcie
Sąd zgodził się z fiskusem, że w przypadku utraty „członkostwa" m.in. w SKA, będącego następstwem zbycia jej akcji, źródłem przychodu staje się nie pozarolnicza działalność gospodarcza, lecz przychód z kapitału pieniężnego, tzn. przychód ze zbycia akcji będących papierami wartościowymi. Dlatego przychód ze „zbycia" akcji spółki komandytowo-akcyjnej, choćby był uzyskany w postaci składników majątkowych innych niż pieniądze, podlega opodatkowaniu przewidzianemu dla kapitałów. Stosownie bowiem do art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy o PIT przychodami z kapitałów pieniężnych są należne, choćby faktycznie nie zostały otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych. Zbywając akcje poprzez ich umorzenie, skarżący osiąga zatem przychód z tytułu zbycia papierów wartościowych.
—oprac. Aleksandra Tarka
Zdaniem autora:
Michał Grzywacz, radca prawny, doradca podatkowy, partner w kancelarii Grzywacz-Zawada
Wojewódzki sąd administracyjny dokonał oceny podatkowej zdarzenia polegającego na umorzeniu akcji w spółce komandytowo- -akcyjnej przy założeniu, że akcjonariusz w miejsce świadczenia pieniężnego uzyska wynagrodzenie w postaci świadectw użytkowych.
Podstawowym problemem, z jakim musiał zmierzyć się w tym przypadku sąd, była ocena charakteru czynności, jaką jest wystąpienie akcjonariusza ze spółki w razie umorzenia dobrowolnego akcji. Sąd, jak słusznie się wydaje, nie podzielił stanowiska podatnika, który argumentował, że w wyniku umorzenia akcji mamy do czynienia z przychodem z działalności gospodarczej rozpoznawanym w konsekwencji dopiero co najwyżej na dzień zbycia składników majątku uzyskanych w zamian za umorzenie akcji (art. 14 ust. 2 pkt 17 lit. b w zw. z art. 14 ust. 3 pkt 12 lit. b ustawy o PIT). Zdaniem wnioskodawcy wystąpienie akcjonariusza ze SKA powinno być bowiem traktowane podatkowo analogicznie jak w przypadku innych wspólników spółek osobowych, tj. jako przychód ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT. Tymczasem należy zwrócić uwagę, że przepisy kodeksu spółek handlowych zakazują wprost akcjonariuszowi wypowiedzenia umowy spółki, a skutkiem tego zdarzenia jest, zdaniem sądu, właśnie wystąpienie akcjonariusza ze spółki. Skoro tak, to należy przyjąć, że zbycie akcji na skutek ich umorzenia nie jest następstwem wystąpienia akcjonariusza ze spółki. Utrata członkostwa w SKA może być zatem osiągnięta np. przez zbycie akcji w drodze ich sprzedaży lub chociażby przez ich umorzenie. W tym przypadku akcjonariusz uzyskuje jednak przychód z kapitałów pieniężnych. Pogląd ten wydaje się potwierdzać także to, że akcje w SKA są papierami wartościowymi w rozumieniu ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, a zatem przychód z ich zbycia należy potraktować właśnie jako przychód ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT.
