Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 27 marca 2013 r. (III SA/Wa 2847/12).
Niemiecka spółka w ramach swojej działalności zarządza funduszami inwestycyjnymi. Zgodnie z niemieckim prawem, fundusze takie stanowią odrębną masę majątkową będącą z cywilnoprawnego punktu widzenia własnością spółki skarżącej. Pomimo braku zdolności i osobowości prawnej, na gruncie prawa niemieckiego fundusze traktowane są jako podatnicy niemieckiego podatku dochodowego (CIT). Dochody wynikające z inwestycji danego funduszu są jego dochodem.
Spółka występuje tylko w charakterze właściciela i przedstawiciela funduszy. Spółka ta nabyła w Polsce nieruchomości oraz udziały w kilku polskich spółkach, przy czym aktywa te zostały przypisane do konkretnego funduszu inwestycyjnego. W konsekwencji wygenerowany zostanie dochód z wynajmu nieruchomości oraz sprzedaży udziałów. W związku z tak przedstawionym stanem faktycznym spółka zadała pytanie, czy ma status podatnika CIT w Polsce oraz czy dochody funduszy inwestycyjnych będą zwolnione z CIT. Spółka wskazała przy tym, że w jej ocenie posiada status podatnika CIT w Polsce oraz spełnia wszystkie warunki zwolnienia.
Organ podatkowy wskazał, że ustawa o CIT nie przewiduje możliwości uznania za podatnika niemieckiego funduszu stanowiącego wyodrębnioną masę majątkową, który nie może być uznany za jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej. W ocenie organu, brak podmiotowości podatkowej funduszu implikuje brak możliwości uznania go za instytucję wspólnego inwestowania w rozumieniu ustawy o CIT. Konsekwentnie, organ odmówił funduszowi prawa do skorzystania ze zwolnienia podmiotowego na gruncie ustawy o CIT. Nie zgadzając się ze stanowiskiem organu, spółka zaskarżyła interpretację.
Sąd uchylił interpretację. Stwierdził, że istotne jest, aby przy ocenie zwolnienia podatkowego zagranicznych funduszy zachowany był zasadniczy element rozwiązań prawnych. Zwrócił uwagę, że w tej sytuacji ten element jest zachowany, gdyż w zawartym we wniosku opisie stanu faktycznego zostało wykazane, że konstrukcja niemieckiego funduszu czyni zadość wszystkim przesłankom określonym w art. 6 ust. 1 pkt 10a ustawy o CIT. Ścisłe ramy organizacyjne funduszu na gruncie prawa obcego nie mogą wpływać na brak uznania go za podatnika, gdyż stałoby to w sprzeczności z zasadą niedyskryminacji.
—Michał Brągiel współpracownik w Zespole Zarządzania Wiedzą Podatkową firmy Deloitte
Anna Skowrońska konsultantka w Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o. (biuro we Wrocławiu)
Komentuje Anna Skowrońska, konsultantka w Deloitte Doradztwo Podatkowe sp. z o.o. (biuro we Wrocławiu)
W dotychczasowej praktyce organów podatkowych, a także w orzecznictwie sądów administracyjnych, możliwość korzystania ze zwolnienia podmiotowego przez zagraniczne fundusze inwestycyjne na gruncie ustawy o CIT jest i była przedmiotem licznych kontrowersji.
W stanie prawnym sprzed 1 stycznia 2011 r. organy podatkowe często odmawiały zagranicznym funduszom prawa do skorzystania ze zwolnienia wskazując, że nie działają one na podstawie polskiej ustawy o funduszach inwestycyjnych. Odmienne stanowisko, oparte na prowspólnotowej wykładni przepisów, prezentowały sądy administracyjne. Sądy wskazywały, że zagraniczne fundusze inwestycyjne, spełniające dyspozycje art. 2 pkt 9 ustawy o funduszach inwestycyjnych, w określonym tą ustawą zakresie podlegają jej regulacjom, więc mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego na podstawie ustawy o CIT.
W celu wyeliminowania wskazanej przez Komisję Europejską, wynikającej z redakcji przepisów ustawy o CIT, niezgodności przedmiotowej regulacji z zasadą swobody przepływu kapitału, a także potencjalnej nierówności w traktowaniu funduszy inwestycyjnych funkcjonujących na rynku polskim, ustawą z 25 października 2010 r. wprowadzono do ustawy o CIT art. 6 ust. 1 pkt 10a. Określa on wprost zwolnienie pod- miotowe dla instytucji wspólnego inwesto- wania posiadających siedzibę w innym Państwie Członkowskim lub państwie należącym do EOG. Możliwość skorzystania ze zwolnienia została uzależniona od spełnienia określonych warunków.
Kwestią sporną rozstrzygniętą w wyroku WSA jest możliwość skorzystania przez fundusz inwestycyjny, utworzony zgodnie z prawem niemieckim, ze zwolnienia przewidzianego dla instytucji wspólnego inwestowania. Sąd wskazał, że odrębności w uregulowaniu ustroju i funkcjonowaniu zagranicznego funduszu nie powinny przełożyć się na brak możliwości skorzystania ze zwolnienia na gruncie polskich przepisów o CIT. Istotne jest wykazanie, że zasadniczy element rozwiązań prawnych w zakresie zasad funkcjonowania zagranicznego funduszu, określony ustawą o CIT, został zachowany.
Stanowisko sądu uwzględniające rozbieżności w konstrukcjach prawnych funkcjonujących w poszczególnych jurysdykcjach oraz wskazujące na konieczność celowościowej interpretacji art. 6 ust. 1 pkt 10a ustawy o CIT, zasługuje w pełni na aprobatę. Konstatacje sądu wykluczają możliwość wykładni zawężającej zakres zastosowania zwolnienia podmiotowego dla zagranicznych funduszy inwestycyjnych, czyniąc zadość nie tylko zasadzie niedyskryminacji, ale także konstytucyjnej zasadzie równości podatników wobec prawa.
