Kontrahenci (firmy, którym udostępniono witryny) mogą zamieszczać reklamy na tzw. powierzchniach reklamowych samodzielnie (mając dostęp do serwera reklamowego lub poprzez umieszczenie odpowiedniego kodu umożliwiającego emisję reklam) albo za pośrednictwem właściciela. Za udostępnienie „powierzchni reklamowej” właściciel witryny otrzymuje czynsz.

Z zawartych umów zwykle nie wynika, aby witryny internetowe były oddawane kontrahentom do używania. Udostępniana jest jedynie przestrzeń stron internetowych („powierzchnia reklamowa”), a właściciele stron internetowych nadal nimi władają.

Gdy właścicielem jest firma, uzyskiwane z tego tytułu przychody należy zakwalifikować do przychodów z działalności gospodarczej. Problem z przyporządkowaniem do odpowiedniego źródła przychodu pojawia się, gdy właścicielem witryny internetowej jest osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą.

To nie działalność osobista...

Zawierane w tym zakresie umowy nie są umowami-zleceniami ani umowami o dzieło, gdyż właściciel strony internetowej nie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej (umowa-zlecenie – zob. art. 734 kodeksu cywilnego) ani wykonania oznaczonego dzieła (umowa o dzieło – zob. art. 627 kodeksu cywilnego).

Uzyskiwane przez taką osobę fizyczną przychody nie są zatem przychodami z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy o PIT, co potwierdza interpretacja Izby Skarbowej w Łodzi z 18 maja 2011 r.  (IPTPB1/415-21/11-2/ASZ). Dla firmy, której osoba fizyczna udostępniła stronę internetową pod reklamę, oznacza to, że nie musi ona jako płatnik pobierać zaliczki na PIT od wypłacanego wynagrodzenia.

... ani najem

Umów tych nie można również uznać za umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub inne o podobnym charakterze. Do istotnych cech tak umowy najmu (zob. art. 659 kodeksu cywilnego), jak i umowy dzierżawy (zob. art. 693 kodeksu cywilnego) należy oddanie rzeczy najemcy lub dzierżawcy do używania na czas oznaczony lub nieoznaczony. W przypadku omawianych umów stronami internetowymi władają nadal ich właściciele, a udostępniana jest jedynie „powierzchnia internetowa”. Nie dochodzi zatem do oddania witryny internetowej do używania kontrahentowi. Otrzymywanego z tego tytułu wynagrodzenia nie można zatem zakwalifikować do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o PIT, co potwierdza interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 3 sierpnia 2011 r. (IBPBII/1/415-494/11/BD).

Oznacza to, że nie ma możliwości opodatkowania ich w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, na podstawie art. 6 ust. 1a ustawy o ryczałcie ewidencjonowanym, czyli 8,5-proc. ryczałtem stosowanym do umów najmu i dzierżawy zawieranych poza działalnością gospodarczą (tak interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z 15 czerwca 2011 r., IBPBII/1/415-317/11/BJ).

Może działalność gospodarcza

Warto tu zwrócić uwagę, że ustawa o PIT posługuje się własną definicją działalności gospodarczej. Fakt rejestracji działalności gospodarczej w gminie nie jest warunkiem koniecznym dla zakwalifikowania uzyskiwanych przychodów do źródła, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT.

W świetle art. 5a pkt 6 ustawy o PIT pozarolnicza działalność gospodarcza oznacza działalność zarobkową:

a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

b) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

c) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

– prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów (ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ustawy o PIT).

Przy czym, w myśl art. 5b ust. 1 ustawy o PIT, z działalnością gospodarczą nie mamy do czynienia, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1) odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający,

2) czynności są wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego,

3) wykonujący nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

Jeżeli udostępnianie powierzchni reklamowej spełnia podaną definicję, to uzyskiwane z tego tytułu przychody należałoby zakwalifikować do przychodów z działalności gospodarczej, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 i art. 14 ustawy o PIT, pomimo braku formalnej rejestracji działalności gospodarczej.

Inne źródło

Co jednak w sytuacji, gdy omawiane przychody nie są przychodami z działalności gospodarczej?

Zgodnie z ustawą o PIT w razie niemożności jednoznacznego zaliczenia danego przychodu do jednego ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 ustawy o PIT, przychód ten należy kwalifikować jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT. Definicja takich przychodów, zawarta w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w tym przepisie.

To, że przychody z tytułu oddania powierzchni na stronach internetowych na cele reklamowe nienoszące znamion działalności gospodarczej należy zakwalifikować jako przychody osiągnięte z innych źródeł, potwierdzają interpretacje organów podatkowych (m.in. Izby Skarbowej w Katowicach z 9 maja 2011 r., IBPBII/1/415-125/11/BJ, Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 12 stycznia 2011 r., ITPB1/415-975/10/MR; ministra finansów z 27 maja 2010 r., DD3/033/78/CRS/10/276).

Wskazują one, że umowę stanowiącą podstawę do udostępnienia powierzchni reklamowej na stronie internetowej należy zaliczyć do umów nienazwanych – stosunki prawne regulowane umową kreowane są przez strony w sposób dowolny oraz odpowiadający stronom i nie można jej jednoznacznie przypisać cech umowy najmu (dzierżawy) czy umowy-zlecenia.

Konsekwencją takiej klasyfikacji źródła przychodu jest to, że na kontrahencie korzystającym z miejsca reklamowego (a będącym osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, osobą prawną bądź jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej) spoczywa obowiązek sporządzenia informacji o wysokości wypłacanych z tego tytułu przychodów (PIT-8C) i przekazania jej do końca lutego roku następnego podatnikowi oraz właściwemu urzędowi skarbowemu (zgodnie z art. 42a ustawy o PIT).

Natomiast właściciel witryny internetowej uzyskujący tego typu przychody nie ma obowiązku wpłaty w ciągu roku zaliczek na podatek dochodowy. Wykazuje je dopiero w zeznaniu rocznym (PIT-37 lub PIT-36) składanym za rok, w którym uzyskał te przychody, i opodatkowuje według skali podatkowej.

Autor jest doradcą podatkowym prowadzącym własną kancelarię podatkową w Warszawie