Zgodnie z przepisami ustawy o PIT przychody osiągane przez osoby fizyczne są zaliczane do jednego z kilku źródeł przychodów, co przekłada się na zasady ich opodatkowania. W rezultacie prawidłowa klasyfikacja przychodu ma kluczowe znaczenie dla ustalenia m.in. wysokości podatku.

Odpłatne zbycie

Jednym ze źródeł przychodu jest odpłatne zbycie (art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT). Co do zasady przychód z tego tytułu powstaje, gdy rzecz zostanie zbyta przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie.

W rezultacie osoba, która sprzeda (np. na aukcji internetowej) kupioną rok wcześniej książkę, nie jest zobowiązana do rozliczenia się z fiskusem z tytułu podatku dochodowego. Ta zasada nie będzie jednak miała zastosowania do sprzedaży domeny.

To nie rzecz...

Cytowana regulacja wyraźnie odnosi się do odpłatnego zbycia rzeczy. Czym jest rzecz? Ustawa o PIT nie zawiera definicji tego pojęcia. W konsekwencji, aby odpowiedzieć na to pytanie, musimy odwołać się do innych aktów prawnych. Jak wynika z art. 45 kodeksu cywilnego, rzeczami są tylko przedmioty materialne.

W świetle tej definicji nie ulega wątpliwości, że domena jako przedmiot niematerialny nie jest rzeczą. A zatem nie znajdą do niej zastosowania przepisy dotyczące odpłatnego zbycia rzeczy, co oznacza, że jej sprzedaż nie będzie wyłączona z opodatkowania na analogicznych zasadach jak przykładowa sprzedaż starej książki.

...lecz prawo majątkowe

Czym jest zatem domena internetowa, skoro nie jest rzeczą? Organy podatkowe wskazują na ogół, że domena jest dziełem jej twórcy objętym prawem autorskim, a tym samym uznają, że przychód ze sprzedaży domeny internetowej jest przychodem z praw majątkowych.

Wskazują na to m.in. interpretacje Izby Skarbowej w Poznaniu z 12 stycznia 2011 r. (ILPB1/415-1155/10-4/AP) oraz Izby Skarbowej w Katowicach z 7 grudnia 2007 r. (IBPB2/415-1162/ 07/CJS).

Stanowisko organów skarbowych nie jest jednak jednolite. Inną opinię przedstawił np. Urząd Skarbowy w Tomaszowie Mazowieckim w postanowieniu w sprawie interpretacji prawa podatkowego z 27 kwietnia 2007 r. (USI/3.415-10/2007). Wskazał, że „prawo do domeny internetowej nie stanowi prawa majątkowego”.

To stwierdzenie nie jest nieuzasadnione. Art. 18 ustawy o PIT mówi, że za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.

Serwis internetowy jest z pewnością utworem będącym przedmiotem prawa autorskiego. Sama domena jest jednak czymś odrębnym i trudno uznać ją za przejaw działalności twórczej.

A może usługa

Z prawnego punktu widzenia domena nie może być przedmiotem prawa własności. Określenia „kupno domeny” i „sprzedaż domeny” są jedynie potocznymi nazwami, za którymi kryją się transakcje o zupełnie innej naturze.

Podatnik, który „kupuje domenę”, tak naprawdę zawiera z uprawnionym do tego podmiotem umowę, której celem jest rejestracja i utrzymywanie określonej domeny internetowej.

Jest to umowa nienazwana zawarta na czas oznaczony, która daje stronie (abonentowi domeny) jedynie uprawnienie do wyłącznego posługiwania się określonym adresem internetowym. Porównuje się ją do różnego typu umów, np. najmu czy zlecenia. W uchwale z 22 listopada 2007 r. (III CZP 109/07) Sąd Najwyższy wskazał, że najwłaściwsze wydaje się zaliczenie analizowanej umowy do umów o świadczenie usług w rozumieniu art. 750 kodeksu cywilnego.

W konsekwencji „sprzedaż domeny” dotyczy sytuacji, w której dochodzi do zmiany jednej ze stron tej umowy. Dotychczasowy abonent rezygnuje z przysługujących mu uprawnień i ustępuje swojego miejsca w umowie podmiotowi trzeciemu w zamian za wynagrodzenie.

Dochód z innych źródeł

Mając to na uwadze, otrzymane świadczenie pieniężne nie jest ceną zbycia rzeczy czy prawa majątkowego, a jedynie wynagrodzeniem wynikającym z porozumienia (odrębnej umowy) zawartego pomiędzy dotychczasowym i przyszłym abonentem domeny. Jako takie powinno być uznane za przychód z innych źródeł zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT.

Autor jest doradcą podatkowym, właścicielem kancelarii doradztwa podatkowego TuboTax