Z opublikowanego 1 grudnia w „Prawie i praktyce” artykułu „Paragon czasem wystawiamy nawet miesiąc po montażu okien” wynika, że o terminie ujęcia sprzedaży w kasie fiskalnej decyduje moment powstania obowiązku podatkowego w VAT. Moim zdaniem przepisy można interpretować inaczej.

Obowiązek podatkowy bez znaczenia

Obowiązek stosowania kasy fiskalnej wynika z art. 111 ustawy o VAT. Ust. 3a tego przepisu mówi, że podatnicy prowadzący ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących są obowiązani m.in. do wydruku paragonu fiskalnego lub faktury z każdej sprzedaży oraz wydania oryginału wydrukowanego dokumentu nabywcy. Ani ten, ani inne przepisy ustawy o VAT w żaden sposób nie wiążą momentu wydania paragonu z momentem powstania obowiązku podatkowego. Nakazują jedynie ewidencjonowanie, przy użyciu kasy, każdej sprzedaży.

Pod tym pojęciem – zgodnie z art. 2 pkt 22 ustawy o VAT – należy rozumieć odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.

W przypadku usług budowlanych lub budowlano-montażowych obowiązek podatkowy powstaje w dniu otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30 dnia licząc od dnia wykonania usługi.

Gdyby przyjąć, że w tym wypadku moment wydrukowania paragonu i wręczenia go konsumentowi związany jest z dniem powstania obowiązku podatkowego, to bardzo często czynności te odbywałyby się po nawet miesiącu od zakończenia prac. Przez cały ten czas sprzedaż usługi nie byłaby zewidencjonowana w kasie a jej nabywca nie posiadałby dowodu zakupu. Moim zdaniem taka sytuacja jest nie tylko niezgodna z obowiązującymi przepisami, ale także  niepraktyczna.

Rozporządzenie potwierdza

Taką wykładnię potwierdza rozporządzenie ministra finansów z 28 listopada 2008 w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące, oraz warunków ich stosowania (DzU nr 212, poz. 1338).

W § 2 definiuje ono paragon jako dokument fiskalny ze sprzedaży wydrukowany dla nabywcy przez kasę w momencie sprzedaży. Dalej w § 5 ust. 6 rozporządzenia podano, że paragon fiskalny drukowany przez kasę musi zawierać m.in. datę i czas (godzinę i minutę) sprzedaży.

Oznacza to, że paragon fiskalny powinien być wydrukowany przez sprzedawcę w dniu zakończenia usługi, bez względu na to czy w stosunku do danej czynności obowiązek podatkowy powstał czy  nie.

Konieczna będzie korekta

To, że paragon zawiera kwoty podatku należnego i sprzedaży (co umożliwia wyliczenie obrotu), nie przesądza, że wielkości te należy ujmować w deklaracji za dany okres rozliczeniowy. Do prawidłowego sporządzenia deklaracji służą bowiem ewidencje, o których mowa w art. 109 ustawy o podatku VAT.

Podatnik może więc ująć sprzedaż w kasie fiskalnej, ale nie wykazywać w ewidencji sprzedaży i deklaracji w tym miesiącu. Trzeba jednak przyznać, że jest to kłopotliwe. Wymaga wyksięgowania odpowiedniej kwoty z raportu dobowego kasy i pamiętaniu o ujęciu jej w kolejnym miesiącu.

Takie trudności nie powinny jednak wpływać na termin wystawienia paragonu. Odwlekanie jego wystawienia do czasu powstania obowiązku podatkowego mogłoby bowiem prowadzić do tego, że ich nabywca zostałby całkowicie pozbawiony dowodu nabycia uprawniającego do złożenia reklamacji.

Gdy nabywca żąda faktury

Jest jeszcze jeden argument. Sprzedaż dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, co do zasady, jest dokumentowana paragonami fiskalnymi. Osoby te mają jednak prawo zażądać wystawienia faktury. Jeśli faktura dotyczy sprzedaży zarejestrowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, to do jej kopii sprzedawca zobowiązany jest dołączyć paragon dokumentujący sprzedaż.

Warto zwrócić uwagę na § 11 rozporządzenia ministra finansów z 28 marca 2011 w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (DzU nr 68, poz. 360).

Co prawda ust. 1 tego przepisu mówi, że faktury dokumentujące roboty budowlane wystawia się nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego, ale istotny jest także ust. 2. Wynika z niego, że faktury te nie mogą być wystawione wcześniej niż 30 dnia przed powstaniem obowiązku podatkowego.

Moim zdaniem nie ma więc przeszkód, aby żądać wystawienia faktury za roboty budowlane zaraz po zakończeniu prac. Pojawia się jednak pytanie, jak dołączyć paragon do kopii faktury, jeśli nie zostanie on wystawiony.

Za spóźnienie grozi grzywna

Zgodnie z art. 62 § 4 kodeksu karnego skarbowego kto wbrew przepisom ustawy dokona sprzedaży z pominięciem kasy rejestrującej albo nie wyda dokumentu z kasy rejestrującej, stwierdzającego dokonanie sprzedaży, podlega karze grzywny.

Autor jest doradcą podatkowym, prowadzi Kancelarię Doradztwa Podatkowego Tax w Lublinie