W interpretacjach organów podatkowych w dalszym ciągu przeważa stanowisko niekorzystne dla pracowników zaproszonych na świąteczny poczęstunek. Fiskus każe uznawać za przychód ze stosunku pracy i odciągać podatek od wartości świadczenia polegającego na udziale w imprezie zorganizowanej przez pracodawcę.

Organy podatkowe nie widzą trudności w ustaleniu wartości przychodu przypadającego na osobę, nawet jeśli pracodawca opłacił imprezę ryczałtowo i nie ewidencjonował, kto i ile skonsumował.

Ważna liczba gości

Ogólny koszt wynikający np. z faktury czy rachunku trzeba podzielić przez liczbę gości i każdemu z nich doliczyć cząstkę kosztu imprezy do pozostałych przychodów ze stosunku pracy. Pracodawca bowiem jest w stanie ustalić, ile osób przyszło na spotkanie, a to, czy pracownik coś zjadł, czy tylko przyszedł się przywitać, nie ma znaczenia.

Tak m.in. konkludował dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 26 sierpnia 2011 (IBPBII/1/415-553/11/MZ). Dodał, że przychód nie powstaje jedynie wtedy, gdy świąteczna uroczystość ma charakter otwarty i mogą w niej uczestniczyć nie tylko pracownicy, ale również osoby z zewnątrz.

O powstaniu przychodu do opodatkowania decyduje natomiast otrzymanie nieodpłatnego świadczenia (art. 11 ustawy o PIT), czyli faktycznego przychodu, a nie możliwego do otrzymania i oszacowanego według metod statystycznych. Przychód powinien być realny i skonkretyzowany.

Wynikałoby z tego, że jeżeli nie można przyporządkować wartości przychodu konkretnej osobie w sytuacji wnoszenia przez pracodawcę opłaty ryczałtowej, bez względu na skorzystanie przez pracownika z usługi w pełnym zakresie czy nie, brak jest podstaw do ustalenia kwoty przychodu uzyskanego z tytułu sfinansowania przez pracodawcę kosztów imprezy.

Nie jest bowiem możliwe ustalenie, czy pracownik rzeczywiście otrzymał dane świadczenie i jaka jest jego wartość (zob. wyroki: WSA w Gdańsku z 27 kwietnia 2011, I SA/Gd 140/11, oraz WSA w Poznaniu z 23 września 2011, I SA/Po 407/11).

Pogląd ten podzielił również dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, w interpretacji z 2 czerwca 2011 (ILPB1/415-286/08/11-S/AG).

To zmiana stanowiska w tej sprawie, bo jeszcze w interpretacji z 12 listopada 2010 ten sam organ kazał naliczać hipotetyczny przychód z tytułu imprez integracyjnych (ILPB1/415-917/10-4/TW).

Sprawiedliwy podział

Za prawidłowe i rozsądne należy uznać podejście, że przychód z nieodpłatnych świadczeń powstaje wówczas, gdy pracodawca tak zorganizuje świąteczną zabawę czy wieczorek wigilijny, że znany jest koszt na osobę, tzn. sporządza listę chętnych i według niej układa menu oraz program imprezy. Taki kosztorys ułatwia zindywidualizowanie wartości przychodu.

Jeśli w imprezie brała udział osoba towarzysząca pracownikowi, świadczenie nieodpłatne dla tej osoby zostało przyznane z powodu łączącego pracownika z firmą stosunku pracy, dlatego też sfinansowanie imprezy dla pracownika i osoby towarzyszącej stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy podlegający opodatkowaniu podatkiem łącznie z innymi przychodami z etatu.

Opłatek z zfśs

Do tej pory królowała opinia, że ze środków zfśs nie wolno finansować imprez okolicznościowych, przy których stosowanie kryteriów socjalnych jest co najmniej nie na miejscu. Bo jak  zorganizować spotkanie opłatkowe w ujęciu socjalnym?

Pracodawca zaprasza przecież wszystkich pracowników, niezależnie od ich pozycji materialnej czy rodzinnej. Wszyscy też mają równy dostęp do wigilijnego stołu.

Jednak ostatnio pojawiają się głosy, że można sięgnąć po środki z zfśs na firmową imprezę i pominąć kryteria socjalne.

Przyczynkiem i swego rodzaju przyzwoleniem na taki manewr jest orzeczenie Sądu Najwyższego  z 23 października 2008 (II PK 74/08). Sąd wyjaśnił, że „kryterium socjalne, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy z 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych odnosi się jedynie do przyznawania ulgowych świadczeń i usług, nie dotyczy natomiast innych świadczeń i usług, o których mowa w art. 2 ust. 1 ustawy”. Wynika z tego, że działalność socjalna obejmuje dwa rodzaje świadczeń:

• określone w art. 8 ust. 1 ustawy o zfśs, mające charakter ulgowy, oraz

• inne świadczenia i usługi finansowane ze środków funduszu, które wynikają z ogólnej definicji działalności socjalnej zawartej w art. 2 ust. 1 ustawy o zfśs (działalność na rzecz różnych form wypoczynku, kulturalno-oświatowa, sportowo-rekreacyjna).

Do tej drugiej grupy można zaliczyć właśnie firmowe zabawy i spotkania, dostępne na zasadzie równości dla wszystkich zatrudnionych. Jednak takie imprezy powinny być ujęte w regulaminie zfśs jako pozostałe usługi, nieulgowe.